تأکید قطر بر سیاسی نشدن حج نشانه وخیم‌تر شدن بحران است
به گزارش خبرگزاری رسا، عبدالباری عطوان تحلیلگر سرشناس در رسانه‌های عربی در یادداشتی با عنوان «درخواست الجزیره برای سیاسی نکردن حج، خطرناک‌ترین حلقه از زنجیره بحران شیخ‌نشین‌هاست؛ پاسخ عربستان چه خواهد بود؟»، درباره وخیم‌شدن بحران هشدار داد.
در ابتدای این یادداشت که در «رأی الیوم» منتشر شد، آمده است: همزمان با آغاز نشست امروز وزرای خارجه چهار کشور تحریم کننده قطر، شبکه الجزیره عبارتی را به کارگرفت که هیچ کدام از شیخ‌نشین‌ها یا رسانه‌های آنها تاکنون به‌کارنگرفتند و آن هم جدا کردن زیارت حرمین شریفین در مکه مکرمه و مدینه منوره از سیاست است.
در این یادداشت آمده که «بحثی در این نیست که بحران وخیم بین قطر و عربستان به هر شکلی بازتاب منفی بر موضوع ادای مناسک حج حجاج قطری داشته و مقامات سعودی مانع پرواز مستقیم حجاج قطری از خطوط هوایی کشور خود به شهر جده شدند. عربستان تنها به حجاج قطری اجازه داده از طریق گذرگاه مرزی زمینی سلوی با عربستان و یا از دیگر کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس وارد عربستان شوند اما به دلیل بسته بودن گذرگاه سلوی این امر غیرممکن است. اما اینکه دولت قطر از طریق قدرتمندترین رسانه خود یعنی شبکه الجزیره، سیاسی نشدن مناسک حج یا برچیده شدن قضیه تسلط مقامات سعودی بر مناسک حج و سفر حجاج به خانه خدا و اعمال محدودیت‌ها برای برخی ملیت‌ها را خواستار شده است می‌تواند تا سر حد «اعلام جنگ» برای مقامات سعودی تلقی شود چون خطرناک‌ترین مظهر دخالت در امور داخلی عربستان شمرده می‌شود که با توجه به عکس العمل‌های پیشینی که از حکومت آل سعود در این خصوص دیده‌ایم از بیش‌ترین حساسیت برای آنها برخوردار است.
مقامات سعودی گفتند که مانع ادای مناسک حج حجاج قطری نمی‌شوند و آنها می‌توانند از کشورهای مختلف دنیا و با هر هواپیمایی که بخواهند مستقیم به فرودگاه جده بیایند اما حجاج مقیم کشور قطر که قصد عزیمت به حج دارند با پروازهای غیرخطوط هوایی قطر می‌توانند به عربستان بیایند.
علی بن صمیخ المری، رییس کمیته ملی حقوق بشر قطر نیز دیروز شنبه در بیانیه‌ای از سیاسی کردن مناسک حج و سوء استفاده از آن از سوی عربستان در راه تحقق دستاوردهای سیاسی ابراز نگرانی کرد.
این کمیته خطاب به گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور آزادی دین و عقیده اعلام کرد: محدودیت‌‌هایی که عربستان به حجاج قطری برای ادای مناسک حج تحمیل کرده، نقض آشکار همه کنوانسیون‌ها و عرف‌های بین‌المللی که بر آزادی انجام مناسک دینی صحه گذاشته‌اند، به شمار می‌رود.
حملات تند قطر در خصوص مساله حج علیه دشمنان سعودی در چارچوب جنگی سیاسی و رسانه‌ای است که همه حریم‌های ممنوعه را شکست که از جمله دیگر موارد آن آن افشا شدن اسرار امنیتی و سیاسی عربستان از سوی شبکه الجزیره قطر برای مخدوش کردن چهره حکومت سعودی است بخصوص آنجایی که مربوط به مساله حمایت عربستان از تروریسم است.
درخواست برای جدا کردن مسأله حج از سیاست، مقدمه یا اشاره‌ای برای ورود به مرحله‌ای خطرناک‌تر است چون شایستگی حکومت سعودی در مدیریت مقدسات اسلامی را زیر سوال برده و تلاشی برای خلع حاکمیت آل سعود بر حرمین شریفین و حق آن در اداره و ساماندهی مناسک حج و عمره محسوب می‌شود.
اگر قطری‌ها بخواهند همچنان روی این قضیه مانور بدهند و بازتابی در جهان اسلام پیدا کند به عقیده ما صدها بار خطرناک‌تر از مسدود شدن مرزها و سفارتخانه‌ها و اعمال تحریم‌ها علیه قطر است.
معدود کشورهایی در اوج اختلاف خود با مقامات سعودی جرات و شهامت به زبان آوردن چنین حرفی را داشتند که برجسته‌ترین آنها لیبی در دوره معمر قذافی و همچنین ایران و برخی نویسندگان و روزنامه نگاران ضد سعودی بودند که خواهان تشکیل هیاتی مستقل برای نظارت بر اماکن مقدس اسلامی شدند.
آنها می‌گویند، شهرهای مکه مکرمه و مدینه منوره باید تحت نظارت سازمان کنفرانس اسلامی باشد و آنها را به دولت‌شهری مستقل تبدیل کنند که تحت سلطه هیچ کشوری نباشد اما این پیشنهادها با مخالفت شدید مقامات سعودی روبرو شده است.
ما نمی‌دانیم درخواست الجزیره برای جدا شدن قضیه حج از سیاست در چارچوب راهبرد جدید دوحه است یا لغزش زبان سهوی و گذرایی بوده یا پیام هشداری به مقامات سعودی است که می‌گوید اتفاقات پیش رو بزرگ‌تر خواهد بود.
اما چیزی که بخوبی می‌دانیم این است که مطمئنا این قضیه، بنزین بیش‌تری بر آتش بحران بین قطر با دیگر شیخ نشین‌ها خواهد ریخت که به دنبال نشست چهارجانبه امروز قطر امکان تشدید آن وجود دارد بخصوص که همه میانجی‌گری‌ها برای یافتن راهی برای خروج از بحران و پافشاری‌ها بر بسته شدن شبکه الجزیره و دیگر رسانه‌های همسوی آن در قطر به قوت خود باقی است.
اما سوال مطرح این است که اگر مقامات قطر محاسبات خود را بخوبی اجرا کرده‌اند آیا این اقدام مسؤولان قطری قبل از اینکه در چنین میدان پر از مینی وارد شوند -یعنی اظهارات تلویحی و غیرمستقیم درباره سلب حاکمیت سعودی از مقدسات مسلمانان در مکه مکرمه و مدینه منوره- با متحد قدیمی یعنی ترکیه یا متحد جدید یعنی ایران هماهنگ شده است؟
این سوال را به دو دلیل مطرح می‌کنیم؛ نخست اینکه از بزرگی خطر چنین گرایشی و تبعات آن آشنا هستیم و می‌دانیم که می‌تواند بحران قطر را پیچیده‌تر کرده و چه بسا به مرحله رویارویی نظامی انتقال بدهد.
ترکیه و ایران با گرایش اینچنینی قطر موافق بوده و چندین دهه و چه بسا چندین قرن است که به طور مستقیم یا غیرمستقیم خواستار عملی شدن ایده خلع حاکمیت سعودی‌ها بر مهم‌ترین مقدسات مسلمانان هستند.
بنابراین در سایه رقابت بین مراجع اهل تسنن و شیعیان بر سر اداره مقدسات اسلامی و رهبری جهان اسلام، ایران و ترکیه از اینکه قضیه سلب حاکمیت سعودی بر حرمین شریفین به زبان کشوری عربی و بخصوص یکی از شیخ نشین‌ها آمده باشد شاد میشوند.
قطر در شرایطی که با تحریم‌های شدید سَر می‌کند و از سوی تقریبا نیمی از شیخ‌نشین‌ها منزوی شده با اقدام تازه خود سنگ بزرگی را در برکه بحران شیخ نشین‌ها انداخت که بتازگی، اندکی ساکن شده بود.
قطر در حالی که طی چند هفته اخیر حالت تدافعی گرفته بود هم اینک به حالت هجومی تغییر موضع داده و بر استفاده از سلاح دیپلماتیک متمرکز شده و گمان می‌کنیم که قطر متوجه شده یا اطلاعاتی دارد که نشان می‌دهد چهار کشور تحریم کننده آن برای برداشتن گام‌هایی غیرمنتظره و بی‌سابقه آماده میشوند که هماهنگی و توزیع نقش‌ها در خصوص آن در نشست امروز منامه انجام می‌شود بنابراین قطر تصمیم گرفت این ضربه پیشدستانه و هشداردهنده را نثار دشمنانش کند./۸۴۷/ب۱۰۲/ف
منبع: فارس