جنگ درون‌حاکمیتی آمریکا در سایه ویروس کرونا
حالا خندق‌های منافع متضاد میان ترامپی‌ها و ضدترامپی‌ها را در جای‌جای کنگره، پنتاگون، سازمان‌های اطلاعاتی نوزده‌گانه، فرمانداری‌ها و حتی داخل دولت او می‌توان مشاهده کرد.
به گزارش خبرگزاري رسا، دوران پساکرونا، دوران حاد شدن جنگ آشکار درون‌حاکمیتی آمریکاست. نزاع میان دولت ترامپ و فرمانداران ایالات مهمی مثل کالیفرنیا، نیویورک و میشیگان تنها بخشی از تصویر بزرگ‌تری است که در آن شاهد کنش و واکنش‌های خصمانه و همه‌جانبه کاخ سفید و جامعه اطلاعاتی و نخبگانی ایالات متحده هستیم؛ حاکمیتی که خود همانند قلمرواش در حال تجزیه به ایالت‌های متفرقه است.
حتی کسانی مثل «دیود رود» روزنامه‌نگار برنده جایزه پولیتزر که نظریه وجود «دولت پنهان» در آمریکا را رد می‌کنند، معتقد به سنگربندی منافع متضاد در داخل حاکمیت آمریکا هستند. این نویسنده هفته‌نامه نیویورکر وقتی می‌خواهد بلبشوی فعلی در واشنگتن را ریشه‌یابی کند، جنگی شدیدتر از آنچه ما از بیرون تصور می‌کردیم را میان جبهه‌های مختلف قدرت مرکزی ترسیم می‌کند.
در این میان دونالد ترامپ، عامل اصلی تشنج در مرکز حکومت است. به تعبیر نویسنده نیویورکر، او ریاست‌جمهوری و وزارت خارجه را تبدیل به نهادهایی خصوصی کرده است. البته او می‌نویسد که شاید جنگ را دایره وسیع نخبگانی متمایل به دموکراتها (حامیان اوباما، کلینتون و حالا بایدن) در نهادهای با نفوذ مانند دادگستری، اف‌بی‌آی، بازرسی مالیاتی و سازمان‌های اطلاعاتی علیه ترامپ آغاز کرده باشند بویژه آنجا که پرونده ارتباط با روس‌ها را برای او و تیمش ساختند. با این حال مهم‌ترین تصویری که از این جنگ به یادگار مانده است، جزو نخستین تصاویری است که از ترامپ در کاخ سفید به یاد داریم.
این ترامپ بود که در جریان کارزار انتخاباتی‌اش نهادهای امنیتی را یکی‌یکی هدف قرار داد. در عوض فردای مراسم سوگند و جلوس رسمی ترامپ در کاخ سفید، «جیمز کومی» رئیس اف‌بی‌آی به اتاق بیضی رفت تا گزارش «پرونده استیل» - همان پرونده ارتباط ترامپ با کرملین- را برای او قرائت کند. تنها تعبیری که می‌شد از آن کرد این بود که کومی دارد رئیس‌جمهور تازه‌وارد را تفهیم اتهام می‌کند. پاسخ ترامپ این بود که هفته بعد آن مقایسه تاریخی را بین سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا با گشتاپوی هیتلر کرد!
چندی بعد در آن لحظه ماندگار که نیویورکر آن را با صحنه‌های ماندگار فیلم‌های «پدرخوانده» فرانسیس فورد کاپولا مقایسه می‌کند، ترامپ در اتاق بیضی دستش را روی شانه جیمز کومی گذاشت و چیزی در گوشش گفت. ظاهرا با این مضمون که «هیلاری را توی هلفدونی بنداز!» اصرار او به جدیت اف‌بی‌آی برای پیگیری پرونده سوءاستفاده رقیب شکست‌خورده دموکراتش، هیلاری کلینتون از ایمیل‌های دولتی بود که خیلی قبل از پرونده استیل گشوده شده اما به نتیجه نرسیده بود. سرنوشت کومی، یعنی اخراج قریب‌الوقوعش، کاملا جبهه‌بندی داخل حاکمیت را عیان می‌کرد.
از آن زمان دیگر هسته قدرت در آمریکا رنگ صلح به خود ندید و جنگ در دو سوی خندق پیرامون کاخ سفید آتشین و آتشین‌تر شد. حالا خندق‌های منافع متضاد میان ترامپی‌ها و ضدترامپی‌ها را در جای‌جای کنگره، پنتاگون، سازمان‌های اطلاعاتی نوزده‌گانه، فرمانداری‌ها و حتی داخل دولت او می‌توان مشاهده کرد.
آخرین مثال، همین دیروز که ترامپ برای چندمین بار در مواجهه با وزارتخانه‌های دستگاه دولتی خودش قرار گرفت. او در جدیدترین مصاحبه با شبکه حامی خود فاکس‌نیوز نشان داد حتی شکست دولت او از کرونا مانع آن نخواهد شد که از این ویروس برای پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری پاییز آتی سوءاستفاده نکند. ایالات نامتحد، با رکورد یک سوم مبتلایان به کرونا در جهان (بیش از یک میلیون آمریکایی) و تقریبا همین نسبت از جان‌باختگان این بیماری (68 هزار آمریکایی)، بحران‌زده‌ترین کشور پساکرونا محسوب می‌شود؛ افکار عمومی آمریکا دولت‌شان را به تاخیر و تعلل و ناکارآمدی در مدیریت امور متهم می‌کنند.
از ماه مارس تاکنون دستگاه بهداشت و سلامت ایالات متحده دو بار نوک رئیس‌جمهور مدعی کشف واکسن و ماده ضدعفونی‌کننده (وایتکس) برای درمان بیماری «کووید-19» را چیده و ادعاهایش را تکذیب کرده است اما حالا ترامپ با مطرح کردن عملیات کذایی «شتاب عملیات» فشار بر نهادهای بهداشت و درمان آمریکا را بیشتر کرده و در ادعایی جدید گفته که تا پایان سال واکسن کرونا ساخته می‌شود.
مشکل او و جمهوری‌خواهان اینجاست که تاکنون تنها پیش‌بینی نسبتا درستی که درباره روند واگیر این بیماری مهلک در ینگه دنیا داشته تعداد تلفات بوده است. ترامپ که یک ماه قبل پیش‌بینی تلفات کرونایی 100 هزار نفری در آمریکا را کرده بود این جمعه به آمار تلفات 68 هزار نفری فعلی مباهات کرد و این بار پیش‌بینی خود را به کمتر از 100 هزار نفر تقلیل داد.
بهره‌برداری انتخاباتی کاخ سفید از کرونا واکنش شدید افکار عمومی و رسانه‌ها را در پی داشته است. شبکه سی‌ان‌ان دیروز گزارشی مستند و انتقادی از ترامپ پخش کرد و گفت: «هنگامی که شمار کشته‌شدگان مبتلا به ویروس کرونا از ۶۸ هزار نفر در آمریکا گذشته است، ترامپ در توئیت‌های خود به خبرنگاران حمله می‌کند، از جورج بوش و گزارش رابرت مولر به انتقاد می‌پردازد و از وضعیت سلامتی رهبر کره‌شمالی ابراز خوشحالی می‌کند».
رویترز هم در گزارشی نوشت: ترامپ به هر دستاویزی برای تحت‌الشعاع قرار دادن عملکرد ضعیفش در مقابله با همه‌گیری ویروس کرونا در ایالات متحده متوسل می‌شود؛ یا چین را مقصر این واگیر معرفی می‌کند یا استعمال وایتکس را به مردم پیشنهاد می‌کند یا حامیان مسلحش را در ایالت‌هایی که طرح قرنطینه را اجرا می‌کنند تشویق به شورش یا نافرمانی می‌کند.اما دو ویروس کرونا و ترامپ توامان فقط باعث هرج و مرج در قوه مجریه و بدنه جامعه نشده‌اند بلکه جامعه اطلاعاتی و حاکمیتی را هم دچار شکاف کرده‌اند.
در گزارش رویترز آمده است: «ترامپ بدون ارائه مدرکی در این زمینه به صراحت مدعی شد چین مرتکب خطایی بزرگ شده است. چندی پیش نیز مایک پمپئو، وزیر خارجه مدعی شده بود: شواهد بسیاری دال بر اینکه «کووید-۱۹» از آزمایشگاه‌های چین به بیرون درز کرده وجود دارد. اگرچه او هم حاضر نشد به این نکته اشاره کند که نهادهای اطلاعاتی آمریکا به این نتیجه رسیده‌اند که این ویروس ساخته دست بشر نیست».
این یکی از موارد روزافزون اعتراف مطبوعات و شخصیت‌های سیاسی به نمایان شدن شکاف میان جامعه اطلاعاتی و دایره نخبگان آمریکایی با ترامپ و حلقه نزدیکانش است.
در واقع این دست رد جامعه اطلاعاتی آمریکا به سینه ترامپ بود که طبق گزارش نیویورک تایمز، به طور رسمی و تقریبا عاجزانه از دستگاه‌های اطلاعاتی درخواست کرده بود از دیدگاه ضد چینی او حمایت کنند.
اهمیت ماجرا آنجاست که آنچه جامعه اطلاعاتی آمریکا خوانده می‌شود و ادعاهای رئیس جمهور درباره چین را نقض کرده، فقط یک جامعه عرفی و فرضی از نخبگان امنیتی نیست، بلکه این عنوانی است که به عالی‌ترین نهاد اطلاعاتی ایالات متحده یعنی «ان‌دی‌آی» (مدیریت اطلاعات ملی) اطلاق می‌شود. این اداره بر 16 نهاد اطلاعاتی موازی از جمله سیا و «ان‌اس‌ای» نظارت دارد و رئیس آن عضوی از کابینه است که در جلسات کاخ سفید شرکت می‌کند.
«ان‌دی‌آی» همان پنجشنبه گذشته که دونالد ترامپ مدعی شد به اسنادی اطلاعاتی دسترسی دارد که نشان می‌دهد ویروس کرونا از آزمایشگاه ویروس‌شناسی ووهان در چین نشات گرفته، به شکلی عجیب و به سرعت نطق رئیس جمهور را کور و بیانیه‌ای صادر کرد. در بیانیه رسمی دفتر مدیریت اطلاعات ملی آمده است: «تمام جامعه اطلاعاتی آمریکا همواره از سیاست‌گذاران آمریکا و کسانی که در حال پاسخ دادن به «کووید-۱۹» هستند، حمایت حیاتی به عمل می‌آورد. جامعه اطلاعاتی با اجماع جامعه علمی مبنی بر اینکه ویروس کرونا ساخته دست بشر نبوده یا تغییرات ژنتیکی در آن ایجاد نشده، هم‌رای است. آژانس مدیریت اطلاعات ملی آمریکا عموماً درباره مسائل مورد تحقیق و تجسس خود یا تایید عمومی یک یافته خاص اظهارنظر نمی‌کند».
قضیه وقتی بغرنج‌تر می‌شود که بدانیم «ریچاد گرنل» رئیس موقت «ان‌دی‌آی» که ماه فوریه 2020 به جای رئیس موقت قبلی به این سمت گمارده شد، یکی از معدود شخصیت‌های امنیتی بوده که به ترامپ وفادار مانده بود. انتصاب او به سمت مدیریت موقت دفتر اطلاعات ملی توسط ترامپ در بهمن ماه گذشته در حقیقت پاداشی بود برای نقشی که گرنل به عنوان سفیر پیشین ایالات متحده در آلمان در عملیات ترور سردار بزرگ شهید قاسم سلیمانی داشته است.
اما واکنش صریح دفتر گرنل به ادعاهای ترامپ که در واقع مشتی به دهان او بود، یک متحد شاخص دیگر در دایره نخبگان آمریکایی را هم وارد جنگ با کاخ سفید کرد. جالب اینکه اگر در پرونده‌های مربوط به ارتباط تیم ترامپ با روسیه و سپس اعمال نفوذ او در اوکراین برای خرابکاری علیه نامزد دموکراتها، دستگاه‌های امنیتی و اطلاعاتی آمریکا، جلوی طرف‌های خارجی درآمده بودند، امروز در غائله کرونا، واکنش صریح مدیریت جامعه اطلاعاتی در رد نظریه‌های توطئه کاخ سفید و وزارت خارجه آمریکا علیه یک طرف خارجی یعنی چین است.
مواجهه به همین جا ختم نشد و طبق گزارش شبکه «ای‌بی‌سی»، نهادهای اطلاعاتی آمریکا اعلام کردند از هفته‌ها پیش به ترامپ درباره ویروس کرونا هشدار داده بودند.
بر این اساس یک منبع نظامی آمریکایی به این شبکه گفت در گزارشی که ارتش ماه نوامبر (آذر) منتشر کرده بود، تحلیلگران این جمع‌بندی را مطرح کرده بودند که شیوع کرونا می‌تواند فاجعه‌آمیز باشد.
این در حقیقت تاییدی بود بر موج انتقاد از ناکارآمدی ترامپ و تعلل دولت او در برخورد با واگیر بزرگ. ترامپ پس از خوردن سیلی‌های متوالی از جامعه اطلاعاتی به نوبه خود مشتی را حواله آنها کرد و توپ را به زمین آنها انداخت. او صبح دیروز بار دیگر به سلاح توئیتری‌اش متوسل شد و به بمباران دستگاه اطلاعاتی پرداخت و نوشت: «اطلاعاتی‌ها تازه به من گزارش داده‌اند که درست گفته‌ام و تا ماه ژانویه و درست قبل از اینکه پروازهای چین به آمریکا را ممنوع کنم، موضوع ویروس کرونا را پیش نکشیدند».
او در پایان رشته توئیت‌هایش تلاش کرد به دیپلماتیک‌ترین شکل ممکن دستگاه اطلاعاتی را به دروغگویی متهم کند و نوشت: «آنها قبلا درباره این ویروس فقط به شکلی حرف زدند که اصلاً چیز تهدیدکننده‌ای نیست». ترامپ پس از برکناری دی کوتس، آخرین مدیر ثابت «ان‌دی‌آی» تلاش کرده بود با انتصاب‌های موقت در راس دستگاه‌های اطلاعاتی آنها را تضعیف کند اما حالا شاهدیم آنها باز هم در مقابل او می‌ایستند؛ نشانه‌ای از جدی بودن شکاف‌هایی درون‌حاکمیتی که هر روز عمیق‌تر می‌شود./1360/
منبع: روزنامه وطن امروز
ارسال نظرات