ولایتمداری مقدمه تضمین تکلیف از سوی مؤمن است
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام سید احمد فقیهی امروز در نشست تخصصی تفسیر قرآن کریم که در مدرس ۵ شبستان بزرگ نجمه خاتون (س) آستان مقدس حضرت معصومه (س) برگزار شد به تحلیل و تبیین ابعاد اجتماعی و فرهنگی آیه ۲۱ سوره مائده پرداخت و اظهار داشت: خداوند متعال در این آیه مبارکه به بیان فرازی از مواجهه حضرت موسی با بنی‌اسرائیل پرداخته است چنانچه می‌فرماید «یا قَوْمِ ادْخُلُوا الْأَرْضَ الْمُقَدَّسَةَ الَّتي کَتَبَ اللَّهُ لَکُمْ وَ لا تَرْتَدُّوا عَلی أَدْبارِکُمْ فَتَنْقَلِبُوا خاسِرينَ؛ ای قوم من، به این سرزمین مقدسی که خدا برای شما نوشته و مقرر داشته بیت المقدس وارد شوید و به پشت خود برنگردید و عقب‌نشینی نکنید که زیان‌کار خواهید شد.»
استاد حوزه علمیه قم بابیان اینکه حضرت موسی (ع) بر اساس نص این آیه مبارکه به اصحاب خود فرمودند که « به پشت خود برنگردید و عقب‌نشینی نکنید که زیان‌کار خواهید شد.» عنوان داشت: این فراز خبر از حقیقت نهی حضرت موسی در عدم تمسک بنی‌اسرائیل به ولایت می‌دهد درحالی‌که پاسخ حضرت از سوی بنی‌اسرائیل در آیه بعد چنین توصیف‌شده است «قالُوا يا مُوسي إِنَّ فيها قَوْماً جَبَّارينَ وَ إِنَّا لَنْ نَدْخُلَها حَتَّي يَخْرُجُوا مِنْها فَإِنْ يَخْرُجُوا مِنْها فَإِنَّا داخِلُونَ؛ گفتند: ای موسی، همانا در آنجا گروهی سلطه‌جو و ستمگر هستند، و ما هرگز داخل آنجا نمی‌شویم تا آنها از آنجا بیرون روند، پس اگر آنها بیرون شوند ما حتماً داخل خواهیم شد.«
کارشناس قرآنی آستان مقدس حضرت معصومه (س) با اشاره به معنای لغوی واژه «جَبَّارینَ» ابراز داشت: اصحاب حضرت موسی با استناد به این واژه به‌صراحت به حضرت تضمین دادند که «و ما هرگز داخل آنجا نمی‌شویم تا آنها از آنجا بیرون روند» این در حالی است که از منظر لغت و ادبیات عربی وقتی «لَنْ» بر سر فعل درآید به معنای نفی ابد بود؛ بنابراین این استدلال قوم حضرت موسی می‌تواند نهایت بی‌ادبی در مواجهه بشر در برابر ولایت باشد.
کارشناس علوم قرآنی بابیان اینکه قرآن کریم در آیه بعد به ادبیاتی قابل تأمل به توصیف رموز پیروزی بنی‌اسرائیل پرداخته است، گفت: در تفسیر این آیه علامه طباطبائی چنین به تحلیل آیه پرداخته است که « از سیاق بر می‌آید که آنها از خدای سبحان خوف داشته‌اند و از نافرامانی امر او و دستور پیامبرش دلواپس بوده‌اند و همچنین معلوم می‌شود که خدا ترسان تنها این دو نفر نبوده‌اند، بلکه جماعتی بوده‌اند، اما اینکه خداوندمی فرماید: به آنها نعمت داده بودیم، مراد از نعمت، ولایت الهیه است.»
وی افزود: علامه طباطبائی در ادامه تفسیر چنی فرموده است «یعنی این دو نفر دو تن از اولیاءالله بوده‌اند، چون اولیاء خدا هستند که خوف از خدا دارند و جز خدا از هیچ‌کس نمی‌ترسند و شاید هم مراد از نعمت همین خوف از خدا باشد، چون ترس از خدا هم خود به‌نوعی انعامی از جانب خدای متعال است و منظور از باب اول شهر یا دروازه شهر آنها است و گفته می‌شود، اولین شهر آن سرزمین اریحا بوده است و استعمال باب در مورد شهر مرزی اصطلاحی شایع است و آن دو نفر به خاطر ایمانی که به موسی (ع) داشتند.«
حجت‌الاسلام فقیهی با اشاره به این که علامت این دو فرد از منظر قران کریم پذیرش ولایت بوده است، تصریح کرد: علامه طباطبائی برای تشریح این حقیقت در ادامه تفسیر چنین می‌نویسد «اگر به شهر وارد شوید، پیروزی شما بر دشمن حتمی است، چون موسی (ع) گفته بود که خداوند این شهر را بر شما مقدر کرده است و یا شاید آن دو نفر به جهت نور ولایت الهیه و اینکه از اولیاءالله بودند این معنا را دریافته بودند و بزرگان از مفسرین گفته اندکه این دو مرد یوشع بن نون و کالب بن یوفنا، دو تن از دوازده نقیب بنی‌اسرائیل بوده‌اند. و در آخر آن دو برای آرامش خاطر مردم و تشجیع و برانگیختن آنها به ایشان می‌گویند: اگر مؤمن هستید به خدا توکل کنید، چون خداوند بندگانش را کفایت می‌کند.»
استاد حوزه علمیه قم بابیان اینکه خداوند متعال در آیه ۲۳ سوره مائده نعمت ولایت را به مؤمن یادآوری کرده است، اظهار داشت: خداوند متعال در این آیه صراحتاً فرموده است « قالَ رَجُلانِ مِنَ الَّذينَ يَخافُونَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمَا ادْخُلُوا عَلَيْهِمُ الْبابَ فَإِذا دَخَلْتُمُوهُ فَإِنَّکُمْ غالِبُونَ وَ عَلَي اللَّهِ فَتَوَکَّلُوا إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنينَ؛ دو نفر مرد از کسانی که از خدا می‌ترسیدند و خدا بر آنها نعمت ایمان و شجاعت داده بود، گفتند: از این در (دروازه شهر) بر آنها حمله برید، و چون بدانجا داخل شدید حتماً شما پیروزید، و تنها بر خدا توکل کنید اگر ایمان‌دارید.» بر این اساس علامه طباطبائی در این آیه با تکیه بر « أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیْهِمَا» بر تحلیل وظائف مؤمن در مقابل نعمت ولایت پرداخته است این در حالی است که یکی از ویژگی اهل ولا وعده‌های تضمین‌شده توصیف‌شده است./837/202/ب3