«اربعین گیری» بهترین راه برای دریافت علوم الهی

به گزارش خبرگزاری رسا، حضرت آیت الله جوادی آملی در هفتگی درس اخلاق خود جلسه با اشاره به فرارسیدن ایام شریف ذی قعده اظهار داشت: ما ماه شریف ذی‌قعده را به برکت اربعین کلیمی به ماه پربرکت ذی‌حجه مرتبط می‌کنیم. یکی از دستورهای دینی ما در دهه ذی‌حجه این است که بین نماز مغرب و عشاء نماز،  بعد از «حمد» و سوره «توحید»، این ﴿وَ وَاعَدْنَا﴾ را بخوانیم. این دستور مال کسی است که آن عمل سی روز قبل را انجام داده است. گرچه برای ماه این فیض و ثواب هست، اما خصوصیت مال کسانی است که این ماه پربرکت ذی‌قعده را با آن وظیفه‌اش عمل کردند حالا به این ده روز ذی‌حجه رسیدند که پایان‌بخش اربعین آنهاست.

وی ادامه داد: این دو رکعت نمازی که بین مغرب و عشای دهه ذی‌حجه است یادآور اربعین کلیمی است، می‌گوییم: ﴿وَ وَاعَدْنَا مُوسَی ثَلاَثِینَ لَیلَةً وَ أَتْمَمْنَاهَا بِعَشْرٍ فَتَمَّ مِیقَاتُ رَبِّهِ أَرْبَعِینَ لَیلَةً﴾، ذات اقدس الهی اول سی شب، بعد ده شب اضافه، شده چهل شب، وجود مبارک موسای کلیم را به عنوان مهمانی پذیرفت که این اربعین کلیمی است و این اختصاصی هم به آن حضرت ندارد همه پیروان قرآن و عترت می‌توانند اربعین داشته باشند. همیشه اربعین گیری یعنی چهل روز گیری وارد است ثواب دارد؛ یعنی چهل روز انسان به دستور دین عمل بکند، خالصانه. یک چیز جدای نیست. اگر کسی چهل روز به دستور دین عمل کند، نه بیراهه برود نه راه کسی را ببندد، نه حرامی را مرتکب بشود، نه واجبی را ترک کند، خیلی از راه‌ها برای او حل می‌شود. در تمام سال این فرصت هست.

استاد برجسته حوزه علمیه قم با اشاره به حدیثی در موضوع اربعین گیری، اظهار داشت: این روایت را مرحوم کلینی(رضوان الله علیه) در جلد دوم کافی در بحث الاخلاص نقل کرده است که «مَنْ أَخْلَصَ‏ لِلَّهِ‏ أَرْبَعِینَ‏ صَبَاحاً فَجَّرَ اللهُ ینَابِیعُ الْحِكْمَةِ مِنْ قَلْبِهِ عَلَی لِسَانِه‏»؛ از قلبش و لسانش. این دستور را به ما دادند، این دستور برای چیست؟ ذات اقدس الهی یک ادعایی دارد در قرآن کریم و یک راه‌حلی هم دارد. در قرآن فرمود ما حرف‌های نو و تازه داریم یعنی شما در مشرق عالم بروید مغرب عالم بروید، این حرف‌هایی که ما می‌گوییم کسی نگفته و نمی‌گوید. این حرف‌های تازه است. این ادعای قرآن است، همچنین قرآن می فرماید﴿وَ یعَلِّمُكُمْ مَا لَمْ تَكُونُوا تَعْلَمُونَ﴾. یعنی ما یک چیزهایی به شما می‌دهیم نه تنها شما نمی‌دانید، نمی‌توانید یاد بگیرید. هم به پیغمبر(علیه و علی آله آلاف التحیة و الثناء) این مطلب را فرمود هم به ما. یعنی شما جوامع بشری آن نیستید که یاد بگیرید، برای اینکه ما از گذشته خبر می‌دهیم گذشته در دسترس شما نیست. از آینده خبر می‌دهیم آینده در دسترس شما نیست. شما چه می‌دانید بعد از مرگ چه خبر است! چه می‌دانید قبل از خلقت آسمان و زمین چه بود؟ چه راهی دارید برای تشخیص آن؟ و چه راهی دارید برای تشخیص حقیقت انسانیت؟!

حضرت آیت الله جوادی آملی ادامه داد: این چه راهی دارد که ما با این راز و رمز آشنا بشویم؟ این چندین راه دارد. مهم‌ترین راهش همین اربعین‌گیری است که انسان چهل شبانه‌روز مواظب چشم و گوشش باشد، مواظب خوراکش باشد. در بعضی از روایات مرحوم کلینی و دیگران(رضوان الله علیهم) نقل کردند که به ائمه(علیهم السلام) عرض کردند که چرا بعضی از دعاهای ما مستجاب نمی‌شود؟ حضرت آن بخش‌ها را فرمودند که نه، دعا یقیناً مستجاب می‌شود، برای اینکه اگر همان شیء مصلحت باشد انجام می‌دهند. اگر نباشد، سیئه‌ای از سیئات را می‌آمرزد، نباشد حسنه‌ای بر حسنات افزوده می‌کنند، نباشد یک خیر دیگری می‌رسانند بالاخره ممکن نیست دستی به طرف خدا دراز بشود و ناامید برگردد.

مفسر برجسته قرآن کریم اظهار داشت: چکار کنیم که از آن ﴿وَ یعَلِّمُكُمْ مَا لَمْ تَكُونُوا تَعْلَمُونَ﴾ برخوردار بشویم؟ فرمود یک سلسله بیماری‌هایی است که آزمایشگاه های حیوانات آن را جواب نمی‌دهد. ما به دنبال کدام آزمایشگاه باشیم؟ آن غرور، آن خودخواهی، آن طمع، اینها را چگونه درمان کنیم؟ همه این بیماری‌ها را آزمایشگاه ها که جواب نمی‌دهد. مگر انسان می‌میرد؟ مگر انسان از بین می‌برد؟ انسان یک موجود ابدی است، چون «خلیفة الله» است. جایش عوض می‌شود؛ این بیان نورانی حضرت امیر است که فرمود: «وَ لَكِنَّكُمْ تَنْتَقِلُونَ مِنْ دَارٍ إِلَی دَار».

وی اظهار داشت: پس موجود دو قسم است: مجرد و مادی. راه علم هم تجربه حسی است هم تجرید یعنی تجرید! تجرید عقلی است که در آزمایشگاه نمی‌گنجد. مطلب سوم را هم که قرآن به ما آموخت فرمود یک چیزهایی است که اگر به جای دیگر بگویید می‌شود افسانه، اما حرف حقیقت است و آن این است که فکر حرام، غذای حرام، اندیشه حرام، جلوی فهم را می‌گیرد. نمی‌گذارد که آدم درست بفهمد. آن همه براهین را وجود مبارک حسین بن علی (علیه السلام) در روز عاشورا اقامه کرد، فرمود مردم! ما که کاری با شما نکردیم. نه مشکل سیاسی داریم، نه مشکل اخلاقی داریم، نه مشکل مالی داریم، نه مشکل اقتصادی داریم، نه مشکل هیچ چیزی نداریم. می‌گویید اینجا نمانم، اجازه بدهید من دست و بچه‌ام را بگیرم بروم جای دیگر. همه احتجاج‌ها را کرد. بعد فرمود سرّ اینکه شما حرف‌های مرا نمی‌فهمید برای اینکه شکم شما از حرام پر شده است. این حرف‌ها را شما برای یک عده نقل کنید می‌گویند افسانه است! غذا چه کاری به فهم دارد؟! خیلی از مسائل است، انسانی که از راه حرام تغذیه کرده یا چشمش حرام دیده، یا گوشش حرام شنیده، آهنگ حرام شنیده، غیبت شنیده، این روح آن لیاقت را ندارد که این معارف را درک کند. این یک اربعین می‌خواهد.

استاد برجسته درس خارج حوزه علمیه قم بیان داشت: اگر ما این سی روز ماه پربرکت ذی‌قعده را رعایت بکنیم، آن وقت آن ده روز ذی‌حجه را مجاز هستیم که بین نماز مغرب و عشاء این دعا را بعد از آن «حمد» و سوره بخوانیم: ﴿وَ وَاعَدْنَا مُوسَی ثَلاَثِینَ لَیلَةً وَ أَتْمَمْنَاهَا بِعَشْرٍ فَتَمَّ مِیقَاتُ رَبِّهِ أَرْبَعِینَ لَیلَةً﴾، همان راه را طی کنیم. به ما گفتند این راه، حالا مراحل بالاترش مال آنهاست، مراحل میانی و پایین‌ترش مال ماست. این راه انبیاست، اینکه گفتند شما تأسی کنید یعنی چه؟ پس معلوم می‌شود این راه‌ها رفتنی است.

وی در پایان اظهار داشت: بنابراین این راه که فرمود ﴿وَ یعَلِّمُكُمْ مَا لَمْ تَكُونُوا تَعْلَمُونَ﴾، یعنی هیچ جا نیست. این بیان را مرحوم کلینی نقل کرده است، امام(سلام الله علیه) فرمود مشرق بروید مغرب بروید: «فَلَا تَجِدَانِ عِلْماً صَحِیحاً إِلَّا شَیئاً خَرَجَ‏ مِنْ‏ عِنْدِنَا أَهْلَ الْبَیتِ»، این راه‌ها هم هست. بنابراین فرصت زرینی هست ماه پربرکت ذی‌قعده، یک؛ تتمیم به دهه ذی‌حجه، دو؛ آن‌گاه نه بیراهه می‌رویم نه راه کسی را می‌بندیم، احدی هم توان آن را ندارد که با تحریمش، با مشکلات اقتصادی، جامعه را ملتهب بکند. اینها خاصیت همین بیانات نورانی ائمه(علیهم السلام) است. حالا اگر آن یک دانه «یاء» را خدا به کعبه داد ﴿أَن طَهِّرَا بَیتِی﴾ و این طور شد مدار عده‌ زیادی، که اگر تمام زینت‌های عالم جمع بشود، مثل این یک «یاء» نمی‌شود. این یک دانه را به ما هم داد. فرمود: ﴿نَفَخْتُ فیهِ مِنْ رُوحی﴾، اگر در بعضی از روایات فرموده اند حرمت مؤمن مثل حرمت کعبه است یا بالاتر است، به احترام همان یک دانه «یاء»ای است که ما با خدا ارتباط داریم، چرا ما این جور نباشیم؟ این راه باز است. حالا که راه باز است چرا ما از این عظمت و جلال و شکوه بهره نگیریم؟ چرا به جایی برسیم که ذات اقدس الهی معاذالله این «یاء» را قطع کند بگوید: ﴿أُولئِكَ كَالأنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ﴾/۱۳۲۳/د۱۰۳/ق