بیداری عقل راه فرار از غضب و شهوت است
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در اصفهان، حجت الاسلام سعید معمار منتظرین، استاد و پژوهشگر حوزه علمیه اصفهان، ظهر امروز، در ادامه سلسله سخنرانیهای خود در مسجد رضوی، با اشاره به این که رسول خدا (ص)فرمودند«الناسُ نیامٌ، اِذا ماتوا اِنتبهوا، مردم در خواب هستند، وقتی که از دنیا رفتند بیدار می شوند»، گفت: در شرح این حدیث منظور از «الناس نیامٌ» این است که «عَقولَ الناس نیامٌ»، عقول مردم خواب است، وقتی که نفس های آنها می میرد، عقل های آنها از خواب بیدار می شود.
وی در مورد این مسأله که چگونه متوجه می شویم که عقول در خواب هستند، گفت: انسان هایی که عقول آنها از خواب بیدار می شود، آمادگی نسبت به علاقه مندی دنیا ندارند، یعنی دیگر توان گناه کردن را ندارند و به عبارت بهتر از گناه کردن منزجر هستند.
حجت الاسلام معمار منتظرین در مورد این افعال غیر عادی که اغلب مردم انجام می دهند، ابراز داشت: این افعالی که اغلب مردم انجام می دهند، دلیل بر بیداری هوای نفس است، هوای نفس بیدار است که ما در هر موضوعی غضبناک می شویم، هوای نفس بیدار است که گرایش به شهوات دنیا داریم؛ از این رو اگر عقل بیدار شود، توجه صاحبش را به ملکوت مهیا می کند.
این پژوهشگر حوزه علمیه اصفهان در ادامه گفت: باید دقت کرد که طبق نظر قرآن«کلُ نفسٍ ذائقةُ الموت»، اما وقتی عقل بیدار شد یک خطر بزرگی بر سر راه انسان قرار می گیرد و آن حسرت است.
وی با بیان این سؤال که راه بیدار کردن عقلی که خواب است چیست؟ افزود: به راستی هرگاه عقل بیدار شد، اولین کار او تبعیت از شرع مطهر است و زندگی این افراد با بقیه مردم کاملاً متفاوت است، اما ابزار و راه بیدار کردن عقل، استفاده از تفکر است و لذا کسی که مشغول تفکر است مانند این است که به شخصی که خواب است نهیب میزند«بیدار شو».
حجت الاسلام معمار منتظرین گفت: در آیه 24سورره انفال، بیانی آورده شده که از لحاظ لطافت و معنی، فوق العاده است و آن بیان این است که«اِعلموا اَنّ الله یَحولُ بین المرءِ و قَلبه، بدانید که خداوند حائل بین افراد و قلب آنها است» در نتیجه این سؤلاتی که پیش می آید که خدا کجاست؟ به خاطر خواب بودن عقل است، چون ماهیت عقل چراغ است، باعث می شود انسان خداوند را ببیند و این برای انسان آرامش را در پی دارد.
وی با در ادامه ابراز داشت: حال این معیّتی که در آیه چهارم سوره حدید آمده که «هُو مَعکم اَین ما کُنتم»، با آیه 24 سوره انفال که توضیحش گذشت، به راحتی قابل درک است، چرا که در روایت داریم «صدای شیعه بی جهت بلند نمی شود و صدای او از گوشش فراتر نمی رود» و این بدان معنا است که شیعه که عقلش بیدار است می داند که در محضر خداست و صدایش را بلند نمی کند.
این استاد حوزه علمیه اصفهان در بیان اهمیت تفکر، تصریح کرد: روایات زیادی در مورد تفکر و اهمیت آن داریم، چرا که به واسطه تفکر، عقلی که واسطه رسیدن به ایمان واقعی است بیدار می شود و در روایت داریم که امام علی(ع) فرمودند «اَلفکرُ جَلاءُ العقل، فکر کردن به عقل درخشندگی می بخشد».
حجت الاسلام معمار منتطرین در شرح احوالات افرادی که بیدار شده اند، گفت: افرادی مثل مرحوم میرزا جواد آقای ملکی تبریزی را داریم که وقتی سحر از خواب بیدار می شدند، اول به تفکر می پرداختند و با چشم گریان از خود سؤال می کردند که «من با این بار گناه چطور به ملاقات خداوند بروم؟» و لذا عقلی که بیدار شد در برابر پروردگار خاشع می شود و این جزء خواسته های خداوند است که فرمود«الم یأن للذین امنوا ان تخشع قلوبهم لذکر الله».
وی در پایان با ایراد این سؤال که چرا دادگاه های ما این قدر شلوغ است و چرا مردم به خاطر مسائل جزئی با هم برخورد می کنند؟ ابراز داشت: این مسائل علتی ندارد، مگر عقل های خواب مردم، هر مقدار انسان ها خوابشان سنگین تر باشد، استفاده آنها از قوه عقل کمتر است و انسانی که عقلش خواب باشد، خواسته ها و آرزوهایش هم پیش پا افتاده و جزیی است، برای همین در قسمتی از زیارت امام حسین(ع) که در بالای سر آن حضرت می خوانیم آمده است«یا ابا عبدالله، از خداوند برای ما منزلت رفیع را نزد خودش طلب کن» بنابر این با عقل های بیدار است که خواسته های ما هم از خداوند به سطح بالایی می رسد./939/پ202/س