سخنان صریح فضلا و طلاب درباره وضعیت امروز حوزه

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، همزمان با تغییر و تحول در مدیریت کلان حوزه‌های علمیه سراسر کشور و آغاز اجرای برنامه های آیت‌الله اعرافی، حرکت جدید و جدی از سوی طرفداران تحول حوزه در قالب‌های مصاحبه، نامه به آیت‌الله اعرافی، جلسات نقد و بررسی، نشست‌های تحولی در قم شکل گرفته است.

چندی پیش کانال تلگرامی«پیشنهاد به آیت‌الله اعرافی» در اقدامی از فضلا، استادان و تأثیرگذاران تبلیغی و فرهنگی خواسته نظرات خود را درباره کیفیت تحول در حوزه علمیه مطرح کنند؛ خبرگزاری رسا پس از جمع‌آوری نظرات و فصل‌بندی و روان‌نویسی آن، اقدام به انتشار برخی نظرات کرده است.

قرار است اصل متن پیشنهادات به مدیر جدید حوزه علمیه در قالب کتابچه‌ای به آیت‌الله اعرافی تقدیم شود.

بخش ششم پیشنهادات به شرح زیر است؛ در این بخش پیشنهادات مدیریتی و اجرایی برخی از فضلای حوزه علمیه قم دسته‌بندی شده است.

اختصاص بودجه‌ سالیانه به مرکز مدیریت توسط مراجع عظام

مرکز مدیریت حوزه علمیه با برگزاری جلسات با مراجع محترم، از آنها درخواست کند تا به جای پرداخت شهریه عمومی به طلاب و ساخت و تأسیس مدارس اختصاصی ویژه طلاب خاص، از مرکز مدیریت حمایت‌های مالی گسترده انجام دهند تا از سویی شهریه‌ها توسط مرکز مدیریت به طلاب پرداخت شود و از سوی دیگر بودجه مورد نیاز مرکز مدیریت جهت تغییر و تحول در حوزه علمیه تأمین شود.

تعریف جایگاه حوزه علمیه در آموزش و پرورش

در جامعه امروزی ایران دانش آموزان تحصیل می‌کنند تا برای ورود به دانشگاه آماده شوند و آموزش و پرورش، دانش آموزان را برای هدایت به دانشگاه‌ها آموزش می‌دهد و حوزه علمیه نیز در دنیایی جدا از فضای امروزی جامعه قرار دارد زیرا در آموزش و پرورش، صدا و سیما و دیگر نهاد‌های نظام اسلامی جایگاهی برای حوزه‌های علمیه تعریف نشده است.

تربیت نظام آموزشی ایران برای ورود به دانشگاه است و دانش‌آموز تا زمانی که به مسجد و هیأت نرود حوزه علمیه را نخواهد شناخت. حتی مدارک حوزه‌ در این جامعه تعریف نشده است و به نوعی باید با سیستم دانشگاهی تطبیق داده شود تا طلبه بتواند در این جامعه نقشی ایفا کند.

مشکل اصلی در عصر کنونی، جدایی حوزه با جامعه اسلامی ایران است که تنها در مساجد و هیئات خلاصه شده است؛ از این رو طلبه و مردم جامعه به صورت دو طرفه با یکدیگر غریب و نا‌آشنا هستند از این رو ضروری است تا مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه برای آشنایی نوجوانان و جوانان با حوزه‌ علمیه چاره‌ای بیاندیشد به همین جهت به نظر می‌رسد ارتباط حوزه علمیه با آموزش و پرورش و فعالیت حوزه علمیه در مدارس مفید‌ترین روش برای تحقق این امر بشمار می‌رود.

دوری از تعصبات نابجای علمی در حوزه علمیه

از آنجایی که در دوران گذشته حوزه علمیه از لحاظ مباحث علمی در جامعه به عنوان یک قطب و چه بسا تنها قطب علمی محسوب می‌شد، سبب شده است تا برخی به واسطه همان افکار، دچار تعصبات نابجای علمی نسبت به آنچه گذشتگان برای حوزه‌ علمیه باقی گذاشته‌اند گرفتار شوند و دروس حوزه علمیه را دچار دوباره کاری، حاشیه نویسی، شرح نویسی و کلی نگری کند.

این افراد گمان می‌کنند هر آنچه آخوند خراسانی و شیخ مرتضی انصاری گفته است وحی منزل است و این نوع سیستم اصولی و فقهی ارث رسیده از گذشتگان است و تعدی از چنین سیستمی نوعی کفر و انحراف بشمار می‌رود.

این تعصبات در نتایج استنباطات شرعی نیز دچار تشریع بلا تشریع شده است که این کار سبب دروغ بستن به حاکم شرع است، اگر چیزی از علوم حوزوی با دلیل علمی دچار ضعف و یا انحراف است باید به راحتی کنار گذاشته شود و همچنین شیوه‌های تحصیل و تربیت در حوزه‌های علمیه دچار نوعی عقب ماندگی و عدم همخوانی با نیاز جوانان امروزی دارد لذا باید در سریع‌ترین زمان ممکن ساختار حوزه علمیه اصلاح و بروز رسانی شود.

بازنگری به کیفیت ارتباط حوزه با نظام اسلامی و تعریف جایگاه حوزه در جامعه

اگر حوزه‌ علمیه به شیوه کنونی به راه خود ادامه دهد سرنوشتی جز اضمحلال و از درون تهی شدن آرمان‌های انقلاب نخواهد داشت چرا که تا حوزه‌های علمیه اصلاح نشود و به همین منوال پیش رود، روز به روز دچار پسرفت خواهیم شد.

بی‌تردید گوشه‌ای از حقوق‌های نجومی و اختلاس‌ها از کم‌کاری‌های حوزه‌ علمیه ناشی می‌شود و برخی دیگر به سبب اهمالی که در حوزه علمیه وجود دارد تاریخ را برای اهداف سیاسی خود تحریف می‌کنند.

برای جلوگیری از بروز مشکلات دیگر در روز‌های آتی، لازم است تا حوزه علمیه به درون خود بازنگری کرده و ارتباط خود با نظام اسلامی را تعریف و جای‌گیری مناسبی در جامعه داشته باشد.

استفاده از مدیران شایسته در اداره حوزه‌های علمیه

حوزه علمیه کنونی، طلاب و محصلان علوم دینی را دچار سرخوردگی می‌کند چرا که حوزه در وضعیت فعلی نظام تربیتی، خود نیازمند بازنگری و همگام سازی آن با اخلاق نبوی است.

برخی از متولیان مدارس علمیه چیزی از ارتباط با طلبه و جوان نمی‌ دانند و سیستم در هم تنیده حوزه کارشناسی نشده است و گمان می‌کنند مشکلات طلاب را شناخته و آن را برطرف ساخته‌اند در حالی که جز آزار طلاب نتوانسته‌اند کاری انجام دهند.

بنابراین اگر قرار است تحولی در حوزه علمیه انجام شود، اولین و مهم‌ترین کار برکنار کردن مدیران و مسؤولان نالایق مدارس علمیه و استخدام افراد لایق، متخصص و دلسوز در امر مدیریت است. زیرا مدیر متخصص حتی اگر بودجه‌ای در دست نداشته باشد تا به طلاب شهریه‌ای پرداخت کند بهتر از مدیر نالایقی است تا مدام افکار دانش‌پژوهان را آشفته سازد.

کیفیت و نوع تربیت اخلاقی طلاب به ویژه طلاب جدید الورود کارشناسی شود

حوزه علمیه در حال حاضر طلاب را به صورت جزیره‌ای و خود خواسته تربیت می‌کند.

نوع و کیفیت تربیت اخلاقی طلاب در هر مدرسه علمیه از سوی مدیران آن مدارس به صورت سلیقه‌ای و بدون هیچ کارشناسی صحیحی انجام می‌شود.

چنین تربیتی هر چند ممکن است گاها اثرات مثبتی داشته باشد اما از آنجایی که بنا است این تربیت شوندگان در آینده تربیت جامعه‌ای را بر عهده گیرند، صحیح نیست به این شیوه تربیت شوند چرا که ممکن است با تربیت ناصحیح یک طلبه، جامعه‌ای فاسد شود.

به همین جهت در کنار مدیر، معاون آموزش و دیگر کارکنان یک مدرسه علمیه، وجود مربی تربیتی خبره ضروری است تا نیاز‌های تربیتی طلاب را فراهم و تأمین نماید.

این مربی تربیتی باید روانشناس باشد تا اگر طلبه‌ای با مشکلی در زندگی خود روبرو شد، با مراجعه به او آرامش خاطر پیدا کند. /878/ت301/س

ادامه دارد... .