دگرگونی ادبیات "فقر و غنا" در جامعه

حجت الاسلام والمسلمین محمدحسن نبوی معاون تبلیغی حوزه‌های علمیه در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری رسا، در تبیین آثار فقر در جامعه اظهار داشت: به طور کلی فقر و غنا یک حس است، هرچند اثر خارجی هم دارد، اما بیشتر مربوط به حس و انتظار فرد از زندگی است.

انتظار درست از زندگی و جامعه

معاون تبلیغی حوزه‌های علمیه ادامه داد: هر انسانی هنگام برآورده شدن انتظاراتش، حس قناعت داشته و تا قبل از آن خودش را فقیر می‌داند، حال بایستی این انتظار از زندگی را بررسی کرد.

وی با بیان این‌که در هر زمان، مکان و فرهنگی توقعات از زندگی به گونه‌ای خاص تعریف می شود، گفت: در بعضی از ادوار مختلف تاریخی اگر کسی نانی برای رفع گرسنگی داشت، حس غنی بودن داشته و در مقابل اگر فرد دیگری همان نان را نداشت خود را فقیر می‌دانست.

حجت الاسلام والمسلمین نبوی با اشاره به تغییر توقعات جامعه از زندگی بیان کرد: در شرایط امروز به دلایل مختلفی تعاریف انسان‌ها از انتظار تغییر کرده است، اگر تعریف گذشته ملاک ارزیابی و سنجش فقیر از غنی قرار گیرد، همه مردم در کشور غنی محسوب می‌شوند، اما به دلیل تغییر معنای انتظار از زندگی با تلقی‌های رجال سیاسی و ایجاد توقعات گسترده در جامعه، انتظار از زندگی حقیقتا متفاوت شده است.

تعریف دینی از فقر و غنا، ملاک تشخیص فقیر از غنی

وی افزود: هرچه انتظارات گسترده‌تر شود، احساس غنا و دارا بودن نیز کمتر می‌شود، در هر جامعه‌ای که تعریف آن از غنی و فقیر تغییر کند، روشن است در صورتی که مردم آن جامعه حتی اگر مرفه‌تر از قبل هم باشند، بازهم احساس فقر می‌کنند، چراکه انتظار آنها از زندگی تغییر کرده است.

استاد حوزه علمیه قم تصریح کرد: باید توجه داشت که تعاریف موجود از غنی و فقیر، تعاریف دقیقی نیست، به همین دلیل برخی دچار بحران می‌شوند، اهداف خود را در زندگی گم کرده و نمی‌دانند که از زندگی چه می خواهند، برخی با وجود زندگی‌های مرفه و تجملاتی بازهم احساس فقر می‌کنند.

وی ارائه تعریف دینی از فقر و غنا را برطرف کننده مشکلات توصیف و بیان کرد: انتظار بعضی انسان‌های دیگر از زندگی نیز تأمین بودن ماشین و خانه  وخوراک بدون تلاش و کار جدی است، این مسأله تحت تاثیر متغیرها است، به نظر با ارائه تعریف دینی از فقر و غنا به جز درصد اندکی همه مردم غنی محسوب شده و تناقضاتی که در این بحث ایجاد شده، از بین می‌رود، از این رو احساس فقر بخش عظیمی از جامعه نیز به خاطر تعاریف غلطی است که به جامعه القا شده است.

معنای درست عدالت و بی‌عدالتی

حجت الاسلام والمسلمین نبوی با اشاره به بی‌عدالتی موجود در جامعه گفت: عدالت «وضع شی فی موضعه» و قرار دادن چیزی در جایگاه خود را عدالت گویند، حال باید بررسی کرد که آیا مردم چیزی را که در جایگاه خود قرار دارد، بی‌عدالتی می دانند یا خیر، باز هم در مصداق بی‌عدالتی مشکل به وجود می‌آید.

وی با بیان این‌که برخی افراد هرگونه تفاوتی را بی عدالتی می دانند، گقت: در حالی که مشیت الهی این است که زندگی هرکسی با دیگری متفاوت باشد، اگر افرادی دارای شرایط کاملا مساوی باشند و میزان برخورداری آنها از امکانات و شرایط متفاوت باشد، این برخورداری متفاوت بی‌عدالتی است.

معاون تبلیغی حوزه‌های علمیه در پایان افزود: اگر دو نفر با شرایط مساوی در مکانی کار کنند و کارایی، تخصص و زمان کارکردشان یکسان باشد، در این صورت پرداخت مبلغ بیشتر به یکی از آنها و پرداخت کمتر به دیگری کمتر بی‌عدالتی است، اما اگر به کسی که با زحمت‌های فراوان تحصیل کرده و دارای خلاقیت، ابتکار و توانمندی است، مزایایی بدهند به خاطر تخصص او، نه تنها این عمل بی‌عدالتی نیست که عین عدالت است./۸۷۶/ت۳۰۲/س