پاسخ آیت الله سبحانی به شبهه وهابیت درباره زیارت قبور ائمه
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، حضرت آیت الله جعفر سبحانی امروز در مدرسه علمیه عالی نواب در سلسله جلسات بررسی مبانی فکری ابن تیمیه و وهابیت با اشاره به مسأله زیارت قبور گفت: وهابیت نیز زیارت قبور را مستحب می‌دانند البته بسیار کمرنگ‌تر از آنچه ما می‌گوییم، نکته‌ای که باعث اختلاف ما با وهابیت در این موضوع شده است سفر کردن برای زیارت قبر رسول خدا(ص)است که آن‌ها این کار را حرام می‌دانند.
وی پنج مکان که انسان برای زیارت قبور می‌رود، اینچنین برشمرد: انسان گاهی به زیارت قبر یکی از عزیزانش می‌رود، گاهی قبور مسلمان‌ها را زیارت می‌کند، گاهی به زیارت قبور علمای اسلام می‌رود، گاهی قبور شهدا را زیارت می‌کند و گاهی مشتاق است قبر پیامبر اکرم(ع) و اهل‌بیت ایشان را زیارت کند همه این موارد از نظر شرع مستحب است.
از زمان پیغمبر به زیارت قبور می‌رفتند
این مرجع تقلید بر سر قبر عزیزان رفتن را امری فطری دانست و ابراز داشت: فردی عزیزی را از دست داده است، حال می‌خواهد بر سر قبر او برود و اشک بریزد این عمل فطری است و اسلام به دلیل دین فطری بودن خود با این کار هیچ مشکلی ندارد.
وی افزود: سیره مسلمان‌ها در همان زمان پیغمبر(ص) و بعداز ایشان، اینگونه است که روز‌های جمعه و شنبه بر سر قبور حاضر شوند و در آنجا قبور مسلمان‌ها را زیارت کنند؛ در روایات نیز پیغمبر(ص) ما را بر این کار امر کرده است. این کار باعث می‌شود انسان درس عبرت بگیرد و بفهمد که شاهان و بزرگان و هر فردی که برای خودش شخصیتی بوده سرنوشتی جز خاک نداشته است.
رفتن بر سر خاک علما تکریم علم است
استاد برجسته درس خارج حوزه علمیه قم به زیارت قبور علما و اندیشمندان اشاره کرد و گفت: با زیارت قبور این بزرگان، جوانان احساس می‌کنند که علم مقامی دارد تا آنجا که حتی بعد از فوت نیز این مقام از بین نمی‌رود و مردم عالم را گرامی می‌دارند و به او احترام می‌گذارند بنابراین برای رفتن به سراغ علم و دانش انگیزه می‌یابند.
این مرجع تقلید به فضیلت زیارت قبور شهدا تأکید کرد و گفت: شهید در ظاهر مانند شمعی است که می‌سوزد و با این سوختن اطرافش را روشن می‌کند، اما شهید با شمع این تفاوت را دارد که نور پراکنی‌اش همیشه ادامه خواهد داشت و از بین نمی‌رود؛ بنابراین رفتن به زیارت شهدا ادا کردن حقی است که آن‌ها بر گردن ما دارند.
وی افزود: اینچنین نیست که شهید را فراموش کنیم، اگر واقعا علاقه‌مندیم راه شهادت در این کشور باز باشد و ایثارگری در این کشور وجود داشته باشد باید به شهیدان احترام گذاشت؛ حضرت فاطمه(س) نیز بعد از جنگ احد به زیارت قبور شهدای آن جنگ می‌رفتند و در کنار قبر عموی خویش، حمزه(ع) دو رکعت نماز می‌خواندند و بازمی‌گشتند.
حضرت آیت‌الله سبحانی با اشاره به موضوع زیارت قبر پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) ایشان تصریح کرد: این موضوع بر اساس سیره مسلمان‌ها و سیره اهل بیت(ع) مباحثش روشن می‌شود، در همان روز‌های اول که پیامبر(ص) به خاک سپرده شدند، عربی آمد و در رسای ایشان شعری خواند که در متون مختلفی ذکر شده است.
مزار پیامبر محلی برای پیمان بستن ارزش‌های اسلامی است
وی در ادامه ابراز داشت: طبق احادیثی که در کتاب‌های مسلمان‌ها آورده شده است اصحاب پیامبر(ص) در زمان حیات حضرت رسول(ص) با ایشان پیمان بستند، حال که پیامبر(ص) از دنیا رفته‌اند، ما که زمان ایشان را درک نکرده‌ایم وظیفه داریم جبران کنیم و در بالای مزار ایشان پیمان ببندیم که در راه توحید و در راه دین سر از پا نشناسیم.
این مرجع تقلید به معنای زیارت که همان ادای میثاق و پیمان بستن بر دیندار بودن است اشاره کرد و گفت: در احادیث فراوانی که شیعه و سنی در کتب خود نقل کرده‌اند حضرت رسول(ص) فرموده‌اند؛ هر کس به حج برود و من را زیارت نکند، جفا کرده است، بنابراین تمام علمای اهل سنت می‌نویسند که کاروان‌های حج راه را طولانی می‌کردند تا به زیارت قبر پیغمبر(ص) بروند.
زیارت قبور سبب رنگ‌باختن زر و زیور می‌شود
وی با بیان این‌که وهابیت معتقد است که تنها مردها می‌توانند به زیارت قبور بروند، گفت: آن‌ها می‌گویند زن‌ها نمی‌توانند به زیارت اهل قبور بروند که این سخن از سه وجه باطل است؛ اول، پیامبر(ص) همراه با عایشه به بقیع رفتند و در آنجا به او نحوه زیارت را آموخته است؛ این روایت در کتب معتبر اهل سنت مانند صحاح وجود دارد.
این مرجع تقلید گفت: همانطور که مردها احتیاج دارند به آخرت فکر کنند، زنان نیز همین‌گونه هستند تا آن‌ها نیز مقداری از علاقه‌شان به زر و زیور کاسته شود، وجه سوم باطل بودن سخن وهابیت این است، زمانی که عایشه به مکه رسید به زیارت قبر برادر خود رفت؛ بنابر این وجوهی که مطرح شد نمی‌توان فرقی میان زیارت زن و مرد دانست.
حضرت آیت‌الله سبحانی با بیان این‌که وهابیت به زیارت پیغمبر(ص) برای مجاوران قبر ایشان، اشکالی نمی‌گیرند، افزود: اما اگر شخصی بخواهد برای زیارت ایشان سفر کند، آن سفر را حرام می‌دانند. اولین فردی که بذر این فتوا را کاشت، ابن تیمیه است؛ ابن تیمیه تنها با یک حدیث اثبات می‌کند که سفر برای زیارت پیغمبر(ص) حرام است، اولین پاسخ این است که آیا می‌شود زیارت مستحب اما مقدمه آن حرام باشد؟
وی افزود: صحابه پیغمبر(ص) بعد از به خاک سپردن ایشان برای زیارت قبر سفر می‌کردند، مانند بلال که بعد از پیامبر(ص) اذان نگفت به همین دلیل از شهر بیرونش کردند و او نیز به محلی نزدیک به مرز رفت. از آنجا برای زیارت قبر حضرت رسول(ص) به مدینه باز می‌گشت، اگر سفر حرام بود چرا بلال این عمل را انجام داد و چرا کسی او را نهی نکرد؟!
این مرجع تقلید به دلیل ابن تیمیه برای حرام بودن این سفر اشاره کرد و گفت: ابن تیمیه روایتی را نقل می‌کند که در آن روایت آمده است به جز برای رفتن به سه مسجد نمی‌توان بار بست؛ مسجد النبی، مسجد الحرام و مسجد الاقصی؛ این حدیث را ابوهریره نقل کرده است و اکنون در مناطق مختلفی این حدیث را نصب کرده‌اند.
وی اضافه کرد: استثنا به مستثنی منه و مستثنی نیاز دارد. در این حدیث شریف مستثنی آمده است اما مستثنی‌منه محذوف است؛ در محذوف بحث است و نظرهای مختلفی در آن وجود دارد که تمام آن‌ها رد می‌شود و تنها می‌توان گفت مستثنی منه مسجد است و ارتباطی با قبور ندارد.
حضرت آیت‌الله سبحانی با تأکید بر این‌که سفر برای پیدا کردن مسجد کار لغوی است، گفت: این حکم عقل است که اگر در شهر خودت مسجدی وجود دارد نباید به مسجدی در شهر دیگر رفت و این کار لغو است زیرا ثواب مسجدها با یکدیگر برابر است مگر همان سه مسجدی که در حدیث اسمشان ذکر شد؛ بنابراین سفر برای نماز خواندن در مسجد دیگری غیراز مساجد ذکر شده در حدیث لغو است.
لازم به ذکر است سلسله جلسات بررسی مبانی فکری ابن تیمیه و وهابیت توسط حضرت آیت‌الله سبحانی از تاریخ ۲مرداد ۱۳۹۵ تا ۱۳مرداد ۱۳۹۵ در مدرسه علمیه عالی نواب برگزار می‌شود./862/پ201/ج1