هایدی هدسل: ادیان را متهم به تشکیل گروه‌های افراط‌گرا نکنیم
به گزارش سرویس اندیشه خبرگزاری رسا، رییس مدرسه عالی دینی هاتفورد آمریکا، گفت: هرگز نگوییم گروه‌های افراط‌گرا، مسلمان، مسیحی و یا یهودی هستند و نباید ادیان خود را در تشکیل و فعالیت این گروه‌ها متهم کنیم. هایدی هدسل، رییس مدرسه عالی دینی هاتفورد آمریکا، در سخنان خود در نشست دینی «نقش مؤمنان برای مقابله با افراط‌گرایی» گفت: مدرسه عالی دینی هاتفورد آمریکا، قدیمی‌ترین و مهم‌ترین دانشگاه دینی در آمریکاست که در ابتدا برای تربیت مبلغین مسیحی در مذهب پروتستان تأسیس شد و امروز بعد از 180 سال به مرکزی برای آموزش مسلمانان، یهودیان و مسیحیان، تبدیل شده است و دانشجویان بر اساس دین خود، در آن تحصیل می‌کنند.
وی در ادامه با قدردانی سخنان آیت‌الله تسخیری در این نشست، افزود: برای مقابله با افراط‌گرایی باید کارهایی انجام دهیم و همچنین از انجام برخی از کارها بپرهیزیم. از جمله اینکه نمی‌توانیم به وجود گروه‌های تروریستی بی‌توجه باشیم. در حقیقت بی‌توجهی ما به این گروه‌ها، دلیل بر از بین رفتن آنها نمی‌شود. گروه‌های افراطی در شرایطی به وجود می‌آیند که ما ساکت باشیم. عدم وجود صداهای معتدل دینی علیه این گروه‌ها، زمینه ایجاد آنهاست.
وی ادامه داد: دومین کاری که نباید انجام دهیم، این است که هرگز نگوییم این گروه‌ها، مسلمان، مسیحی و یا یهودی هستند. به همان مقدار که ما مؤمنان واقعی معتقدیم این گروه‌های افراط‌گرا مؤمنان واقعی نیستند، نمی‌توانیم بگوییم که گروه‌های افراط‌گرا در فضای دینی به جود نیامده‌اند؛ اما مهم این است که نباید ادیان خود را در تشکیل و فعالیت این گروه‌ها متهم کنیم.
این استاد اخلاق اجتماعی، ادامه داد: وقتی شروع به متهم کردن هم کنیم که فلان دین باعث به وجود آمدن افراط‌گرایی می‌شود، معضل موجود را بیش‌تر دچار پیچیدگی خواهیم کرد.
هایدی هدسل، در بخش دیگری از سخنان خود در خصوص اقداماتی که در مقابله با گروه‌های افراط‌گرا باید انجام داد، گفت: اولین کار تعلیم است تا به وسیله آن مردم را با حقیقت دین آشنا کنیم. نمی‌توان ادعا کرد که جوانان، دین خود را به طور کامل می‌شناسند؛ پس باید مردم را با ارزش‌های اخلاقی دین، تاریخ دین، سبک زندگی دینی، تساهل و تسامح، ارتباطات و گفت‌وگو برای مواجهه با سایر مردم، آشنا کنیم.
وی ادامه داد: دومین اقدام ما برقراری ارتباط با افراد مؤثر در ادیان است. باید به ایده‌ها و نظرات دیگری که در سایر جوامع دینی وجود دارد، ارتباط بگیریم؛ پیش از آنکه بخواهند خود را به صورت دیگری و یا خشن، معرفی کنند. این مهم در سایه گفت‌وگو و ارتباط علمی با افراد، محقق خواهد شد.
رییس مدرسه عالی دینی هاتفورد آمریکا ادامه داد: سومین اقدام ما، عمل کردن است. باید راه‌هایی برای ارتباط و گفت‌وگو بیابیم و آن را عملی کنیم. اگر گفت‌وگوها و تعاملات را عملی کنیم، از همدیگر شناخت پیدا خواهیم کرد.
وی تأکید کرد: البته باید راه‌هایی بیابیم و آحاد مردم جوامع را در این گفت‌وگوها شریک کنیم تا افراد بتوانند ارتباط‌هایی با هم داشته باشند و این فضا، بهترین روش مقابله با افراط‌گرایی خواهد شد.
از راهبردهای افراط‌گرایانه تبعیت نشود.
سعود انوار، پزشک و فعال در امور صلح و حقوق بشری بین‌المللی و ملی، دیگر سخنران آمریکایی این نشست بود. وی در آغاز سخنان خود گفت: با افزایش فضا و امکان گفت‌وگوهای دینی، تأثیرات مفیدی حاصل خواهد شد.
وی ادامه داد: مسلمان سنی مذهب هستم. صادقانه بگویم که تروریست‌ها تنها به نام اسلام این کار را می‌کنند و تنها ادعای مسلمانی دارند. با این حال در دنیا مطرح است که این گروه‌ها سنی هستند؛ ولی بدانید که آنها سنی نیستند؛ زیرا سنت پیامبر (ص) در عشق و دوستی است و در آن خشونت جایی ندارد. این گروه‌های تروریستی نمایندگان سلفی‌ها و وهابی‌ها هستند.
وی با بیان اینکه اقداماتی که به نام اسلام سنی انجام می‌شود ربطی به اسلام ندارد، ادامه داد: وقتی مسلمان سنی خطایی انجام می‌دهد، وظیفه سنی‌هاست که به‌پا خیزند و علیه او صحبت کنند. همینطور وقتی کسی که ادعای مسیحی بودن می‌کند، مشکلی ایجاد کرد، وظیفه مسیحیان است که با او مقابله کنند.
سعود انوار افزود: باید هنگام صحبت درباره افراط‌گرایی، درباره سیاست‌هایی که منجر به افراط‌گرایی می‌شود هم صحبت کنبم. وی در پایان سخنان خود گفت: باید بدانیم که از سیاست‌ها و راهبردهای افراط‌گرایانه تبعیت می‌کنیم یا نه؛ چون پیروی از این راهبردها، افراط‌گرایی را ایجاد خواهد کرد.
اتفاقات سوریه و یمن مربوط به اسلام نیست
در ادامه برگزاری این نشست دینی، فریال سالم، دبیر پروژه امام و رهبری جامعه اسلامی که توسط مدرسه عالی دینی هاتفورد آمریکا انجام می‌شود، گفت: من در سوریه و در خانواده‌ای اهل سنت، رشد کرده‌ام. با مطالعاتی که در دمشق و آمریکا داشتم و مشاهداتم از ایران در این سفر، دانستم که با شیعیان اشتراکات بسیار زیادی داریم.
وی ادامه داد: در بازدیدی که از مدرسه عالی شهید مطهری داشتیم، دیدم که همچون اهل سنت، بر سنت شفاهی تأکید می‌شود. معتقدم که دین را نه تنها در کتاب‌ها که باید در گفت‌وگوی با مردم در نظر بگیریم؛ مانند آنچه در مدرسه شهید مطهری بود.
فریال سالم، افزود: در مدرسه شهید مطهری همچنین اشتیاق و اهمیت آموزش دین را مشاهده کردم که قابل تحسین است. وی با اشاره به محبت اهل سنت به خاندان پیامبر (ص) گفت: عشق و محبت شما ایرانیان به خاندان پیامبر (ص) را تحسین می‌کنم. در احادیث اسلامی آمده که داشتن محبت به پیامبر (ص) و خاندان او از صفات مسلمان است.
این پژوهش‌گر مسایل اسلامی در بخشی دیگر از سخنان خود، تأکید کرد: تعامل با افراد باتقوا که می‌دانند بنیاد اسلام بر صلح و محبت شکل گرفته است، اهمیت گفت‌وگوی ادیان را یادآوری می‌کند. وی همچنین با اشاره به کثرت‌گرایی مذهبی در ایران، گفت: به جز ایران، سراغ نداریم که پیروان ادیان مختلف در طول تاریخ با همدیگر همزیستی مسالمت‌آمیز داشته باشند. در این کشور همکای و تعامل شیعه و سنی بسیار با اهمیت است. لازم می‌دانم این را هم عنوان کنم که آنچه در سوریه و عراق و یمن می‌افتد، مربوط به سنی‌ها و شیعه‌ها نیست و درکل ارتباطی با اسلام ندارد.
گفت‌وگو تنها راه‌حل منازعات است
ترودی جی پریور، عضو هیأت علمی مدرسه عالی دینی هاتفورد، آخرین سخنران آمریکایی این نشست بود که با بیان وجود تفاوت بین گفت‌گو و مجادله، اظهار کرد: من یک یهودی و دارای همسری مسیحی کاتولیک، هستم و از آموزه‌های اسلام و مسیحیت تحت تأثیر قرار گرفته‌ام. در خانواده بدون توجه به اختلافات دینی، همیشه با محبت برخورد کرده‌ایم و زندگی آرامی داشته‌ایم که ناشی از تعامل بوده است.
وی افزود: در جامعه نیز با انجام گفت‌وگوهای دینی می‌توان به آرامش رسید؛ زیرا تنها راه حل مشکل بزرگ امروز جهان، همین تداوم گفت‌وگوهاست. ترودی جی پریور، همچنین گفت: باید پیغام این گفت‌وگوها را به جوامع خود برسانیم؛ هم در سطح ملی و هم در سطح بین‌المللی.
وی در پایان سخنان خود با بیان اینکه آشنایی‌اش با مردم ایران، بیش‌تر می‌شود، گفت: در بازگشت به آمریکا، از ایران و فرهنگ و مردم آن صحبت خواهم کرد و امیدوارم شما هم در بین مردم خود به این تلاش‌ها اشاره کنید.
بنا بر اعلام این خبر، مرکز گفت‌وگوی ادیان و تمدن‌های سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی نشستی را با حضور اندیشمندان و صاحب‌نظران دینی کشورمان و هیأتی از اندیشمندان مدرسه عالی دینی هارتفورد آمریکا که به همت مؤسسه بین‌المللی مطالعات اسلامی قم به ایران سفر کرده‌اند، با عنوان «نقش مؤمنان برای مقابله با افراط‌گرایی» برگزار کرد.
این نشست با حضور و سخنرانی ابوذر ابراهیمی‌ترکمان، رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، آیت‌الله تسخیری، مشاور مقام معظم رهبری در امور جهان اسلام، مره صدق، نماینده کلیمیان در مجلس شورای اسلامی، کشیش گیورگیس نرسیسیان، نماینده اسقف اعظم سیبوه سرکیسیان خلیفه ارامنه تهران، حجت‌الاسلام ابوالحسن نواب، رییس دانشگاه ادیان و مذاهب، از طرف ایران و خانم هایدی هدسل، رییس مدرسه عالی هارتفورد آمریکا، و تعدادی از اعضای هیأن امنا، هیأت علمی و دانشجویان این مرکز آموزش دینی، از ساعت 10 صبح امروز 25 فروردین، در محل سالن شهید رحیمی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، برگزار شد.
مره صدق: در ایران هیچگاه اندیشه یهودی‌ستیزی وجود نداشته است
نماینده کلیمیان در مجلس شورای اسلامی نشست گفتگوی دینی با اندیشمندان مدرسه عالی دینی هارتفورد آمریکا ، گفت: در ایران هیچگاه اندیشه یهودی‌ستیزی وجود نداشته است. مره صدق، نماینده کلیمیان در مجلس شورای اسلامی، در سخنان خود در نشست دینی «نقش مؤمنان برای مقابله با افراط‌گرایی» گفت: فرهنگ ایران در تمام دوران خود، یک فرهنگ با تنوع بالا بوده است. در طول تاریخ سابقه ندارد که تمام مردم ایران دارای یک دین، یک زبان و یک نژاد، باشند. این حالت موزاییکی سبب شده تا ارتباط و همزیستی بین گروه‌های مختلف در ایران ایجاد شود.
وی با بیان اینکه در ایران هیچگاه اندیشه یهودی‌ستیزی وجود نداشته است، ادامه داد: سنت دیگر ایران که از آن تجربه شخصی دارم، ارتباط بین روحانیون ادیان مختلف است. اجدادم از 400 سال پیش رهبران یهودیان در شیراز بوده‌اند. زمانیکه 5 سال داشتم شاهد بودم که پدربزرگم دیدارهای منظمی با آیت‌الله محلاتی، روحانی بزرگ شیعه داشت. من اصرار داشتم که در این جلسات گفت‌وگو حضور داشته باشم؛ زیرا همسر آیت‌الله محلاتی شیرینی‌های خوشمزه‌ای می‌پخت و همیشه با مهر و محبت به من می‌داد و من از کودکی از خوان پرمهر و محبت روحانیون شیعه، بهره‌مند بودم.
وی تأکید کرد: مدارا در فرهنگ ایران وجود داشت و زمانیکه یهودی‌ستیزی در اروپا در اوج خود بود ـ مانند قرون وسطی ـ تعداد قابل توجهی از رهبران یهودی از اروپا به ایران آمدند و در آرامش زندگی کردند. از آن متأخرتر، یهودیان لهستانی هستند که با معاهده هیتلر و استالین، مورد ستم مضاعف قرار گرفتند و به ایران پناهنده شدند و مورد حمایت ایرانیان قرار گرفتند.
نماینده کلیمیان در مجلس شورای اسلامی در ادامه با اظهار اینکه خشونت در تمامی ادیان وجود دارد؛ اما نباید منجر به قضاوت در خصوص آن دین شود، گفت: آنچه بیش‌تر مورد قبول انسان‌هاست؛ می‌تواند مورد سوءاستفاده هم قرار بگیرد. پس آشوریان مقصر جنایات بخت‌النصر، یهودیان مسئول فعالیت اسرائیل و مسلمانان مسئول رفتار داعش نیستند.
وی ادامه داد: ما پیروان ابراهیمی وظیفه اساسی داریم؛ وظیفه درون‌دینی که همان ارشاد جوامع است و دیگری، ترویج تفکر و اندیشه دوستی و همزیستی.
نماینده کلیمیان در مجلس شورای اسلامی در ادامه هشدار داد: اگر هر سیاست‌مداری که برای پیش‌برد اهداف‌اش از گروه‌های افراطی بهره ببرد، خودش اسیر آن گروه‌ها خواهد شد. مانند آمریکا که برای مقابله با کمونیسم، از القاعده حمایت کرد و بعد در آتش آن سوخت. نتیجه حمایت از داعش و گروه‌های تروریستی هم همینگونه خواهد شد.
وی افزود: متأسفانه در منطقه خاورمیانه، تفکر حمایت از گروه‌های رادیکال با دلارهای نفتی برای از بین بردن دشمنان وجود دارد؛ ولی حامیان گروه‌های تروریستی بدانند که از این اقدام خود پشیمان خواهند شد.
وی در پایان سخنان خود اظهار کرد: ادیان تفاوت‌ها و اشتراکاتی دارند. وظیفه رهبران دینی این است که به اشتراکات بپردازند و بحث در خصوص تفاوت‌ها در در محیط‌های علمی و آکادمیک انجام شود. باید بدانیم که الحاد، دشمن مشترک همه ما در جهان است و برای جلوگیری از رشد آن نیازمند همکاری تمام ادیان هستیم.
از غلو در دین جلوگیری شود
حجت‌الاسلام ابوالحسن نواب، رییس دانشگاه ادیان و مذاهب، دیگر سخنران این نشست دینی، با بیان اینکه جنگ‌های مذهبی امروز، حاصل کتاب‌ها و نوشته‌هایی است که در صد سال گذشته در مذاهب اسلامی منتشر شد‌اند. این کتاب‌ها افراط‌گرایی را تئوریزه کرده‌اند و امروز شاهد محصول آن در کشورهای اسلامی هستیم.
وی با تأکید بر اینکه غلو به افراط و افراط به تندروی و تندوری به خشونت و خشونت به دگیری و کشتار منجر می‌شود، گفت: خودحق‌پنداری و باطل‌نگری دیگران، آغاز این پندار و غلو، مقدمه این راه است. قرآن به تمامی اهل کتاب می‌گوید که در دین خود، غلو نکنید.
نواب افزود: غلو و افراط و اینکه من حق مطلق هستم و دیگران باطل مطلق، به راهی منجر می‌شود که سعی خواهیم کرد تا در ابتدا دیگران را نفی نظری و بعد از آن نفی عملی و سپس حذف میدانی، کنیم.
وی ادامه داد: قرآن تعابیر بسیار آموزنده‌ای در این باره دارد. وقتی گفت‌وگو با پیروان دیگر ادیان را مطرح می‌کند، می‌فرماید که «تو مپندار که تو حق مطلقی؛ ما یا شما یا بر حقیم یا بر ظلالت» در ادامه می‌فرماید که «روز قیامت از شما درباره جرم ما سؤال نمی‌کنند و از ما درباره عمل شما نمی‌پرسند». قرآن به طرف خود که به ظاهر حق است، نسبت جرم می‌دهد و به طرف مقابل، نسبت عمل و نه جرم.
رییس دانشگاه ادیان و مذاهب، افزود: این ادب قرآن و نشان‌‌دهنده یک رفتار و منشی است که متأسفانه در جامعه ما حضور ندارد. این ادب و این گفت‌وگو حالا به خشونت غیرقابل تحملی تبدیل شده که جهان را آزار می‌دهد.
وی در ادامه سخنان خود، گفت: از آنجا که این جلسات کوتاه و کوچک و کم‌زمان، نمی‌تواند بحران انسانی را حل کند، اقدام به تأسیس دانشگاه ادیان و مذاهب کردم تا ادیان را ریشه‌ای بیاموزیم و اندیشه دیگران را فرا بگیریم و بغض و نفرت که حاصل دین نیست و ماحصل اندیشه‌های غلط ماست، فراموش کنیم.
وی سخنان خود را اینگونه به پایان برد: اگر امروز تصمیم بگیریم، 50 سال آینده تمام توپخانه‌های خشونت خاموش خواهد شد؛ ولی این کار نیازمند یک عزم جدی و همتی بلند و تلاشی پیگیر و خستگی‌ناپذیر دارد تا به بحران بشریت پایان دهیم.
بزرگان الهی را سرمشق خود قرار دهیم
کشیش سرگیس نرسیسیان، نماینده سیبوه سرکیسیان، اسقف اعظم ارامنه تهران و شمال، آخرین سخنران این نشست دینی بود. وی در آغاز کلام خود با ابلاغ سلام سبوه سرکیسیان، اسقف اعظم ارامنه تهران و شمال، گفت: کسانی که صلح می‌کنند و با محبت و مهربانی رفتار می‌کنند، پیام فرشتگان را در شب تولد مسیح درک کرده‌اند.
وی ادامه داد: ما انسان‌ها از هر قوم و زبان و نژاد، به گفته مسیح، فرزندان خدا هستیم که خالق جهان است و می‌خواهد که انسان‌ها نجات یابند. مسیح، ما را به فروتنی سفارش می‌کند؛ ولی متأسفانه امروزه شاهد قتل‌ها و جنگ‌ها هستیم؛ درحالیکه وقتی خونی می‌ریزد، به خدا اهانت می‌شود و هنگام گرفتن حق زندگی انسان، به یکی از ذات‌های الهی یعنی عدالت او اهانت می‌شود.
کشیش سرگیس نرسیسیان، سخنان خود را اینگونه ادامه داد: با این حال و با این همه توحش، با رهبران دینی‌ای مواجه هستیم که برای کُشندگان خانواده خود دعا می‌کند.
وی تأکید کرد: اگر می‌خواهیم دنیایی آرام و به دور از جنگ داشته باشیم، باید بزرگان الهی را سرمشق خود قرار دهیم. در تاریخ اسلام می‌خوانیم که امام علی (ع) معاهده‌ای با آشوریان بست و منع کرد که کسی آنها را به زور مسلمان کند.
وی با بیان اینکه امام علی (ع) نگذاشت به حق و حقوق مسیحیان تعدی شود، گفت: علی (ع) با ارمنی‌های اورشلیم معاهده بست تا تولیت اماکن مقدس ارمنی به دست ارامنه اورشلیم باشد. ما همچنین شاهد یکی از بزرگان ارتدوکس رسولی ارمنی هستیم که پیمانی با خلیفه مسلمانان بست و از این راه، آرامش و صلح را به عربستان، بازگرداند.
کشیش سرگیس نرسیسیان، در پایان سخنان خود با تأکید بر اهمیت محبت‌ورزی در خانواده‌ها و جامعه، گفت: برای آنکه بتوانیم صلح و آرامش را در دنیا احساس کنیم، باید مؤمنان واقعی باشیم؛ زیرا در ادیان مختلف، مانند خواهران و برادران یکدیگر رفتار می‌کنند و بین خود و ادیان دیگر، تفاوتی نمی‌بینند.
بنا بر اعلام این خبر، مرکز گفت‌وگوی ادیان و تمدن‌های سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی نشستی را با حضور اندیشمندان و صاحب‌نظران دینی کشورمان و هیأتی از اندیشمندان مدرسه عالی دینی هارتفورد آمریکا که به همت مؤسسه بین‌المللی مطالعات اسلامی قم به ایران سفر کرده‌اند، با عنوان «نقش مؤمنان برای مقابله با افراط‌گرایی» برگزار کرد.
این نشست با حضور و سخنرانی ابوذر ابراهیمی‌ترکمان، رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، آیت‌الله تسخیری، مشاور مقام معظم رهبری در امور جهان اسلام، مره صدق، نماینده کلیمیان در مجلس شورای اسلامی، کشیش گیورگیس نرسیسیان، نماینده اسقف اعظم سیبوه سرکیسیان خلیفه ارامنه تهران، حجت‌الاسلام ابوالحسن نواب، رییس دانشگاه ادیان و مذاهب، از طرف ایران و خانم هایدی هدسل، رییس مدرسه عالی هارتفورد آمریکا، و تعدادی از اعضای هیأن امنا، هیأت علمی و دانشجویان این مرکز آموزش دینی، از ساعت 10 صبح امروز 25 فروردین، در محل سالن شهید رحیمی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، برگزار شد.
/101/830/م