خشم، نورانیّت دل را از بین می‌برد
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام محمد حسن آیت، کارشناس حوزوی قرآن و حدیث، در برنامه شبستان که از رادیو معارف پخش می‌شد، به بحث خشم و غضب پرداخت و گفت: خشم و غضب، در مقابل حلم و بردباری قرار می گیرد، البته، غضب، غیر از قوه غضبیه است که در وجود انسان است؛ قوه غضبیه، قوه با ارزشی است که در بسیاری از کارها به انسان کمک می‌کند، امّا خشم و آتشی که در انسان به وجود می‌آید ارزشی ندارد.
وی افزود: خشمی هم به نام «خشم انفجاری» داریم؛ یعنی یک دفعه خشم در بدن فرد، شعله ور می‌شود و در مقام انتقام بر می‌آید البته اگر این خشم برای از بین بردن ظلم، یا برای دفاع از حق مظلومی باشد، الهی و با ارزش است.
حجت‌الاسلام آیت گفت: خشم معمولاً از روی جهالت است، جاهلیّت و نادانی، در اینکه انسان به خشم آید، بسیار موثر است، امام علی (ع) می‌فرماید «بترسید از اینکه به غضب آیید؛ زیرا خشم، اولش دیوانگی است و آخرش پشیمانی».
وی خاطرنشان کرد: کسی که نتواند غضبش را کنترل کند، مالک عقلش نیست، بنابراین باید برای حلم و بردباری، تمرین کنیم، ما فکر می‌کنیم که فقط حرام خوری و دزدی حرام است، در حالی که رسول خدا (ص) می‌فرماید «برای جهنم دری است که از آن داخل نمی‌شود، مگر کسی که خشم و غضبش را با معصیت خدا شدّت بخشیده است» یعنی عصبانی شده و در همان حال، به کسی خسارت زده یا حقّی را از بین برده است یا... .
این کارشناس حوزوی خاطرنشان کرد: ریشه و منشأ غضب، حس انتقام، تکبر، منیت، غلبه شیطان بر دل، جهالت و بی‌توجهی نسبت به عواقب خشم و آثار حلم است.
وی این بحث را با ارائه مثالی از تاریخ پیامبر اکرم (ص) ادامه داد و گفت: اگر خسرو پرویز هنگامی که نامه پیامبر (ص) را دید، غضب کرد، به خاطر تکبُّری بود که در درونش داشت و از آن طرف، به خاطر جهالتی که داشت، خودش را بزرگ دید و گفت چرا پیامبر نام مرا بالای صفحه ننوشته است و نامه حضرت را پاره کرد، البته نتیجه آن هم این بود که بعداً سلطنتش پاره شد.
وی ادامه داد: وقتی اصحاب پیامبر (ص) خبر پاره کردن نامه و کارهای خسرو پرویز را برای آن حضرت آوردند، رسول خدا (ص) بدون اینکه غضب کنند و خشمگین شوند، خیلی آرام گفتند «به فال نیک می‌گیریم؛ آن نامه‌ای را که پاره کرد، در حقیقت سلطنتش بود که پاره شد.
وی افزود: غضب، نورانیت دل را می‌برد؛ وقتی شخصی غضب می‌کند، دیگر آن نورانیت و شادی که در دلش بوده را ندارد، گاهی اوقات انسان، به واسطه غضب، دست به ضرب و جرح می‌زند، حتی کسی را می‌کشد، بعد به شدت پشیمان می‌شود، اما دیگر پشیمانی سودی ندارد، گاهی هم اگر خشم، خیلی شدید باشد باعث مرگ خود طرف می‌شود، یعنی عصبانیت شدید، باعث سکته او می‌شود.
این کارشناس قرآن و حدیث به بیان عوامل موثر در بروز غضب پرداخت و اظهار داشت: باید مواظب باشیم که عِلماً و عَملاً اقدام کنیم، تا صفت حلم در ما به وجود آید و صفت خشم از ما دور شود، سعی کنیم که خود را از خشم، غضب، تکبّر، غرور، لجاجت، فخر فروشی، مسخره کردن و شوخی بی مورد و از این مسائل، کنار بکشیم؛ چون این‌ها گاهی باعث خشم و غضب می‌شود.
وی ادامه داد: گاهی اوقات، شوخی یا تمسخر ما، باعث خشمگین کردن طرف مقابل می‌شود و خشمگین شدن او نیز عصبانیت ما را در پی خواهد داشت، این مسأله موجب اتفاقات بعدی می‌شود، گاهی این اتفاقات و شوخی‌ها بین زن و شوهرها اتفاق می‌افتد و کانون گرم خانه را شاید تا سالیان سال، سرد کند، آنچه که این مسأله در پی خواهد داشت این است که چنین شخصی، به خاطر این کارش، آبرو، مال، محبت و چیزهای دوست داشتنی را از دست می‌دهد.
حجت‌الاسلام آیت در پایان گفت: سعی کنیم با افرادی که زود عصبانی می‌شوند و فحاشی و توهین به دیگران، برایشان کار عادی است، رفت و آمد نکنیم و با افراد حلیم بردبار و کسانی که کظم غیض می‌کنند، معاشرت کنیم؛ تا ما هم مانند آن‌ها شویم و از این صفت زشت دور بمانیم. /9194/پ202/ی