مستحباتی که ضربه به واجبات می‌زنند

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، ماه محرم که فرا می ­رسد، مراسم عزاداری اباعبدالله الحسین(علیه­السلام) در شهرها و محله ­های مختلف کشورمان برپا می ­شود. همه­ اقشار، از پیر و جوان و کودک و مرد و زن در مکاسب و مناصب مختلف، با اشتیاق فراوان، در این مجالس شرکت می‌کنند. به همین دلیل، نباید از ظرفیت بی‌نظیر این مراسم و لزوم بهره‌برداری از این پتانسیل عظیم، در ترویج سبک زندگی اسلامی غافل شد.

سبک زندگی، تحت تأثیر جهان­ بینی انسان قرار می­ گیرد و گونه‌های­ مختلفی پیدا می ­کند. سبک زندگی اسلامی، یکی از این گونه­ هاست که شامل محورهای بسیاری است. یکی از مهمترین گزاره‌ها در سبک زندگی دینی، توجه به سبک زندگی نماز محور است که در این سنخ از مجالس باید مورد توجه قرار گیرد.

همه شنیده‌ایم که امام حسین (علیه السلام) در ظهر عاشورا در بحبوحه­ جنگ، نمازخواندند و با انجام این عمل، بر سند اهمیت نماز تا انتهای تاریخ، مهری با رنگ خون زدند. امام معصوم قرآن ناطق است و عمل او تجلی قرآن و نماز خوف اباعبدالله (علیه‌السلام) در میدان جنگ، تبیین قاطع آیه­ قرآن است که می‌فرماید: «وَاذا کُنْتَ فیهِمْ فَاقَمْتَ لَهُمُ الصَّلاةَ فَلْتَقُمْ طائِفَةٌ مِنْهُمْ مَعَکَ وَلْیَأْخُذُوا اسْلِحَتَهُمْ فَاذا سَجَدُوا فَلْیَکُونُوا مِنْ وَرائِکُمْ وَلْتَأْتِ طائِفَةٌ اخْری لَمْ یُصَلُّوا فَلْیُصَلُّوا مَعَکَ وَلْیَأْخُذُوا حِذْرَهُمْ وَاسْلِحَتَهُمْ...» (نساء/سوره4، آیه102). (و چون (ای پیامبر(صلی الله علیه واله)) میان مؤمنان (رزمندگان) هستی و برای آنها نماز به پا می­کنی، گروهی از آنها با تو بایستند و سلاح­های خویش را برگیرند، و چون سجده کردند، عقب­دار شما شوند گروهی دیگر که نماز نخوانده­اند، بیایند و با تو نماز گزارند. آنها باید وسایل دفاعی و سلاح­هایشان را (در حال نماز) با خود حمل کنند.)

به حمدالله با امر به معروف گسترده‌ای که در سال‌های اخیر پیرامون نماز، صورت گرفته، توجه به این فریضه­ مهم بیشتر شده است. معمولا هیأت ­ها، هم‌زمان با نماز مغرب، آغاز می‌شود و اگر با نماز ظهر، تلاقی پیدا کند نیز در اماکن مختلف صفوف جماعت تشکیل می‌شود؛ لکن آنچه علیرغم اهمیت مضاعف مغفول مانده، نماز صبح است.

اهمیت نماز صبح را از این آیه‌ شریفه می‌توان دریافت که می‌فرماید: «حَافِظُوا عَلَى الصَّلَوَاتِ وَالصَّلَاةِ الْوُسْطَىٰ وَقُومُوا لِلَّهِ قَانِتِينَ» (بقره -۲۳۸) گفته شده مقصود از «الصَّلَاةِ الْوُسْطَىٰ» که به طور خاص توصیه شده نماز صبح است، چون بين نمازهاي شب و نمازهاي روز قرار گرفته است و بين تاريكي (شب) و روشنائي (فجر) واقع مي‌شود، و نمازي است تنها، با نمازهاي ديگر جمع نمي‌شود و اگر اوّل وقت واقع شود، هم در دفتر اعمال شب ضبط مي‌شود، و هم دفتر اعمال روز(مجمع‌البيان، ، ج 1، ص 599).

متاسفانه بسیاری از مراسم‌های عزاداری، تا پاسی از شب به طول می‌انجامد. ساعت‌های متوالی سینه­ زنی و سوگواری، به هر حال برای اکثر افراد با خستگی همراه است و باعث محرومیت از فریضه­ صبح خواهد شد. توجه به کمیت، بسیار مهم­تر از پرداختن به کیفیت است. باید توجه داشته باشیم که چنین پیشامدهایی برکت را از روضه و زندگی ما خواهد برد. با یک سخنرانی بصیرت افزا و مداحی کوتاه ولی پر مغز، می‌توان توشه­ لازم را از مجلس اباعبدالله (علیه السلام) برگرفت و از فیض درک لحظات پایانی شب نیز محروم نماند. در سبک زندگی اسلامی، زود شام خوردن و زود خوابیدن عامل سلامتی جسم و روح دانسته شده است و این مجالس، که با حضور خیل عظیم جمعیت، بر پا می­شود؛ اگر به درستی مدیریت شود؛ می­تواند عاملی برای ترویج این سبک باشد؛ حتی می­توان به بهانه­های مختلف به این نکته اشاره کرد که برای محروم نشدن از فیوضات سحر و نماز صبح، برنامه تعمدا، چنین طرح­ریزی شده است.  

بنابر روایتی که، از برخی همسران پیامبر نقل شده، آن حضرت اول شب را برای خواب و استراحت خود برمی­ گزید و بعد از مقداری استراحت بر می ­خاست و به تهجّد مشغول می­ شد(ابی داود الطیالسی، مسند ابی داود، ص 198)

به امید اینکه مجلس اباعبدالله الحسین (علیه السلام) باعث ترویج فرهنگ اهل بیت (علیهم‌السلام) باشد نه اینکه با بی­توجهی­ ما، به عاملی برای تضعیف این روش، مبدل گردد.

آزاده ابراهیمی فخاری