تهمت کیفر دنیوی و اخروی دارد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام و المسلمین عباس رفعتی نائینی، رییس مرکز تخصصی حقوق و قضای حوزه علمیه قم، در درس خارج فقه رسانه که در مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) برگزار شد، اظهار داشت: هتک حرمت مؤمن، یکی از محرماتی است که ممکن است در پیام رسانه دینی یا رسانه مجاز انجام شود.

هتک حرمت مؤمن از جمله گناهان کبیره است، هتک حرمت مؤمن علاوه بر مسؤولیت حقوقی، عقاب دنیوی نیز دارد. بنابراین این که گفته می‌شود هتک حرمت یک مؤمن مسؤولیت حقوقی دارد بدان معنا است که اگر کسی آبروی مؤمنی را ببرد، باید آن را اعاده کند.

هتک حرمت مؤمن «الْجَهْرَ بِالسُّوءِ» است

وی تصریح کرد: در استدلال به حرام بودن حرمت شکنی و اشاعه آن توسط رسانه، آیات و روایات مختلفی وجود دارد، از این رو آیه 148 سوره نساء یکی از مواردی است که می‌توان به آن استدلال کرد.

رییس مرکز تخصصی حقوق و قضای حوزه علمیه قم با قرائت آیه «لا يُحِبُّ اللَّهُ الْجَهْرَ بِالسُّوءِ مِنَ الْقَوْلِ إِلاَّ مَنْ ظُلِمَ وَ کانَ اللَّهُ سَميعاً عَليماً»، خاطرنشان کرد: «سُوءِ» یعنی هرگونه بدی، که شامل فحش، نفرت، نفرین، عیب‌گویی، غیبت، تهمت و امثال اینها می‌شود، لذا خداوند متعال در آیه 148 سوره نساء با آوردن لفظ « بِالسُّوءِ» در صدد بیان این مهم است که هتک حرمت مؤمن «الْجَهْرَ بِالسُّوءِ» است و اگر شخصی آشکارا از کسی بدگویی کند، مرتکب گناه کبیره شده است.

وی تأکید کرد: فحشاء به افعالی گفته می‌شود که قباحت و زشتی آن بسیار زیاد و بزرگ باشد، بنابراین قرآن کریم در آیه 19 سوره نور با بیان «إِنَّ الَّذينَ يُحِبُّونَ أَنْ تَشيعَ الْفاحِشَةُ فِي الَّذينَ آمَنُوا لَهُمْ عَذابٌ أَليمٌ فِي الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ ...» تهمت زدن را از گناهان کبیره برشمرده است، چرا که تهمت زدن کار بسیار قبیح و زشتی است و به عبارت دیگر، تهمت زدن نوعی فحشاء است.

این استاد برجسته حوزه علمیه، با طرح سؤالی بر فرض مذکور اشکال کرد و افزود: اشاعه فحشا یعنی آن که یک فحشایی وجود داشته باشد، سپس کسی بخواهد آن را اشاعه کند،‌ درحالی که در تهمت زدن به یک مؤمن، آن مؤمن اصلاً فحشایی انجام نداده است تا کسی بخواهد آن را اشاعه کند.

وی در پاسخ به سؤال گفت: اگر کسی فحشایی را مرتکب شده باشد و رسانه آن را انتشار دهد و به صورت علنی آن را نشان دهد، کار رسانه حرام خواهد بود، حال اگر فحشایی رخ نداده باشد، اما رسانه ارتکاب فحشایی را بر کسی منسوب کند، در این صورت رسانه بر شخصی تهمت می‌زند و بی‌تردید این کار رسانه حرام خواهد بود.

مشاور مدیر حوزه‌های علمیه سراسر کشور با قرائت روایتی از امام کاظم(ع) اظهار داشت: از امام کاظم(ع) سؤال شد اگر جمعی بگویند شخص مؤمنی کار حرامی انجام داده است؛ اما آن مؤمن انجام دادن آن کار را انکار کند چه باید کرد؟! که امام(ع) در پاسخ می‌فرماید؛ اگر آن 50 نفر همه ثقه باشند باز هم نباید سخن آنها را پذیرفت، بلکه باید سخن مؤمن پذیرفته شود و نباید سخن آن 50 نفر علنی و رسانه‌ای شود، در غیر این صورت این کار اشاعه فحشاء و حرام خواهد بود.

وی ابراز داشت:  گناه انواع مختلفی دارد اما بعضی از گناهان هستند که نه تنها عمل به آن گناه حرام است، بلکه به صِرف دوست داشتن آن گناه نیز نوعی گناه کبیره محسوب می‌شود. همچون تهمت که اشاعه آن حرام است.

تهمت کیفر دنیوی و اخروی دارد  

عضو هیأت علمی مؤسسه آموزشی‌ پژوهشی امام خمینی(ره)، خاطرنشان کرد: برخی از گناهان هم کیفر دنیوی و هم کیفر اخروی دارند در حالی که بعضی از گناهان تنها کیفر اخروی دارد، از این رو بر اساس آیه 19 سوره نور که می‌فرماید(... لَهُمْ عَذابٌ أَليمٌ فِي الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ وَ اللَّهُ يَعْلَمُ وَ أَنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ) می‌توان متوجه شد که تهمت گناهی است که کیفر دنیوی و اخروی دارد.

وی با تأکید بر این که ریختن آبروی مؤمن، تهمت زدن به ایشان و رسانه‌ای کردن شایعه‌ای که صحت ندارد، گناه دنیوی و اخروی دارد، تصریح کرد: حاکم موظف است، برای جلوگیری مردم از ابتلاء به این گناه، با انجام دهنده آن برخورد کرده و آن را مجازات کند.

حجت الاسلام و المسلمین رفعتی در ادامه به آیات و روایات مختلفی برای اثبات حرمت اشاعه تهمت و رسانه‌ای کردن آن استدلال کرد و گفت: آیه 12 سوره نور دلیل دیگری است که در این موضوع می‌توان به آن تمسک کرد.

وی افزود: این آیه جریان تهمتی است که به همسر پیامبر اکرم(ص) زدند تا بدین واسطه بتوانند رسول خدا(ص) را تحقیر کرده و ایشان را در جامعه کوچک کنند، اما آیه 12 سوره نور نازل شد و آیشه را تبرئه کرد و آن سخنان را بهتان و تهمت معرفی کرد.878/ ۲۰۱/ص