مسیر تبلیغی نوین در حوزه

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، من مراسم آغاز سال تحصیلی جدید حوزه‌های علمیه را از طریق اینترنت به صورت زنده نگاه کردم. ده‌ها هزار نفر طلبه دیگر نیز مانند من به صورت مجازی در مراسم شرکت داشتند.

در این افتتاحیه، ریاست محترم حوزه‌های علمیه برادران، آیت‌الله اعرافی نزدیک به ۱۲ دقیقه درباب تبلیغ و رسالت تبلیغی حوزه سخن گفتند. در این بین به ساحت‌های مختلف تبلیغ و روشهای متنوع تبلیغی نیز اشاره کردند و فرموند طرح مفصلی همراه با چندین کلان پروژه تبلیغی برای حوزه تهیه کردند.

این همه به جهت فرمایشات و مطالبات مقام معظم رهبری و نارضایتی ایشان از شرايط تبلیغ در حوزه‌های علمیه است وگرنه بعید بود کسی حتی رئیس حوزه جرأت می‌کرد در مورد لزوم بازنگری در شیوه‌های تبلیغ یا مدیریت تبلیغ حرفی بزند چه برسد به اولویت بودن تبلیغ یا محور بودن‌ آن نسبت به سایر کارهای حوزه اعم از تحصیل، تدریس، تحقیق و فقاهت.

با این سخنان که به پشتوانه سخنان پیشین مقام معظم رهبری بیان شد، امیدوارم اراده‌ای جدی برای مقابله با تعصبات و کوته فکری‌ها نیز شکل گرفته و حوزه‌های علمیه انواع تبلیغ نوین به ویژه تبلیغ بر مبنای هنر، رسانه و فضای مجازی را جدی گرفته و تدابیری را برای حضور جدی و پر رنگ طلاب در میادینی چون سینما، تأتر، سریال‌سازی، برنامه‌سازی تلویزیونی، تولید بازی‌های ویدئویی و دیجیتال، نرم افزارهای تبلیغی، تبلیغ مبتنی بر هوش مصنوعی و فناوری‌های نوین و ... را فراهم کنند؛ البته برای این مهم لازم است عناوینی چون سینما، تأتر، بازی‌های ویدئویی، هوش مصنوعی و ... در حوزه‌های دانشی، معرفتی و مهارتی وارد تمام عرصه‌های تحصیل، تدریس، تحقیق و فقاهت شود تا بتواند در عرصه تبلیغ حرفی برای گفتن داشته باشد.

یعنی در دروس حوزوی، علاوه بر فقه و اصول و علوم تخصصی چون تفسیر، حدیث، تاریخ یا ادبیات عرب، باید رشته‌های تبلیغی متعددی چون سینما، فضای مجازی، هوش مصنوعی و... تعریف و به صورت اجباری یا اختیاری رسمیت پیدا کند.

بنابراین دیگر نباید کسی از دیدن دروس زیر در مجموعه دروس حوزوی تعجب کند:
• فن بیان و سخنوری
• کارشناسی دینی در رسانه و فضای مجازی
• فیلمنامه نویسی،
• بازی‌نامه نویسی،
• نمایشنامه نویسی،
• نقد سینما و بازی،
• تبلیغات و پروپاگاندا
• سواد رسانه و تربیت رسانه‌ای،
• انواع تولید محتوای رسانه‌ای،
• طراحی استراتژی و مدیریت رسانه،
• تهیه کنندگی و کارگردانی سینما و تلویزیون،
• طراحی و کارگردانی بازی‌های ویدئویی،
• طراحی فرانچایزهای فرهنگی و رسانه‌ای،
• مدیریت هوش مصنوعی و فناوری‌های نوین،
• انواع کانال‌داری و ادمینی در فضای مجازی،
• تدوین سناریوهای مجازی و تاکتیک‌های جذب
• شناخت تکنیک‌ها و طراحی تاکتیک‌های عملیات روانی
• فنون کلاس‌داری و تبلیغ در حین تدریس
• مبانی و اصول مشاوره و کوچینگ
• و ده‌ها رشته و دروس دیگر آنها ...

اما نظر به تأکیدات آیت الله اعرافی نسبت به فقه معاصر و ضرورت توجه به نیازهای روز جامعه و نظام اسلامی، تولید علم و توسعه دانش فقه و اصول در موضوعات و رشته‌های فوق الذکر نیز انتظار دیگری است که امید است پس از سال‌ها چشم انتظاری، از دو سه درس پراکنده فقه رسانه و فقه فضای مجازی فراتر رود و علاوه بر تدوین اصول فقه ناظر به نیازهای نوین تبلیغی، شاهد دروس فقه معاصری باشیم که نه در قامت کلی گویی بلکه به صورت تخصصی و برای تفقه حقیقی در عرصه‌های نوین تبلیغی و تبلیغاتی تدارک شده باشد.

بر این اساس امیدوارم به زودی در سطوح عالی حوزه نیز شاهد دروس و مباحث زیر باشیم:
• فقه سینما
• فقه تلویزیون
• فقه رادیو
• فقه هوش مصنوعی
• فقه بازی‌های ویدئویی و دیجیتال
• فقه شبکه‌های اجتماعی مجازی
• فقه نرم افزارها و اپ‌استورها
• فقه رمز ارزها یا ارزهای دیجیتال
• فقه اقتصاد مجازی یا اعتباری
• فقه مشاوره و کوچینگ

بی تعارف عرض کنم آنچه ریاست محترم حوزه در اهمیت و محوری بودن امر تبلیغ بیان فرمودند تنها زمانی به ثمر می‌نشیند و دغدغه مقام معظم رهبری را برطرف می‌کند که حوزه‌های علمیه، چنان توسعه‌ای را - که گفته شد - از آموزش تا پژوهش و فقاهت به رسمیت بشناسد. به گونه‌ای که تا چند سال آینده، همه طلاب در کنار هر تخصص علمی که دارند، یک مبلغ نیز باشند و در امر تبلیغ نیز در یک رشته تبلیغی متخصص شده باشند. شاید لازم شود مابه‌ازای هر منبری، یک تهیه کننده و کارگردان هنری، یک نویسنده سناریو و یک متخصص تولید و انتشار محتوای رسانه‌ای یا مجازی داشته باشیم؛ به امید آن روز.

محمدحسین پیشاهنگ