حضور پررنگ مفتی‌های تندرو در برنامه های گفت‌وگو محور الجزیره و العربیه
به گزارش مرکز رصد خبرگزاری رسا، نهادها و شخصیت‌های دینی از دیرباز تا کنون نقش مهمی را در تصمیم‌گیری و جریان سازی در جهان اسلام ایفا می‌کنند. این نقش در دنیای امروز و با ظهور رسانه های دیداری و شنیداری به بالاترین حد خود رسیده است. به گونه ای که شخصیت‌های مذهبی شیعه و سنی همتراز سیاستمداران و گاها تاثیرگذارتر از آنها ظاهر شده اند. تاثیرگذاری بالای شخصیت‌های دینی در بین توده های مختلف مردمی موجب شده است که رسانه های مختلف به فکر استفاده از این جایگاه برای دستیابی به اهداف و مصالح سیاسی بیفتند.
در این میان شبکه‌های عربی که غالبا با منابع مالی کشورهای حاشیه خلیج فارس اداره می‌شوند بارویکردی سیاسی به انتخاب شخصیت‌های دینی برای حضور در شبکه و گفت‌وگو با آنها می‌پردازند. این امر را می‌توان به وضوح در رویکرد شبکه‌هایی مانند العربیه و الجزیره که پیشتاز رسانههای عربی هستند، مشاهده کرد.
الجزیره؛ تریبون تندروها برای تضعیف جایگاه الازهر
شبکه الجزیره که در طول سال‌های اخیر به حمایت گسترده از جریان‌ها و شخصیت‌های تندروی مذهبی اهل سنت پرداخته و در این راه حتی از گروه‌هایی مانند جبهه النصره و داعش جانبداری کرده است تریبون خود را در اختیار مفتی هایی قرار داده که فاقد رویکرد تقریب مذاهب هستند. مهمترین اقدام الجزیره در این راستا استفاده از شخصیتی مانند شیخ یوسف القرضاوی، رییس و موسس اتحادیه علمای مسلمان است که بازتاب‌های مختلفی را در جهان عرب و کشورهای اسلامی داشت.
یوسف القرضاوی در یکی از برنامه الحیاة و الشریعه شبکه الجزیره
قرضاوی که با مواضع تند و افراطی خود شناخته شده است در سلسله برنامه " الحیات و الشریعه؛زندگی و شریعت" آرای جنجالی را در طول چند سال مطرح کرد. این روحانی مصری الاصل مقیم قطر که اختلافات زیادی را با الازهر دارد به عنوان لیدر معنوی جریان‌های تندرو مسلح فعالیت کرد. الجزیره که به دلیل گرایش به اخوان المسلمین با الازهر و حکومت مصر به شدت مشکل دارد به صورت کامل تریبون خود را در اختیار افرادی مانند قرضاوی قرار داد.
برنامه دیگر این شبکه مقابله با جریان مقاومت اسلامی و جمهوری اسلامی ایران بود به گونه ای که در طول سال‌های اخیر از انواع شخصیت‌های معروف یا شناخته نشده اهل سنت که دارای افکار افراطی بودند، برای تخریب وجهه انقلاب اسلامی ایران و حزب الله لبنان استفاده کرده است. امری که هنوز ادامه دارد و در مدت اخیر نیز شاهد آن بودیم.
در همین راستا می‌توان به گفت‌وگوی برنامه لقاء الیوم شبکه الجزیره با حضور طاهر اشرفی نام برد. الجزیره که وی را رییس مجلس علمای پاکستان عنوان کرده بود اغلب گفت‌وگو را بر محور اقدامات ایران اسلامی بر روی آنتن برد.
طاهر اشرفی با نادیده گرفتن اقدامات کشورهای عربی در یمن، ایران را به فتنه افروزی در یمن و ایجاد اختلاف در این کشور متهم کرد و مدعی شد: حوثی‌ها که از جانب ایران حمایت می‌شوند هدفشان ضربه زدن به امنیت عربستان سعودی است. حوثی‌ها برای ناامن کردن خاک عربستان دست به هر کاری میزند.
وی افزود: در صورت موافقت دولت عربستان و پاکستان، وی حاضر است که ده هزار جوان پاکستانی را برای مقابله با انصارالله به یمن بفرستد.
اظهارات شخصیت تندروی سلفی علیه جمهوری اسلامی ایران
طاهر اشرفی با ادعای اینکه ایران به دنبال سلطه بر جهان اسلام است، سخنان خلاف واقع خود را اینگونه ادامه داد: جمهوری اسلامی ایران به دنبال اشغال حرمین شریفین و عربستان است که این امر از ابتدا مد نظرش بود. این عالم تندروی پاکستانی با توصیف صدام حسین تحت عنوان " شهید" (!) مدعی شد که اهل سنت پس از سرنگون شدن وی با مشکلات بسیاری مواجه شد.
وی اظهارات مضحک خود را اینگونه پایان داد: لابی ایران در پاکستان به مراتب قوی تر از کشورهای عربی است، ایران، آمریکا و اسرائیل هر سه به دنبال سلطه بر جهان اسلام هستند و با همکاری و هماهنگی مستمر به دنبال تحقق این امر هستند!
باید تاکید کرد گفت‌وگویی که باید در راستای مقابله با جریان‌های تکفیری و تهدید رژیم صیهونیستی برای جهان اسلام باشد، مختص ایران هراسی و ایجاد دشمنی وهمی برای اهل سنت به نام جمهوری اسلامی ایران می‌شود. امری که نه تنها به سود مسلمانان نیست بلکه بازی در پازل دشمن است.
شبکه العربیه و بها دادن به علمای وهابی عربستان سعودی
در همین راستا شبکه العربیه که وابسته به حاکمیت عربستان سعودی است در مدت اخیر با افزایش هجمه علیه جمهوری اسلامی ایران، از شخصیت‌های تندرو سلفی برای ضربه به اسلام ناب محمدی استفاده می کند. رویکرد این شبکه اگرچه اندکی با الجزیره متفاومت است و برای مثال چنان دشمنی با الازهر ندارد اما بازهم آنگونه که باید و شاید به این نهاد مهم جهان اسلام اهمیت نمی‌دهد. دلیل این امر نیز در برجسته کردن هیات علمای ارشد عربستان میان مسلمانان اهل سنت است.
شبکه العربیه با استفاده از شخصیت‌های به شدت مخالف جمهوری اسلامی ایران و جریان مقاومت اسلامی به تریبون اصلی سلفی‌های منطقه تبدیل شده است. همین شبکه در مصاحبه های سلسله وار با مفتی‌های تندرو سلفی تلاش دارد که جلوی فرهنگ مقاومت اسلامی و اندیشه انقلاب اسلامی ایران را بگیرد. در ادامه نمونه از این گفت‌وگو ها را مشاهده می‌کنید.
در یک گفت‌وگوی تفصیلی حبیب علی الجفری، یکی از مفتی های تندروی یمنی که ساکن عربستان است در برنامه منارات شبکه عربستانی مهمان العربیه بود. این شخصیت سلفی در پاسخ به سوال جهت دار مجری مبنی بر چگونگی مقابله با دخالت ایران در منطقه، مدعی شد: (امام) خمینی(ره) با دستور، صادر کردن انقلاب اسلامی به جهان و فراگیر کردن تشیع فتنه مذهبی و مشکلات سیاسی بسیاری را ایجاد کرد.
اظهارات خلاف واقع روحانی یمنی در تحلیل اقدامات امام خمینی (ره)
وی در ادامه اظهارات خلاف واقع خود مدعی می‌شود: (امام) خمینی(ره) با استفاده ازمذهب و دین توانسته به این قدرت برسد. این روحانی تندرو یمنی در ادامه سخنانش با ادعای مخالفت امام خمینی(ره) با علمای برجسته قم و نجف با طرح مساله ولایت فقیه، گفت: امام خمینی درحالی مساله ولایت فقیه را برای حکومت داری انتخاب کرد که با تمام عقاید مذهب شیعی اثنی عشری مخالفت دارد.
استفاده العربیه از یک شخصیت نه چندان و برجسته و معطوف کردن گفت‌وگو بر محور انقلاب اسلامی ایران، اقدامات امام خمینی(ره) و نحوه تعامل با شیعیان برای ایجاد زاویه بین آنها و جمهوری اسلامی ایران به وضوح نیت این شبکه را از دعوت از این شخصیت سلفی روشن می‌کند.
خلاء حضور علمای معتدل اهل سنت در رسانههای عربی
در این میان به نظر می‌رسد ذائقه غالب مردم مسلمان به ویژه پس از جنایت‌های داعش و فتواهای عجیب و غریب رهبران وهابیت به سمت اعتدال مذهبی گرایش پیدا کرده است. همین امر سبب شده کوشش العربیه و الجزیره برای فراگیر کردن این گفتمان دوباره افزایش یابد. اما امری که دربرهه اخیر می‌توان به وضوح مشاهده کرد برخی تفاوت‌های تاکتیکی بین اظهارات سابق و امروز شخصیت‌های سلفی است که از مهمترین آن می‌توان به نکوهش اقدامات داعش و همچنین ایجاد مرزبندی بین جمهوری اسلامی ایران و شیعیان عرب زبان اشاره کرد، امری که نیازمند هوشیاری بالای جهان تشیع است.
باید تاکید کرد که این دو شبکه و سایر رسانههای همسو با آنها حتی الامکان از دعوت شخصیت‌های معتدل اهل سنت به برنامه های مختلف خود جلوگیری می‌کنند. برای مثال این شبکه‌ها هیچگاه به شخصیت‌هایی مانند خالد الملا، رییس انجمن علمای اهل سنت عراق، احمد بدرالدین حسون، مفتی اعظم سوریه، شیخ ماهر حمود،دبیرکل اتحادیه علمای حامی مقاومت اسلامی، سهیل ابراهیم بن عقیل، مفتی اعظم شافعی‌های یمن و صدها تن از علمای اهل سنت معتدل دیگر بها نمی‌دهند؛ چرا که این شخصیت‌ها قرائتی متفاوت درباره اسلام و مسائل سیاسی در منطقه دارند و این امر به صورت کلی با سیاست‌های حاکمان دیکتاتور منطقه متفاوت است.
شاید بتوان عدم انعکاس صدای علمای شیعه به عنوان بخشی مهم از علمای جهان اسلام از سوی این شبکه ها را هضم کرد اما به هیچ نمی‌توان قبول کرد العربیه و الجزیره به خاطر قرائت ویژه خود اجازه ندهند طیفی عظیم از علمای اهل سنت صرفا به خاطر طرفداری از محور مقاومت اسلامی و یاگرایش سیاسی خود به سوریه و ایران کنار گذاشته شوند./983/ز401/ک