کم کاری حوزه در امور علمی تنها گذاشتن نظام و ولی فقیه است

حجت الاسلام والمسلمین ولی الله لونی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا، ‌با اشاره به فرارسیدن سال تحصیلی جدید حوزه های علمیه به تشریح الزامات رونق علمی در حوزه پرداخت و عنوان کرد: بحث رونق و نشاط علمی یک مسأله دقیق و در عین حال ظریفی است و در ارتباط با آن یک سری بایسته های موقت برای کوتاه مدت وجود دارد، ولی گاهی نگاه اساسی و بنیادی به حوزه و برنامه های آن داریم یعنی برنامه هایی که می تواند نظام حوزه را راه بیاندازد.

استاد درس خارج حوزه علمیه قم تأکید کرد: بایسته های کوتاه مدت مشخص است که اساتید باید با یک مقداری نشاط بیشتر سر کلاس حوزه حاضر شوند و رابطه صمیمی استاد با طلبه که در حقیقت رابطه پدر و فرزندی است و در گذشته بین طلاب و اساتید برقرار بود، بیشتر شود و نسبت به گذشته افزایش پیدا کند.

وی با بیان این که تکنولوژی ها موجب ایجاد مشغولیت های ذهنی زیادی شده است، گفت: در گذشته به دلیل این که روابط ساده بود، ارتباطات پیچیده نبود، ماشین و اینترنت و تلفن نبود و جابه جایی اطلاعات کم بود، مسائل اطراف ذهن ها را پر نمی کرد و استاد در یک فضای کاملا محدود و غیر پیچیده و آرام با طلبه رابطه برقرار می کرد و طلبه نیز پناه گاه اصلی خود را استاد می دیدند.

گسترش تکنولوژی ضرورت مدیریت را افزایش داده است

حجت الاسلام والمسلمین لونی تأکید کرد: امروز فراوانی اطلاعات و انفجار اطلاعات زندگی را سخت کرده و ضرورت مدیریت را بالا برده و تدبیر بالا می خواهد؛ امروز شاگرد نیز فراغت بال گذشته را ندارد یعنی حق می دهیم به استاد و طلبه که مثل گذشته نباشند ولی انتظار داریم که در سایه این حق، خدایی ناکرده کم توجهی از سوی اساتید و طلاب شکل نگیرد.

وی بیان داشت: امروز ضرورت توجه عاطفی و پدرانه بین استاد و شاگرد در دنیای پیچیده ای که روح و روان و ذهن همه را درگیر و مشکلات معیشتی نیز اضافه شده است بیشتر به نظر می رسد و استاد باید بیشتر به طلبه توجه داشته باشد و طلبه نیز خودش را بیشتر در خدمت استاد عرضه کند و حتی در امور زندگی از استاد مشورت پدری بگیرد.

عضو هیأت رییسه مجمع عمومی جامعه مدرسین با تأکید بر این که مهم ترین مسأله رابطه پدر و فرزندی و منطقی بین استاد و شاگرد است، خاطرنشان کرد: باید روی این مسأله کار شود و حوزه نیز همایش هایی بگذارد و برای آن برنامه ریزی کند، حتی طلاب بزرگوار نیز جلسه هایی داشته باشند؛ مسأله دیگر آن است که باید دلیل افت طلاب را از خود آنها بخواهیم، چراکه معمولا همیشه سراغ برجسته ها می رویم در حالی که اول باید سراغ افرادی که زمین خورده اند برویم و در یک اردو یا جلسه ای از آنها بخواهیم عوامل مؤثر در ضعف را بیان کنند، چون خود درگیر عواملی بوده اند که موجب ضعف شده است و او است که بهتر می تواند نقطه نظرات کاربردی و واقعی بیان کند.

وی اضافه کرد: اساس بایسته های نشاط علمی در حوزه یک نگاه کلان و بنیادی به نظام آموزشی و تربیتی حوزه است، چون حوزه عزیز ما که بیش از هزار سال رکن و تکیه گاه و رهبر هدایت جامعه دینی بوده و آرامش را نگاه داشته است امروز در زمان دیگری قرار گرفته است و به همان دلیلی که گفتیم پیچیدگی زمان که ناشی از ارتباطات مختلف است، تدبیر و مدیریت را هم پیچیده کرده و آشفتگی اذهان و آشفتگی روحی بر آن افزوده و ضرورت تدبیر بالاتر را نشان می دهد.

حجت الاسلام والمسلمین لونی ادامه داد: از طرف دیگر ما در حکومت اسلامی شیعی زندگی می کنیم که محور آن ولی فقیه است و جهان متوجه کارکرد منطقی تشیع و اسلام حقیقی شده است؛ به قول دانشمندان غربی و غیر غربی که لائیک یا دین دار هستند، اسلام اهل بیتی که در قد و قامت ولایت فقیه و مرجعیت پویای شیعه امروز در دنیا تجلی کرده چه در نظام دموکراسی ایران و چه در برخوردها و منازعات بین المللی هیچگاه پیش گام نبوده بلکه پیشگیرانه ورود به منازعات کرده و به دلیل غنایی که اسلام اهل بیت(ع) به آن داده همیشه توفیقات زیادی داشته اشت.

وی با اشاره به نقش جریان اسلام حقیقی شیعه در رسوا سازی جریان تکفیر خاطرنشان ساخت: اسلام حقیقی تکفیر را از نظر اندیشه ای و عاطفی و میدان مبارزه و عملیات رزمی به بهترین شکل مدیریت کرد و یک الگوی بسیار عالی بشر دوستانه مبتنی بر اسلام اهل بیتی را بر دنیا ارائه کرد، به گونه ای که دانشمندان منصف در هر مذهب و مکتبی که نسبت به این شرایط آگاه شده اند می گویند اسلامی که در ایران است و ریشه آن در قم قرار دارد زبانش زبان منطق و عقلانیت است و ما این اسلام را اسلام اداره کننده آینده جهان می دانیم به ویژه این که آن را با اسلام در برخی کشورهای عربی مقایسه کنیم که جزو هوای نفس حکام جنایتکار چیز دیگری در محور آن قرار ندارد.

برای پاسخگویی به نیازهای جهانی چقدر آمادگی داریم

استاد درس خارج حوزه علمیه قم تصریح کرد: آیا در دنیایی که به اسلام اهل بیتی از ناحیه انقلاب و حوزه عظیم قم توجه شده است، ضرورت همخوان کردن و همسو کردن رشد طلبه ها با نیاز امروزی دنیا وجود ندارد؟ آیا نباید خود را برای ارائه الگوی اداره دینی یک نظام و یک کشور آماده کنیم؟ هرچند الحمدالله در حوزه زحمات زیادی کشیده شده است ولی در مقابل نیاز جهانی به شدت فاصله داریم.

وی با بیان این که طلبه ها این نیاز را به طور نسبی درک کرده اند و اساتید هم به آن ملتفت هستند، یادآور شد: وقتی بنا باشد فقط در متون گذشته متمرکز شویم و انعطاف برای همراه کردن دروس و متون با نیاز بشر امروز نداشته باشیم، یا انعطاف نا برابر  داشته باشیم قطعا حوزه از انگیزه کافی برای رشد علمی برخوردار نخواهد شد چون همه نیازش را با گستردگی لازم در حوزه ندیده است.

حجت الاسلام والمسلمین لونی ابراز داشت: معنای این سخن این نیست که مبانی اجتهاد را تغییر بدهیم و بدون شک قدر علمای بزرگ همچون صاحب جواهر، شیخ انصاری و سایر بزرگان را به دلیل احتیاج به سفره پرنعمتی که آنها گذاشته اند هر روز بیشتر از قبل می دانیم، اما در موضوعات و شیوه ارائه موضوعات که پایه آن علوم انسانی اسلامی است هر روز بیش از روز قبل خود را محتاج و نیازمند می بینیم.

وی افزود: به عنوان مثال من اگر در عرصه سیاسی بدانم اسرائیل دشمن مسلم اسلام است، مسیر احکام تغییر می کند چون موضوع علت حکم است و اگر باورم نشود اسرائیل دشمن بشریت است یا آن که ضرورت مقابله با او را باور نکنم هرچند او را دشمن بشریت بدانم طبیعی است که حکم به مقابله نخواهم داد، این تفاوت دو حکم به تفاوت موضوع برمی گردد؛ در علوم دیگر از جمله رواشناسی، اقتصاد، جامعه شناسی، مدیریت و در مباحث دیگر نیز باید حوزه کمر همت ببندد مثل همیشه تاریخ که وقتی کمر همت بست همه مشکلات را حل کرد و ثمره آن انقلاب اسلامی شد.

با پیروزی انقلاب تکلیف حوزه ها چند برابر شده است

عضو هیأت رییسه مجمع عمومی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با تأکید بر این که به دلیل پیچیدگی ها و همین طور انقلاب اسلامی که توقعاتی را برای دنیای سردرگم عرضه کرده است تکلیف نه دو برابر بلکه صدها برابر نسبت به گذشته شده است گفت: این توقع بسیار بالا نسبت به گذشته یک شوک ناگهانی است یعنی باید همه کمر ببندیم و گام هایی را در حل این فاصله برداریم.

وی تصریح کرد: اساس انگیزه بخشی به طلبه و استاد هر دو، نظام آموزشی، تربیتی، پرورشی و تحصیلی است که متناسب با نیازهای دنیای امروز و توقعی است که در سطح جهان نسبت به اسلام اهل بیت(ع) و انقلاب اسلامی شکل گرفته باشد تا طلبه و استاد با انگیزه تمام به میدان بیایند و بازخورد آثار کار خود را به وضوح دریافت کنند و همین به طلبه روحیه می دهد چون خود را مفید می بیند و مفید دیدن خود، در ایجاد انگیزه طلبه و دست اندرکاران حوزه علمیه کارساز است.

حجت الاسلام والمسلمین لونی با بیان این که لازم است حوزه علمیه عزیز در سطح حکومت دینی به عنوان یک ناظر عالی حضور داشته باشد، گفت: حوزه باید با نظارت بالفعل به ویژه در سطح کلان مؤثر باشد و نعمت عزیز مرجعیت در این زمینه بسیار کارگشا خواهد بود و طبیعی است که عزیزان توجه دارند ولی باید بدانیم که نظارت فقط به معنای نقد نیست بلکه نظارت یعنی ببیند نظام در کدام مسیر قرار دارد و تذکر را به اهلش با زبان خودش و با شیوه اثر گذار بدهد.

حضرت آیت الله خامنه ای شخصیتی جدای از حوزه نیست

وی ادامه داد: نظارت مرجعیت علمی حوزه به این است که ببیند کجا حاکمیت نیازمند محصولات علمی و راهگشای حوزه و شخصیت های عزیز آن است و با توجه و انگیزه کافی به میدان بیاید و ولی فقیه را در این امر خطیر یاری کنند؛ رهبر معظم انقلاب که همه ما ارادت و اخلاص ویژه ای به ایشان داریم حقیقتا فردی جدای از حوزه نیست، چراکه اصلا حکومت و حوزه هر دو برای پیشبرد اسلام اهل بیتی بسیج شده اند و کمترین کم توجهی در حمایت و پشتیبانی علمی و معنوی و حضور در صحنه های اجتماعی تنها گذاشتن ولی فقیه در صحنه گسترده امروز جهانی با هجمه های فراوان دشمنان است./1330/ت۳۰۱/ج