نگاهی به نقش رسانه‌های عربی در ایجاد اختلاف میان مسلمانان/ العربیه و الجزیره در مسیر آمریکا
به گزارش مرکز رصد خبرگزاری رسا، حضرت آیت الله خامنه ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار روز دوشنبه خود با علما، صاحب‌نظران و میهمانان اجلاس مجمع جهانی اهل بیت علیهم‌السلام و اجلاس اتحادیه‌ی رادیو و تلویزیون‌های اسلامی، با تأکید براینکه نقشه‌ی نظام سلطه در منطقه بر دو پایه‌ی ایجاد اختلاف و نفوذ استوار است فرمودند: باید با نقشه‌های صحیح هجومی و دفاعی به مبارزه‌ی هوشیارانه و بی‌وقفه با آن پرداخت.
ایشان خاطرنشان کردند: ایجاد اختلاف میان دولت‌ها و خطرناک‌تر از آن میان ملت‌ها در دستور کار استکبار قرار دارد.
متأسفانه اغلب رسانه های عربی که با دلارهای نفتی کشورهای حاشیه خلیج فارس اداره می‌شوند نقشی تخریبی را در منطقه پی گرفته اند و به تعبیر رهبر معظم انقلاب جدول دشمن را پر می‌کنند. در این بین شبکه هایی مانند العربیه و الجزیره که از تأثیرگذاری به مراتب بالاتری نسبت به رقبای خود برخوردارند، با اعمال سیاست‌های عربستان و قطر باعث و بانی اختلافات بسیاری در کشورهای منطقه شدند. مرکز رصد رسا در این نوشتار تلاش دارد نگاهی کوتاه به نقش رسانه‌های عرب زبان وابسته به کشورهای غربی، عربی در جهان اسلام افکنده و تأثیر آنها در «ایجاد اختلاف» بین مسلمانان و غیرمسلمانان در منطقه را تبیین کند.
رویکرد متفاوت الجزیره و العربیه در قبال کشورهای آفریقایی
مصر: پس از پیروزی انقلاب مصر الجزیره با توجه به سیاست قطر به طور کامل از دولت مرسی و اخوان المسلمین حمایت کرد اما این امر درباره شبکه العربیه به هیچ وجه نمود پیدا نکرد. کودتای ارتش مصر و روی کار آمدن دولت سیسی این شکاف موجود بین دو غول رسانه ای جهان عرب را به وضوح نشان داد. الجزیره از سیسی به عنوان کودتاگر نام برد درحالی که العربیه به طور تمام قد از دولت جدید حمایت کرد. الجزیره اقدامات دولت و ارتش مصر در سینا و سایر شهرهای این کشور را سرکوب اخوان و طرفدران آن برمی‌شمرد اما العربیه آن را مبارزه علیه تروریسم قلمداد می‌کرد.
لیبی: همین امر درباره لیبی و سرنگونی حکومت قذافی به وضوح دیده شد، به گونه ای که قطر از یک سو به حمایت از اسلام‌گرایانی مانند اخوان المسلمین پرداخت اما در مقابل عربستان سعودی به حمایت از خلیفه حفتر، فرمانده نظامی لیبیایی که رویکردی لیبرال دارد، پرداخت. این تقابل در العربیه و الجزیره رسانه‌های متبوع دو کشور به وضوح مشهود بود.
تونس: در تونس نیز الجزیره از جریان اسلامگرای النهضه به ریاست راشد غنوشی حمایت کرد و العربیه صدای گروه‌های لیبرال دموکرات را بازتاب می‌داد.
همین رویکردهای مختلف درقبال تحولات آفریقا موجب شد که اختلافات بسیاری بین ملت‌ها و دولت‌ها ایجاد شود. این دو رسانه هیچگاه این کشورهای آفریقایی را به سمت و سوی آرامش نبردند بلکه تنش‌های بسیاری را به وجود آوردند. رسانه های عربی و به ویژه الجزیره و العربیه در پنج سال گذشته با ایجاد اختلاف در آفریقا راه را برای نفوذ آمریکا و اسرائیل و سایر کشورهای استکباری باز کردند، به گونه ای که امروز همه این کشورها دچار اختلافات شدید داخلی هستند.
نقش رسانه های عربی در ویرانی سوریه
رهبر معظم انقلاب در سخنان روز دوشنبه خود به صراحت فرمودند: بعد از آغاز ماجرای سوریه، عده‌ای مسلمان بی‌بصیرت در نقشه‌ی طراحی‌شده قرار گرفتند و با پر کردن جدول دشمن، کشور سوریه را به چنین وضعیتی رساندند.
با نگاهی کوتاه به رویکرد رسانه های عربی در قبال مسأله سوریه می‌توان به عمق جنایت رسانه های عربی در قبال این کشور پی برد. العربیه و الجزیره ابتدا با پررنگ کردن اختلاف بین اپوزیسیون و دولت بشار اسد راه را برای به خشونت کشیدن تظاهرات هموار کردند. این دو رسانه به همراه شبکه سلطنتی بی.بی.سی عربی و شبکه آمریکایی الحره همه تلاش خود را برای بزرگ نمایی اقدامات دولت علیه تظاهرات نشان دادند.
به طور قطع می‌توان گفت اگر شبکه های ماهواره ای چنین مانور خبیثانه ای را در ماجرای خواسته های بخشی از مردم سوریه انجام نمی‌دادند امروز وضعیت سوریه اینگونه نبود. این شبکه ها با ایجاد توهم تلاش طایفه علوی در سوریه برای سرکوب اهل سنت، این طیف از جامعه سوریه (اهل سنت) را روز به روز نسبت به دولت بدبین کردند. امری که در نهایت و به موازات اقدامات نظامی و سیاسی محور غربی، عربی ظهور داعش و جبهه النصره را برای سوریه به ارمغان آورد.
صدها شبکه ماهواره ای عرب زبان به همراه هزاران سایت عربی هر روز سوژه تازه ای را برای علوی هراسی، شیعه هراسی و ایران هراسی مطرح کردند. به گونه ای که امروز بخش‌های عظیمی از سوریه به دست گروه‌های تروریستی مانند داعش و جبهه النصره افتاده است و شمار بسیاری از مردم این کشور بی خانمان شده اند که باید به همه این ها تخریب زیرساخت ها و تضعیف نهادهای نظامی و حکومتی را اضافه کرد. جالب اینجاست که وقتی کردها هم در کوبانی علیه داعش مبارزه می‌کنند الجزیره مسیر کردهراسی را در پیش می‌گیرد.
گذشته از این در طول پنج سال گذشته رسانه های عربی حتی در قبال اپوزیسیون سیاسی و نظامی سوریه نیز مواضع متفاوتی داشته اند که موجب شده سوریه هیچگاه نتواند معارضه یکپارچه ای را برای انجام مذاکرات با دولت بشار اسد و حل سیاسی اختلافات داشته باشد.
عراق کانون رسانه های عربی برای ایجاد اختلاف
عملکرد رسانه های عربی نیز در عراق چالش‌های بسیاری را برای این کشورها به بار آورده است. پس از سرنگونی رژیم بعث درسال 2003 با اشغال عراق از سوی آمریکا و پس از آن با حضور شیعیان در دولت شبکه هایی مانند العربیه، الجزیره و الحره عراق همه تلاش خود را به کار گرفتند تا اجازه ندهند این کشور روی آرامش را به خود ببیند. اقدامات رسانه ها به موازات نوع نظام سیاسی عراق که مبتنی بر سهم دهی طایفه ای است مشکلات زیادی را برای این کشور به بار آورد.
در سال های اخیر اما این اقدامات رسانه ای شکل دیگری به خود گرفت. العربیه و الجزیره همه تلاش خود را به کار گرفتند تا دولتمردان شیعه مانند ابراهیم الجعفری، نوری مالکی و حیدر العبادی را شخصیت‌هایی نشان دهند که به دنبال سرکوب اهل سنت هستند. این سیاست به ویژه در ماجرای تظاهرات دو سال پیش الانبار شدت یافت. الجزیره و العربیه که پس از اشغال موصل از سوی داعش راه را برای فتنه انگیزی هموار می‌دیدند با اجرای میزگردها و برنامه های مختلف داعیه دار سرکوب اهل سنت عراق از سوی کردها و شیعیان شدند. به گونه ای که تشکیل الحشد الشعبی از سوی مرجعیت نجف دستاویز قرار گرفت تا بسیج مردمی را به کشتار اهل سنت به بهانه مبارزه با داعش متهم کنند البته این سیاست بیش از همه به ضرر خود اهل سنت تمام شده است.
در این میان شبکه آمریکایی الحره عراق نیز که در ظاهر بی طرف عمل می‌کرد، میان جریان های شیعه سیاسی عراق و طیف های مردمی مرکز و جنوب این کشور تنش‌هایی را به وجود آورد که حاصل آن بی اعتمادی برخی جریان های شیعه به یکدیگر بود.
تخریب یمن رهاورد العربیه و الجزیره
در یمن نیز مانند عراق اغلب رسانه های عربی رویکرد یکسانی را داشتند و با القای اینکه جنبش انصار الله گروهی شیعه و مورد حمایت ایران است، تلاش های این جنبش برای حل سیاسی اختلافات را ناکام گذاشتند. رسانه های عربی در یمن با دامن زدن به اختلاف بین اهل سنت و حوثی‌ها و جنبش جنوب با ساکنان شمال هزینه های هنگفتی را متحل این کشور کردند که در نهایت به جنگی داخلی و پس از آن جنایتکاری آل سعود در یمن منتهی شد.
ایران هراسی نیز یکی از مهمترین فاکتورهای رسانه های دیداری جهان عرب است. در این میان شبکه هایی مانند العربیه و الجزیره به گونه ای سیاسیت ایران هراسی را دنبال کردند که حتی خطر ایران برای منطقه را بیشتر از رژیم صهیونیستی ترسیم می‌کردند. جمهوری اسلامی ایران در قاموس الجزیره و العربیه، نظامی سنی ستیز است که هیچ کاری جز قلع و قمع اهل تسنن در منطقه ندارد، این در حالی است که کشورهای حاشیه خلیج فارس که حامیان غول‌های رسانه ای عرب زبان هستند بیشترین سابقه را در سرکوب طوایف مختلف دارند.
لزوم توجه رسانه های ضداستکباری به دغدغه حضرت آیت الله خامنه ای در جهان اسلام
با توجه به آنچه که به اطلاع خوانندگان عزیز رسید پر واضح است که مهمترین و پرنفوذترین رسانه های عربی مسیر نفوذ را برای آمریکا و همپیمانانش هموار می‌کنند. این رسانه ها با توجه به رابطه حاکمان عرب و آمریکا با ایجاد اختلاف در کشورهای منطقه از مهم ترین ابزار برای نفوذ غربی‌ها در منطقه هستند. این اختلاف افکنی هم عمدتا در کشورهای غیر از حاشیه خلیج فارس صورت می‌گیرد؛ برای مثال الجزیره و العربیه هیچگاه مشکلات قطر و عربستان را منعکس نکرده و به هیچ وجه به اختلافات داخلی خود دامن نزده اند.
به نظر می‌رسد دغدغه اخیر رهبر معظم انقلاب درباره سیاست «ایجاد اختلاف» و «نفوذ» دغدغه بسیار مهمی است که بخشی از آن به اقدامات رسانه ای در سالهای اخیر باز می‌گردد. شبکه هایی مانند المیادین، المنار و العالم که در محور مقاومت تلاش دارند با نفوذ آمریکایی‌ها در منطقه مقابله کنند می‌توانند نقش مهمی را ایفا کنند. اگرچه که امکانات دو طرف به هیچ وجه قابل مقایسه نیست اما همین تلاش های مجدانه نیز می‌تواند بازدهی قابل توجهی را به همراه داشته باشد.
در پایان باید تأکید کرد با توجه به اینکه زبان عربی زبان غالب بسیاری از کشورهای منطقه است، شبکه هایی از این دست می‌توانند نقش تأثیرگذاری در ایجاد اختلاف یا افزایش وحدت جهان اسلام و همچنین نفوذ یا عدم نفوذ غرب در منطقه داشته باشند. با توجه به هشدار رهبری درباره تلاش آمریکا برای تقسیم سوریه و عراق و همینطور اظهار نظر اخیر سید حسن نصرالله در مورد برنامه آمریکا برای تجزیه کشورهای منطقه به نظر می‌رسد رسانه های هم‌سو با محور مقاومت باید نقشه راه کامل و جامعی وضع کنند تا توطئه‌های الجزیره و العربیه و سایر همقطران آن را خنثی کنند./983/ز501/ک
حسین سعدی