کتاب «عیان و نهان در گستره هستی» راهی بازار نشر شد
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، کتاب «عیان و نهان در گستره هستی» برگرفته از بیانات آیت الله ممدوحی به همت مهدی قانع‌پور از سوی مؤسسه بوستان کتاب راهی بازار نشر شد.
این کتاب از پیشگفتار، مقدمه و چهار بخش: «هستی‌شناسی توحید اسماء و صفات»، «انسان‌شناسی، نبوت، ولایت و امامت»، «معاد و فرجام‌شناسی»، «اشارات و لطایف» و «تفسیر آیه نور» تشکیل شده است.
قانع‌پور در بخشی از پیشگفتار این کتاب می‌نویسد:
از جمله عنایت‌ها و عطیه‌های الهی آن است که از سال 1368 تا زمان تحریر این سطور توفیق حاصل شد که با تنی چند از طالبان علم و معارف به درس‌های معرفتی حصرت استاد، آیت الله ممدوحی حاضر شوم.
در این مدت استاد گرانقدر کتاب‌های شرح اشارات، تمهید القواعد؛ شرح فصوص قیصری، مصباح الأنس و رسالة الولایة؛ رسائل توحیدیه و رسالة الانسان علامه طباطبایی، مصابح الهدایة امام خمینی رحمة الله علیه، توحید صدوق را تدریس و تبیین کرده است.
در این سال‌‌های مبارک، بخش اندکی از بیانات را با قلت بضاعت و قلم ناتوان تحریر می‌کردم و گاه خدمت ایشان عرضه می‌داشتم. معظم له نیز توضیحات و تصحیحاتی می‌فرمودند تا این که مجموعه حاضر که شامل درر و لئالی معارف حقه الهیه است، به صورت کنونی به رشته تحریر کشیده شد.
در این مجموعه گران‌سنگ علمی و معنوی، «حکمت متعالیه» و «عرفان» به منزله تفسیر و تبیین معارف عرشی (قرآن و عترت) ظاهر شده‌اند؛ و چرا چنین نباشد در حالی که حکمت متعالیه صدرایی افتخار ریزه‌خواری سفره پر برکت کلام وحی و حاملان آن را دارد.
در این اثر، بخش از معارف عمیق قرآن و آموزه‌های معرفتی معصومان علیهم السلام در چهار چوب نظام حکمی و عرفانی آورده شده است؛ البته این موجب افتخار و سربلندی «حکمت اُنسی» و «عرفان قدسی» است که در محضر و خدمت معصومانه وحی قرار گرفته و پرورش یافته است؛ این تحریرات از نظر استاد گذشته و نظریات اصلاحی ایشان اعمال شده است.
آیت الله ممدوحی در بخشی از مقدمه این کتاب می‌نویسد:
دستگاه معرفتی قرآن و سنت با تمام عظمت و گستردگی، قابل استفاده برای همگان است، زیرا آیین مقدس اسلام، متکفل هدایت همه مردم است.
از طرفی، استفاده از این گستره نامحدود هر کسی در حد و مرز دریافت‌ها لطافت‌های حقایق کتاب و سنت است و هرچه قدرت فهم و توان علمی فرد، ظرفیت بیشتری را در جان او فراهم سازد، به معارف و مکارم عظیم‌تری خواهد رسید.
در حوزه‌های مقدس علمیه، هر کدام از رشته‌ها علمی مانند: فقه، اصول، تفسیر دارای پیش نیازهای است که هر یک از آن‌ها سالیان زیادی وقت می‌طلبد تا استعداد حضور در مباحث عالی آن رشته را فراهم سازد.
اجتهاد در مسائل فقهی که فروع دین محسوب می‌شوند؛ برای افراد مستعد به بیش از بیست سال آماده‌سازی و ورزیدگی علمی نیاز دارد.
سایر فنون حوزوی نیز همین گونه دست مایه‌ها را می‌طلبد؛ به ویژه مباحث فلسفی و عرفانی که درباره اصول دین و معارف الهی بحث می‌کند، دارای ویژگی خاصی است که ذهن را از مرتبه عرفی به منزلت عقلی ارتقا می‌دهد؛ یعنی به تدریج بازوهای ابتدایی را کنار زده و ذهن را برای دریافت مباحث متعالی آماده می‌سازد.
چه بسیار بوده‌اند افرادی که بدون توجه به این آمادگی، وارد عرصه مسائل معرفتی شده‌اند و توفیقی حاصل نکرده‌اند؛ سپس با افسردگی و ملامت خاطر مباحث را ترک کرده و یا احیاناً با بیزاری و بدبینی، به مخالفت با بزرگان فن پرداخته‌اند؛ بدون آنکه به صحیفۀ ذهن خود بنگرند و کمی ظرفیت و قصور خود را بررسی کنند.
اصول اعتقادی ما دارای ریشه‌های عمیق عقلانی است که باور آن‌ها در گروی اقامه برهان و دلایلی عقلانی است. اگر هر یک از اصول اعتقادی چون مبدأ، معاد و رسالت نبی اکرم صل الله علیه و آله و سلم کمترین شبهه‌ای را پذیرا باشد؛ تمام ارکان آیین الهی متزلزل خواهد بود.
آیت الله ممدوحی در بخشی از این کتاب به «تفسیر آیه نور» می‌پردازد و در پاره‌ای از این متن می‌نویسد:
از مجموعه آیه نور، روایت‌ها، ادعیه و زیارات در شأن حضرات معصومین علیهم‌السلام به دست می‌آید که حقیقت روحانی آن بزرگواران؛ فوق مقام هر مَلک مقرب و نبی مرسل است.
همان طور که می‌دانیم خدای تعالی بسیاری از امور تکوینی و جاری در عالم را به فرشتگان عالی رتبه سپرده و آنان در امور بسیار مهم دستگاه آفرینش وسائط هستند و بسیاری از حوادث عظیم وسیله آنان اجرا می‌گردد؛ چنان که خدای تعالی در تأدیب و تعذیب امم سابقه مانند قوم لوط چند ملک را مأمور انهدام دیار آن فاسقان کرد.
قطعاً حضرات معصومین علیهم‌السلام که افضل و اتم از جمیع ملائک مقربین هستند از طرف خداوند متعال فوق وسائط و مدبران می‌باشند؛ یعنی آن فرشتگان در خط فرمان نظام فرماندهی حضرات معصومین علیهم‌السلام خواهند بود و وسائط در فیض و در رتبه سلسله علل قرار دارند.
البته به این نکته بسیار مهم توجه داشت که قدرت و عظمت حضرات معصومین علیهم‌السلام و نیز مأموریت فرشتگان مدبر عالم که کارسازان فعال جهان هستند، جملگی به قدرت خدا بوده و ربط محض به خلاق متعالی می‌باشند و در عملکردشان هیچ گونه استقلالی از ازل نداشته و تا ابد نخواهد داشت؛ آن خالق و یا علت نیستند تا گمان شود که در مقابل قدرت خدا قرار دارند؛ بلکه فقط عبد، ربط و مخلوق حضرت إله عالم هستند.
نویسنده برای نگارش این کتاب 97 منبع تاریخی و روایی استفاده کرده است که برخی از منابع آن عبارت‌اند از: مهج الدعوات، فصوص الحکم، عوالی الئالی، مصباح الشریعة، مثنوی جام جم، تمهید القواعد، جواهر الاسرار و ظواهر الانوار، شرح المنظومه، گلشن راز و زاد المعاد.
کتاب «عیان و نهان در گستره هستی» برگرفته از بیانات آیت الله ممدوحی از سوی بوستان کتاب با شمارگان 850 نسخه به قیمت 33 هزار تومان از مؤسسه بوستان کتاب راهی بازار نشر شد./998/پ202/ق