حکمت و راه های کسب آن در بیان لقمان حکیم

به گزارش سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، حجت الاسلام والمسلمین ناصر رفیعی در محفل معارفی حرم مطهر بانوی کرامت، ضمن گرامیداشت حلول ماه مبارک ربیع الاول و فرا رسیدن هفته دفاع مقدس و یادآوری رشادت‌های رزمندگان اسلام و یاد و خاطره همه شهدای انقلاب اسلامی، در ادامه تبیین تفاسیر آیات الهی، به آیه ۲۶۹ سوره بقره اشاره نمود و اظهار داشت: خداوند متعال در این آیه شریفه می فرماید؛ «یُؤْتِی الْحِکْمَةَ مَنْ یَشَاءُ وَمَنْ یُؤْتَ الْحِکْمَةَ فَقَدْ أُوتِیَ خَیْرًا کَثِیرًا وَمَا یَذَّکَّرُ إِلَّا أُولُو الْأَلْبَابِ»، (خدا) دانش و حکمت را به هر کس بخواهد (و شایسته بداند) می‌دهد؛ و به هر کس حکمت داده شود، خیر فراوانی داده شده است و جز خردمندان، کسی پند نمی‌گیرد.

وی در ادامه ضمن اشاره به تفاوت های علم و حکمت با تأکید بر این که علم اکتسابی و حکمت موهبتی الهی است، اظهار داشت: قرآن کریم در فرازهایی از آیه شریفه ۱۶۴ سوره آل عمران، حکمت را یکی از اهداف انبیای الهی ذکر نموده است؛ پیامبر را خدا فرستاد تا به مردم، قرآن و حکمت بیاموزد.

سخنران حرم مطهر بانوی کرامت در اشاره به حدیث نبوی «کادَ الحَکیم أن یَکونَ نبیّا»، با بیان این که انسان حکیم، نزدیک نبوت است، اظهار داشت: کلمه حکمت، ۲۰ مرتبه در قرآن کریم و کلمه حکیم نیز بارها و بارها در آیات الهی ذکر شده است.

وی در ادامه، تبیینی از بحث علم و حکمت در قرآن و حدیث ارائه و حکمت را معرفت و شناخت اسرار عالم دانست و یادآور شد: کسی که از اسرار خلقت و آفرینش انسان و احکام سردرآورد، حکیم است؛ برخی حکمت را به معنای قدرت بازدارنده در مقابل گناه و برخی نیز آن را ابزار فهم آیات الهی و برخی حکمت را نورانیت تعریف نموده‌اند.

حجت الاسلام والمسلمین رفیعی در تعریف خویش از حکمت، آن را علم واقع یا همان درک حقیقت دانست و تصریح کرد: حکیم کسی است که حقایق و واقعیات امور را می‌داند؛ حکمت بر خلاف علم اشتباه پذیر نبوده، فارغ از این که علومی که به واقع و حقیقت رسیده را نیز در بر می‌گیرد، از مرحله علم و آگاهی عبور نموده به مرحله دریافتن می رسد.

وی با بیان این که انسان حکیم با عبور از مرز شبهات؛ سخن و قلمی حکیمانه، محکم و مستدل دارد؛ به راه های رسیدن به حکمت و دستیابی به قدرت تشخیص حقیقت و واقعیت و نیز درک و فهم عمیق مسائل اشاره نمود و خاطرنشان ساخت: لقمان حکیم در روایتی ضمن تشریح راه رسیدن به حکمت؛ صدق الحدیث و پرهیز از دروغگویی را نخستین گام رسیدن به حکمت ذکر می‌کند؛ چرا که انسان های صادق، چون مطابق با واقع حرف می‌زنند، واقع بین هم می‌شوند.

سخنران محفل معارفی حرم مطهر اداء الامانت در تمام سطوح مادی و غیر مادی اش را یکی دیگر از شروط درک و فهم عمیق مسائل برشمرد و اذعان داشت: لقمان حکیم اجتناب از چیزهای بیهوده و بی‌ثمر در زندگی را یکی دیگر از شروط رسیدن به حکمت ذکر می‌کند.

وی کنترل چشم، زبان و شکم را از شروط رسیدن به حکمت توصیف نمود و با بیان این که سالم ماندن قلب و روح در گرو سالم بودن کانال های ورودی آن است، خاطرنشان کرد: چشم، گوش، زبان، شکم و ذهن چشمه و رودخانه‌های مهم روح انسان هستند؛ افعالی که انسان با آنها مرتکب می شود، در سالم یا مریض سازی روح موثر هستند. چرا که حکمت با کنترل این مبادی شکل می‌گیرد.

حجت الاسلام والمسلمین رفیعی در بخش پایانی سخنان خود ضمن اشاره به روایت «رأسُ الحِکمَةِ لُزومُ الحقِّ»، با بیان این که خداوند متعال به کسانی که در جامعه از حق دفاع می‌کنند، حق بینی یا همان حکمت اعطا می‌کند، اظهار داشت: انسان هایی که اهل خدعه و نیرنگ نیستند، خود را در مسیر کسب حکمت قرار می‌دهند. حکیم با پرهیز از نفاق و دورویی، انسانی صاف و ساده‌ است.

محمد محققی