ایجاد «غفلت» در مخاطب از مکروهات پیام رسانه است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام والمسلمین عباس رفعتی نائینی، در درس خارج فقه‌‌رسانه که در مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) برگزار شد، بیان داشت: لهو، اتلاف وقت، تسویف، خودباختگی، بی‌نظمی، تنبلی و اهمال‌کاری از جمله عناوین مکروهات پیام رسانه به شمار می‌آید که توضیحات آن در جلسات گذشته بیان شد.

وی با بیان این که ایجاد «غفلت» در مخاطبین یکی دیگر از مکروهات پیام رسانه است، ابراز داشت: این عنوان مذموم کارکرد بسیار زیادی در رسانه‌ها دارد اما باید توجه داشت که هر غفلتی مکروه نیست، بلکه ممکن است غفلتی حرام، مکروه یا مباح باشد.

حجت الاسلام والمسلمین رفعتی تصریح کرد: غفلت به بیان‌های مختلف معنا شده است به طوری که برخی از علماء با بیان متضاد غفلت، این واژه را معنا کرده‌اند و برخی دیگر نیز با تمثیل کوشیده‌اند تا مخاطب را به معنای حقیقی غفلت آشنا کنند.

وی با قرائت روایت «ذاکرِ الله فِی الغافِلِین کَالْحَي بَینَ الاَمْواتِ»، عنوان کرد: در این روایت نبوی برای تبیین معنای غفلت، از ضد و تمثیل به صورت همزمان استفاده شده است. پیامبر اکرم(ص) در روایت مذکور فرموده است: «کسی که به یاد خدا باشد، در بین انسان‌های غافل مانند انسان زنده در میان مردگان است»

رییس مرکز تخصصی حقوق و قضای حوزه علمیه قم گفت: مرحوم شیخ طوسی غفلت را بدین صورت معنا کرده است؛ انسان آن معنایی که باید به آن التفات داشته باشد و به طور طبیعی به ذهن بیاید را درک نکند، انسان غافلی است.

وی با تأکید بر این که غفلت یک مرض روحی است، اظهار داشت: انسان غافل دچار آسیب‌های بسیاری می‌شود. چرا که چنین انسانی نسبت به اموری که در اطرافش وجود دارد و لازم است به آن توجه داشته باشد، غافل است.

رییس شبکه جهانی ولایت ابراز داشت: هر چند که برخی از علماء در غالب آیات و روایاتی که واژه غفلت در آنها وجود دارد، بر حرمت غفلت استنباط کرده‌اند، اما باید توجه داشت که غفلت نیز همچون لهو دارای اقسام و مراتبی است.

وی با اشاره به مراتب غفلت، تصریح کرد: غفلت طبیعی و گریز‌ ناپذیر یکی از اقسام غفلت است. خداوند متعال بر اساس حکمت بالغه‌اش این غفلت را در وجود بشر قرار داده است تا انسان به بعضی از مسائل توجه نکند، چرا که توجه به این امور زندگی را بر انسان دشوار می‌سازد. غفلت‌های معذور، غفلت از گذشته دردناک، غفلت از صداهایی که گوش انسان را آزار می‌دهد(فراصوت)، از این قسم است.

استاد حوزه علمیه قم گفت: غفلت مذموم از دیگر مراتب غفلت به شمار می‌آید. غفلت از پیامد کار‌هایی که انسان انجام می‌دهد، غفلت از آنچه در زندگی رخ می‌دهد از غفلت‌های مذموم و مکروه است.

وی عنوان کرد: غفلت از اعتقاد به خداوند و یا معاد مرتبه سوم و حرام غفلت است و مرتبه چهارم غفلت نیز از لحاظ اصطلاحی غفلت مستقر نامیده می‌شود. اگر غفلت بشر به اندازه‌ای برسد که پایداری داشته باشد، چنین حالتی به یک صفت مستقر در وجود آن انسان تبدیل خواهد شد.

استاد حوزه علمیه قم با بیان این که به بالاترین مرحله غفلت در اصطلاح، غفلت مضاعف اطلاق می‌شود، اظهار داشت: چنین انسانی آنقدر در امور غفلت کرده است تا آن که غفلتش به جهل مرکب تبدیل شده است.

وی ابراز داشت: آنچه بنا است در درس خارج فقه رسانه بحث شود، قلمرو و گستره غفلت از نوع مذموم و مکروه است و در حال حاضر مباحثی از اقسام دیگر غفلت مطرح نخواهد شد./878/پ۲۰۲/ج