حج؛ منبری بزرگ بر بلندای بام انسانیت
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در خراسان شمالی، در عصر ما، حج از نگاه امام خمینی (ره) جایگاه ویژه خود را پیدا کرد، حج صوری و خشک به حج واقعی و الهام‌بخش تبدیل شد، پیام‌ها و نگاه‌های امام راحل به حج، این فریضه بزرگ الهی، روحی تازه بخشید و مسلمانان را به افق‌های نوینی رهنمون گشت.
امام خمینی (ره) حج را از انجام مناسک فردی، به همایشی بزرگ در راستای میدان مبارزه با مظاهر شرک و کفر جهانی ترسیم کرد که کارکردهای اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و معنوی آن می‌تواند جهان اسلام را از حضیض ذلت، به اوج عزت و قدرت به پیش برد و نه‌تنها مسلمانان که جهان بشری را از قیدوبند سلطه‌گران و ستم‌پیشگان برهاند و به قله و بلندای انسانیت و شرافت برساند.
در این مجال به تفسیر و توضیح چند محور از پیام امام راحل که در آغاز نقل شد می‌پردازیم و به کارکردهای اجتماعی و سیاسی حج، این فریضه مهم اسلامی از نگاه ایشان اشاراتی خواهیم داشت.
1. انعکاس صدای مظلومان
کعبه، کعبه آمال و پناهگاه امن کسانی است که جز خدا پناهگاهی ندارند، در کنار این بیت الهی باید از خودبینی‌ها بیرون آمد و بشریت و مشکلات آنان به‌ویژه مسلمانان را رصد کرد و به یاری آنان شتافت.
آنها که مورد ستم واقع شده و می‌شوند و تریبونی برای افشاگری ظالمان ندارند، باید به فریادشان رسید و صدای مظلومیت آنان را در فضای جهان منعکس کرد.
این یکی از کارکردهای حج ابراهیمی و اسلام ناب محمدی است که امام بزرگوار به امت اسلام آموخت:«[حج] باید صدای مظلومان را به همه عالم منعکس سازد».
انعکاس صدای مظلومان، به معنای موضع‌گیری شفاف و روشن علیه ظالمان و ستمگران است. خدای کریم در قرآن مجیدش «جهر بالسوء» را جز در برابر ستمگرانی که بر گُرده ستمدیدگان سوار شده‌اند، روا نمی‌شمارد: «لایُحِبّالله الجَهرَ بِالسُّوءِ مِن القَولِ اِلا مَن ظُلِمَ» (1)؛ خداوند دوست نمی‌دارد کسی با سخنان خود، بدی‌های دیگران را اظهار کند، مگر آنکه مورد ستم واقع شده باشد.
در کنار کعبه و خانه خدا، باید به سرنوشت انسان‌ها و مسلمان‌های مظلوم دنیا فکر کرد، در حمایت از آنها شعار داد و به این هم بسنده نکرد که اسباب آزادی آنان از چنگال ستمگران را فراهم آورد و مرگ ظالمان را از خدای منان آرزو کرد:
«از خدای بزرگ می‌خواهیم که این قدرت را به ما ارزانی دارد که نه‌تنها از کعبه مسلمین، بلکه از کلیساهای جهان نیز ناقوس مرگ بر آمریکا و... را به صدا درآوریم.»
2. طنین آوای توحید
کعبه، مرکز توحید است، حج تجمع خداباورانی است که بر گِرد نماد توحید و وحدت طواف می‌کنند و همه باهم با یک‌صدا و یک شعار و یک نیت، صدای دل‌نشین «لااله‌الاالله» سر می‌دهند و دنیای ازهم‌گسیخته و به جان هم افتاده را به وحدت و حرکت در مدار توحید فرامی‌خوانند.
آری اینجا، جایگاهی است که انبیای الهی و اولیای دین صدای توحید را طنین‌افکن کرده‌اند، این سرزمین جای پای ابراهیم (ع) آن قهرمان بت‌شکن و آن موحد توانمند استف جایگاه محمد (ص) آن جلودار حج ابراهیمی است که با شعار توحید و نفی هرگونه قدرتی غیر از خدای یگانه، پرونده موحدان را تکمیل و آنان را به «مکارم» و قله‌های اخلاقی و انسانی فراخواند.
اینجا سرزمینی است که از بردگان به قید و زنجیر کشیده، موحدان آزادهای مانند «بلال حبشی» ساخت که صدای «احدٌ احدٌ» او هنور در گوش بشریت و تاریخ طنین‌افکن است.
اینجا جایگاه مردی است مانند علی(ع) که پای بر دوش ابرمردی مانند محمد (ص) نهاد و تمام بت‌های نصب شده بر بالای بام کعبه را بر زمین افکند و مسلمانان در موقع فتح مکه با تمام وجود آوای توحید سر دادند و یک‌صدا گفتند «لااله‌الاالله وحده وحده، انجز وعده و نصر عبده و هزم الاحزاب وحده.»
امام خمینی (ره) آن موحد راستین و آن عبد صالح و شایسته رب‌العالمین، پس از قرن‌ها جای در جای قدم پیامبران و پیشوایان معصوم(ع) نهاد و ابراهیموار به جنگ و رویارویی با بت‌ها و بت‌پرستان عالم رفت و فرزندان و شاگردانی بت‌شکن و موحد تربیت کرد که امروز در سرتاسر عالم آوای توحید سر می‌دهند و با شعار «الله‌اکبر» پایه‌های قدرت جنایتکاران و عمال آنان را به لرزه درآورده‌اند و این است معنای سخن آن حکیم فرزانه که فرمود از کعبه و حج باید «آوای توحید را طنین انداخت.»
3. گورستان ابرقدرت‌ها و گلستان امت‌ها
کعبه و سرزمین وحی، جایگاه سازش با ستمکاران و مشرکان نیست، باید در این مرکز توحید، منشور مبارزه را آشکار و علنی ساخت و جنود الهی را در برابر جنود شیطانی سازمان‌دهی کرد تا بساط ستمگران و مشرکان را برچینند و آوای آزادی و آزادگی سر دهند.
در این مکان باید کاخ‌ها را گورستان کاخ‌نشینان مرفه و بی‌درد قرار دهند و مستضعفان جهان سرنوشت خویش را خود به دست گیرند.
انقلاب اسلامی ایران، فضا و بستری به وجود آورده که هراس و هیبت آن، کاخ ستمگران را به لرزه آورده و آنان را به واکنش‌های احمقانه و بی‌اثر واداشته است.
شکوفه‌های آزادی در فصل بهار سیاسی خود را نشان داده و زمینه تنفس در محیطی خالی از سلطه کفر و شرک و نفاق را نوید می‌دهد و پیش‌بینی‌های حکیمانه امام راحل به عینیت و واقعیت نزدیک شده است: «دوران بن‌بست و ناامیدی و تنفس در منطقه کفر به سر آمده است و گلستان ملت‌ها رخ نموده است و امیدوارم که همه مسلمانان، شکوفه‌های آزادی و نسیم عطر بهاری و طراوت گل‌های محبت و عشق و چشمه‌سار زلال جوشش اراده خویش را نظاره کنند.»
4. سازمان‌دهی جنود الهی در برابر جنود شیطانی
یکی دیگر از دستاوردهای حج و کارکردهای مؤثر و راهگشای آن این است که در این کنگره بزرگ جهانی اراده‌ها به یکدیگر نزدیک شوند، مشترکات و محکمات خود را شناسایی کنند و از متشابهات و مسائل فرعی بپرهیزند تا با تشکیل هسته اصلی مبارزه با استکبار جهانی، نبرد با کفر و شرک و مظاهر آن تداوم یابد و خواب را بر مستکبران حرام گرداند.
برائت از مشرکین در سرزمین وحی که بخشی از شعار توحید و یگانه‌پرستی است، هرساله یادآور جدایی صفوف موحدان و جنود الهی از جنود شیاطین و شیطان‌صفتان است. حج تمرین و آموزش کوتاه‌مدت برای ایجاد ارتش جهان اسلام در برابر جبهه معاند و مخالف نظام اسلامی است.
امام بزرگوار همواره بر این موضع پای فشردند و ایجاد بسیج مستضعفان در برابر مستکبران، یکی از آرزوهای دیرین آن بزرگوار بود که بذر این مهم در ایام انجام فریضه حج پاشیده می‌شود.
امام راحل فرمود: «اعلان برائت در حج، تجدید میثاق مبارزه و تمرین تشکل مجاهدان برای ادامه نبرد با کفر و شرک و بت‌پرست‌ها است و به شعار هم خلاصه نمی‌شود که سرآغاز علنی ساختن منشور مبارزه و سازمان‌دهی جنود خدای تعالی در برابر جنود ابلیس صفتان است و از اصول اولیه توحید به شمار می‌رود.»/9314/ی704/ب1
منابع؛
1. قرآن کریم، سوره نساء، آیه 148.