معضل امروز برخی از طلاب فراموشی هویت انقلابی است

حجت‌الاسلام محمد معرفت، استاد مدرسه علمیه امام محمدباقر(ع) و عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، با اشاره به مفهوم هویت مطرح کرد: هویت یعنی آنچه که موجب شناسایی شخص باشد، هویتی که یک فرد به دنبال آن است، این است که او کیست؟ نقش او در جامعه چیست؟ چه نسبتی میان او و جهانِ برون وجود دارد؟

وی ادامه داد:  اهمیت هویت برای هر انسان از آن رو است که شناخت کمالِ هر موجودی به‌ویژه انسان، به شناختِ هویتِ آن بستگی دارد؛ هویت، احساس خود بودن را برای انسان تقویت می‌کند؛ بنابراین، لازم است انسان‌ها هویت خود را بشناسند، در روایتی، امام رضا (ع) خطر بی‌هویتی را چنین گوشزد می‌فرماید: «خَمْسٌ مَنْ لَمْ تَکُنْ فِیهِ فَلا تَرْجُوهُ لِشَیْ‏ءٍ مِنَ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ: مَنْ لَمْ تَعْرِفِ الْوَثَاقَةَ فِی أرُومَتِهِ، وَ الْکَرَمَ فِی طِبَاعِهِ، وَ الرَّصَانَةَ فِی خُلُقِهِ، وَ النُّبْلَ فِی نَفْسِهِ، وَ الْمَخَافَةَ لِرَبِّهِ» (تحف العقول، ص ۴۴۶)؛ پنج ویژگی است که در هرکس نباشد امیدی برای سعادت دنیا و آخرتش نیست: ۱. ریشه‌ای محکم در وجود خود که بدان اعتماد کند؛ ۲. سخاوت و بخشندگی در سرشت خود؛ ۳. استحکام و استواری در خُلق و خوی خویش؛ ۴. نجابت در ذات خود؛ ۵. ترس از پروردگار متعال.

عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی مسأله هویت را دغدغه فکری بشر در طول تاریخ دانست و اظهار داشت: سؤال از کیستی و هویت افراد و ملت‌ها یکی از دغدغه‌های فکری بشر در طول تاریخ است؛ از همین‌رو است که بحث از «هویت انقلابی» در چند سال اخیر مورد توجه پژوهشگران رشته‌های مختلف علوم انسانی بوده است و با رویکرد‌های گوناگون بررسی و تحلیل شده است.

وی ادامه داد: در مجموع، باید گفت: ارائه تعریفی جامع و دقیق از هویت انقلابی دشوار است؛ ولی چه بسا بتوان گفت منظور از این نوع هویت، تعیین نسبت میان فرد و انقلاب است، و این‌که چه روابط و پیوند‌هایی میان آن‌ها وجود دارد؟ این‌که فرد بداند در انقلابِ خود چه مسؤولیت و جایگاهی دارد و چه خدمت شایسته‌ای می‌تواند برای انقلاب انجام دهد؟!

حجت‌الاسلام معرفت هویت انقلابی طلاب را هویت الهی و توحیدی دانست و توضیح داد: هویت انقلابی طلاب و حوزه علمیه، همان هویت الهی و توحیدی است؛ به تعبیر دیگر، هویت انقلابی طلاب و حوزه علمیه چیزی جز هویت اسلامی آنان نیست. مهم‌ترین شاخصه هویت انقلابی طلاب و حوزه علمیه، تبعیت از ولایت فقیه است؛ در حقیقت، اگر ولایت و ولایتمداری نباشد، حوزه، طبل تو خالی خواهد بود؛ همچنین باید بدانیم که اجتهاد عملی، آزاد اندیشی، عزت طلبی، جهانی اندیشی، تمدن ساز بودن، ساده زیستی، خدمت به مردم، استکبار ستیزی و دفاع از مظلومان عالم، از مهم‌ترین مؤلفه‌های هویت انقلابیِ طلاب و حوزه علمیه می‌باشند.

استاد مدرسه علمیه امام محمدباقر (ع) با اشاره به معضل فراموشی هویت انقلابی در برخی از طلاب عنوان کرد: مشکل امروز طلبه‌های حوزه علمیه، نداشتن یا فراموش کردن هویت انقلابی است. چنانچه این نماد مهم به طلاب و حوزه‌ها برگردد، بسیاری از مشکلات حل خواهد شد؛ همچنین نباید از همدلی و همفکری هرچه بیشتر طلاب غافل شد؛ افزون بر آن، با توجه به هویت علمی و استفاده از ظرفیت تخصصی حوزویان و تأکید بر کار تشکیلاتی و جهادی، می‌توان به سمت تمدن نوین اسلامی پیش رفت.

وی در پایان با اشاره به ظرفیت‌های حوزه علمیه جهت تقویت هویت انقلابی گفت: به کمک هویت انقلابی می‌توان از ظرفیّت‌های بسیاری را که در اختیار ما است، ولی بهره‌برداری‌نشده، استفاده کنیم. پاسخِ واقعی و مناسب به دشمنی‌های دشمن آن است که علاوه بر تقویت زمینه نظامی، امنیّتی، اقتصادی و فرهنگی، باید در زمینه حفظ هویّت انقلابی روز‌به‌روز قوی‌تر و عمیق‌تر شد. در این راستا، طلاب و حوزه‌های علمیه وظیفه سنگینی را بر عهده دارند.