تدبیری برای فراغت کرونایی

حجت الاسلام حجت الله بیات معاون گروه روان‌شناسی و ارتباطات دانشگاه قرآن و حدیث در گفت‌وگو با خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، به حساسیت مدیریت اوقات فراغت در تابستان کرونایی اشاره کرد و گفت: در این تابستان که اوقات فراغت دانش آموزان، دانشجویان و طلاب با کرونا همراه شده است، به شدت نیازمند تدبیر مناسبی هستیم که از طرفی هم اوقات فراغت سنین مختلف را پر کند و از طرف دیگر دستور العمل‌های بهداشتی در آن رعایت شود.

وی با ابراز نگرانی از برداشت‌ها و تصورات غلط جامعه نسبت به اوقات فراغت و تأکید بر اصلاح این ذهنیت، خاطر نشان کرد: گاهی در جامعه تصور می‌شود اوقات فراغت یک زمان اضافه‌ای است که به صورت مجانی در اختیار افراد قرار دارد در حالی که فقط خداوند می‌داند چقدر از اجزا عالم هستی باید در کنار هم قرار گیرند تا یک ثانیه، یک دقیقه، یک ساعت، یک روز و... را تشکیل دهند؛ پس اوقات فراغت بی‌ارزش و کم اهمیت نیست، این ذهنیت باید اصلاح شود.

 

عضو هیأت علمی دانشگاه قرآن و حدیث به بررسی دو واژه وقت و فراغت پرداخت و گفت: درباره معنا و مفهوم اوقات فراغت نظرات مختلفی مطرح شده است اما از نظر لغوی اوقات فراغت به معنای زمانِ آسودگی می‌باشد؛ وقت یعنی زمان و فراغت به معنای آسایش و فارغ شدن از کار‌های رسمی روزمره است.

وی به دو حدیث از امیرالمومنین علی(ع) اشاره کرد و ادامه داد: ما به عنوان یک مسلمان و شیعه باید توجه کنیم که حضرت می‌فرمایند «بَقِیه عُمرِ المَرءِ لا قَیمَهَ لَهُ» عمر ما اصلا قابل قیمت گذاری نیست و در روایت دیگری ایشان می‌فرمایند «إضاعَةَ الفُرصَة غُصَّه» فرصت‌های‌مان را از دست بدهیم باعث غصه و افسوس خواهد شد؛ همین الان هم که عمر ما می‌گذرد باید از خودمان بپرسیم که در این عمر چه کار‌های مفیدی انجام داده‌ایم و در ادامه زندگی‌مان چه کاری می‌خواهیم انجام بدهیم؟

حجت الاسلام بیات با اشاره به سوره عصر عنوان کرد: خداوند در سوره عصر از طرفی به زمان قسم می‌خورد و از طرف دیگر می‌فرماید جزو خسارت دیدگان نباشید! حالا اگر بخواهیم جزو خسارت دیدگان نباشیم باید برای بهره‌وری از زمان خود طبق شاخص‌ها جلو برویم. یکی از آن شاخص‌ها، اهل عمل صالح بودن، می‌باشد. اگر هر کسی سر کار، در کلاس درس و... شایستۀ فرهنگ و جامعه خود عمل کند باعث می‌شود در جامعه از کار‌های بیهوده و بی‌هدف کاسته شود.

وی اولویت سنجی نوجوانان و جوانان برای اوقات فراغت را بسیار مهم دانست و خاطرنشان کرد: جوان هوشمند که ارزش زمان را می‌داند به سه ماه‌های تابستان زندگی به عنوان یک فرصت ارزشمند نگاه می‌کند و برایش برنامه‌ریزی خواهد داشت. در این برنامه‌ریزی هم باید اولویت سنجی کرد، خود جوانان و نوجوانان یا خانواده‌های‌شان باید بنشینند و ببینند که واقعا چه اولویت‌هایی در زندگی‌شان وجود دارد تا عقب افتادگی‌ها، نیاز‌ها و خلأها را در این ایام تابستان انجام دهند.

 

استاد حوزه و دانشگاه اعتیاد رسانه‌ای جوانان را غیرقابل انکار توصیف کرد و گفت: این واقعیت که بسیاری از جوانان برای پرکردن اوقات فراغت خود از فضای مجازی استفاده می‌کنند را نمی‌شود انکار کرد و متأسفانه بسیاری از جوانان به دلیل نداشتن سواد لازم در استفاده از رسانه‌ها دچار اعتیاد رسانه‌ای می‌شوند؛ بنابراین مجموعه‌ها و نهاد‌های مرتبط باید سواد رسانه را به خانواده‌ها آموزش دهند تا از آفت‌های جدی این فضا جلوگیری کنند و از طرفی هم مسؤولان فضای مجازی کشور هم باید در ایجاد شبکه ملی اطلاعات و اینترنت ملی تمام تلاش خودشان را بکنند و کشور را از وابستگی به اینترنت بیگانگان بی‌نیاز و خودکفا کنند.

وی برای تهدیدهای فضای مجازی هشدار داد و ابراز داشت: از آن‌جایی که امسال افراد مختلف باید بیشترین زمان را در خانه سپری کنند، باید مراقب باشیم که فضای مجازی ما را مدیریت نکند! استفاده از فرصت‌ها و امکانات فضای مجازی بسیار خوب است، اما بدون داشتن سواد رسانه در این سه ماه تابستان به طور کامل در آن غرق خواهیم شد.

 

عضو هیأت علمی دانشگاه قرآن و حدیث به مواردی از فعالیت‌های جایگزین فضای مجازی اشاره کرد و ادامه داد: ورزش کردن، مهارت افزایی و آموزش‌های تخصصی، مشارکت در کار‌های منزل، مسافرت، مطالعه کتاب‌های مختلف و... این‌ها نمونه‌هایی از فعالیت‌های مناسب و سالمی هستند که می‌توان در برنامه‌ریزی خودمان قرار دهیم تا جلوی غرق شدن‌مان را در فضای مجازی بگیرد.

وی والدین را به همراهی و درک بیشتر فرزندان توصیه کرد و اظهار داشت: والدین در ایام فراغت، فرزندان‌شان را بیشتر درک کنند و همراه آن‌ها باشند تا بتوانند از آنها چه در دنیای واقعی و چه در دنیای مجازی مراقبت کنند. کسی که کنار دریا زندگی می‌کند نمی‌تواند جلوی افراد را بگیرد و حصار بکشد و بگوید که به سمت دریا نروید، به جای این کار‌ها باید شنا کردن را آموزش داد؛ در فضای مجازی هم همین است ادبیات و سواد آن را باید یاد بگیریم تا بتوانیم در این دریا به سلامت شنا کنیم.

 

استاد حوزه و دانشگاه رعایت شیوه نامه‌های بهداشتی را به عنوان یک اصل بیان کرد و خاطرنشان کرد: در تابستان امسال که با وضعیت فوق العاده‌ای مواجه هستیم اگر در مساجد و مجموعه‌های فرهنگی برنامه‌ای تهیه می‌شود حتما رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی به عنوان یک اصل در نظر گرفته شود./882/ت302/ف