حضور فرهنگ ساز "امام رضا" در ایران

حجت الاسلام والمسلمین مجتبی کلباسی رییس مرکز تخصصی مهدویت در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا، با اشاره به دلایل حرکت و سفر امام رضا(ع) به سوی ایران اظهار داشت: اساس حرکت امام هشتم به سوی ایران علاوه بر تحرکاتی که در مقطعی از دوران عباسی در حال شکل‌گیری بود، به جهت علاقه و تمایلی که مردم به خاندان اهل‌بیت(ع) داشتند، صورت گرفت.

عشق مردم به اهل‌بیت، دلیل پذیرش ولایتعهدی

رییس مرکز تخصصی مهدویت با بیان این‌که حکومت مأمون برای حفظ حاکمیت خود از تعارضات داخلی و دیگر مشکلات به این نتیجه رسید که امام رضا(ع) را به عنوان ولایت‌عهدی برگزیند، گفت: پذیرفتن ولایت عهدی از سوی حضرت که با اکراه انجام شد، بستری بود که به خاطرعلاقه مردم به اهل‌بیت(ع) پدیدار شده بود، نه این‌که یک روزه پدید آمده باشد.

وی مطرح کرد: نفس سفر امام رضا(ع) در گرایش‌‌ها و شکل‌گیری فرهنگ مردم این سرزمین نقش مؤثری داشته است، یعنی آن خط سیری که حضرت از مدینه پیمودند، تا به نیشابور و خراسان رسیدند، دقیقا همان مسیری شد که خطوط اصلی تقویت تفکر و مکتب اهل‌بیت(ع) و شیعه اثنی‌عشری در آن تحکیم پیدا کرده، یعنی این روبرو شدن‌ها خود برای جامعه فرهنگ‌ساز بوده است.

زمینه‌های حضور اهل‌بیت در ایران

حجت الاسلام والمسلمین کلباسی با اشاره به زمینه‌های حضور اهل‌بیت در ایران بیان کرد: پیرو حرکت امام و بستری که در شرق اسلامی برای اهل‌بیت(ع) وجود داشت که متأسفانه در قسمت مرکزی جهان مانند بغداد، مدینه و مکه به دلیل حضور حکومت و فرهنگ خاصی که از سوی بنی امیه و بنی‌عباس ترویج می‌شد، نوعی تعارض و فشار بر ائمه(ع) وجود داشت، فضایی برای هجرت دیگر امام‌زادگان به ایران مهیا شد.

وی ادامه داد: برخلاف نقاط مرکزی در شرق و غرب عالم اسلام یعنی شمال آفریقا و مناطق مجاور آن و در شرق همچون ایران، تمایل شدیدی نسبت به اسلام شکل گرفته بود که سادات و خاندان علوی پس از حرکت امام هشتم و فرصت تاریخی به وجود آمده، هجرت کرده و برای گریز از فشارهای موجود به سوی ایران متمایل شدند، از این رو حضور امام‌زادگان در اقصی‌نقاط کشور مشاهده می‌شود.

رییس مرکز تخصصی مهدویت افزود: هرچند این حضور در کشورهای دیگر نیز بوده، اما به دلیل اقبال گسترده مردم نسبت به خاندان اهل‌بیت(ع)، مشاهده می‌شود که در زمان حیات و بعد از شهادت آنها، به شدت مورد توجه مردم ایران قرار گرفتند که زمینه تاریخی بسیار گسترده‌ای داشته است و نمونه آن را می‌توان در سرگذشت حضرت معصومه(س) مشاهده کرد.

بارگاه ملکوتی اهل‌بیت، نماد اقبال مردم

وی اضافه کرد: آثار و جلوه اقبال و احترام مردم ایران به خاندان بزرگوار اهل‌بیت(ع) را امروزه می‌توان در بارگاه و حرم‌هایی که در مناطق مختلف کشور شکل گرفته و جزیی از فرهنگ جامعه ایران شده است، مشاهده کرد.

حجت الاسلام والمسلمین کلباسی با بیان این‌که حرم‌های اهل‌بیت طاهرین(ع) از طرفی نمایان‌گر یک فرهنگ بوده و از سوی دیگر اثرگذار بر فرهنگ هستند، گفت: این تأثیر به شکل شگفت انگیزی در کشور ایران نمایان است و جز کشور عراق که میزبان بارگاه‌ ملکوتی بسیاری از ائمه است، در هیچ کشور دیگری نمونه و نظیر ندارد و از مختصات فرهنگی ایران است.

جهات اثرگذاری حرم معصومین در جامعه

وی با اشاره به جهات اثرگذاری نمادها و حرم و بارگاه معصومین در جامعه ایران بیان کرد: بارگاه اهل‌بیت(ع) از یک طرف بر روحیه مردم مؤثر است، برخی انتظار می‌کشند تا در موعد معینی از سال به زیارت مشاهد مشرفه رفته تا آرامش و طمأنینه‌ای برای آنها حاصل شود.

رییس مرکز تخصصی مهدویت در پایان افزود: مردم به‌ لحاظ بهداشت روانی و آرامشی که این اماکن مقدس و روحانی به آنها می‌دهد، هزینه‌های آن را خود پرداخته‌اند، چراکه آن را مفید و نافع می‌دانند، همچنین محوری برای اقتصاد، فرهنگ و امنیت شهر است که فلسفه وجود شهر را تشکیل داده و مأمنی برای جامعه هستند و آثار مختلف اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و امنیتی دارند./876/ت۳۰۲/س