دهه محسنیه؛ سنت یا بدعت

به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی درباره زمان ایام محسنیه و بدعت یا عدم بدعت بودن آن پاسخ داده است که در ادامه تقدیم مخاطبان می‌شود.

ایام محسنیه عنوانی است كه در سال های اخیر در خصوص ایام جسارت به خانه حضرت زهرا(س) و سقط نوزاد ایشان در پایان ماه صفر و آغاز ربیع اطلاق شده و تلاش می شود مجالس سوگواری در این رابطه برقرار شود.

فارغ از درستی یا نادرستی اضافه نمودن ایام خاص برای عزاداری اولیای الهی به ایام مشهور و مرسوم از منظر اجتماعی و عرفی باید دانست كه این قبیل كارها را نمی توان تحت عنوان بدعت دانست و حرام معرفی کرد؛ زیرا بدعت هرچند در لغت به هر امر بدیع و جدید اطلاق شود، اما در اصطلاح به نوعی ایجاد امری دینی و عملی دارای استناد به دین اطلاق می‌شود.

در واقع بدعت حرام زمانی است كه كسی چیزی را كه در دین نیست، و دلیلی از كتاب و سنت - هر چند به نحو عموم - بر آن وجود ندارد، به عنوان بخشی از تعالیم دین معرفی نماید و یا به جای آورد.

پس بدعت مصطلح و حرام چنان كه اهل لغت گفته‌اند، به معنای ایجاد امر تازه‌ای در دین كه در قرآن و سنت ریشه ندارد.(۱) مثلا عملی را كه از نظر قرآن و روایات واجب یا مستحب نیست، به عنوان مستحب دینی انجام گیرد یا چیزی كه حرام است، به عنوان مباح انجام شود.

بر این اساس انجام كارهایی نظیر عزاداری در اوقات غیر مرسوم اگر به نوعی استناد به دین و یا متون دینی داده نشود و تنها به عنوان عرض ارادت به ساحت بزرگان دین انجام شود هیچ منعی ندارد و بدعت محسوب نمی شود؛ هرچند به لحاظ عرفی جا دارد كه توده شیعیان در جوامع شیعی نسبت به ایجاد سنت های جدید و مناسبت های بی پیشینه در مورد برگزاری مراسم دینی با بزرگان و مراجع همفكری و مشورت داشته باشند تا مشكلات ثانوی و برخی پیامدهای حاشیه ای گریبان گیر این امور ارزشمند نگردد.

به خصوص كه به دلیل تنوع و تعدد مناسبت های عزاداری در ایام مختلف سال اضافه نمودن یك مناسبت جدید آن هم در آغاز ماه ربیع كه ماه سرور و میلاد پیامبر اسلام(ص) و امام جعفر صادق(ع) و در انتهای عزاداری طولانی محرم و صفر محسوب می شود چندان مناسب به نظر نمی رسد./۸۷۶/د۱۰۱/س

پی نوشت

۱ـ مجمع البحرین، طریحى فخر الدین، كتابفروشى مرتضوى، تهران، ۱۳۷۵ ش، ج ۴، ص ۲۹۹.