نقد دیدگاههای ملی گرایان و توده ای ها و صادق زیباکلام در باره کودتای ۲۸ مرداد
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، انتشارات کلبه شروق قم کتاب «خاطرات مستند سید هادی خسروشاهی درباره تاریخ نگاری معاصر و کودتای 28 مرداد» را منتشر کرده است.
محتوای کتاب
کتاب حاضر شامل دو گفتگوی تاریخی مشروح با استاد سیدهادی خسروشاهی درباره مسائل تاریخ معاصر و نیز کودتای 28 مرداد 1332 است که اطلاعات وسیع و مستندی را در این باره دربردارد و یک پیوست هم در پایان کتاب، موضوع کودتای 28 مرداد و نقش دیگران را در آن روشن تر می سازد.
گفتگوی اول در سال 1368 با حضور فضلای حوزه علمیه قم و تحریریه فصلنامه «حوزه» انجام و در شماره های 42 تا 47 در همان سال منتشر شده است. در این گفتگو با عنوان «چگونه تاریخ انقلاب را بنویسیم؟» نکات مهم و ارزشمندی درباره تاریخ نگاری بیان شده است. گفتگوی دوم در مرداد 1394 درباره کودتای 28 مرداد و مواضع آیت الله کاشانی و عملکرد و نقش دکتر مصدق در آن، انجام یافته که در دو شماره از روزنامه «جوان» منتشر شده است و اکنون تکمیل شده این بحث، به اضافه متن کامل و ویرایش شده گفتگو به همراه اسناد و عکس هایی جالب در اختیار مخاطبان قرار می گیرد. بعضی از این اسناد و تصاویر برای نخستین بار منتشر می شود. در بخش آخر کتاب یعنی پیوست هم اشاره کوتاهی به حوادث 28 مرداد و پرسش های دکتر صادق زیباکلام در این باره نقد شده است.
مقدمه ناشر درباره چاپ کتاب
در مقدمه مرکز بررسی های اسلامی قم درباره این کتاب آمده است: «دلیل اصلی چاپ و نشر این رساله که پس از اشاره اجمالی به مسأله تاریخ نگاری معاصر، عمدتاً مسأله نهضت ملی ایران و حوادث 28 مرداد را بررسی می کند، آن است که امسال (1395) با نزدیک شدن روز 28 مرداد، دوستان ملی گرا یکبار دیگر و طبق عادت دیرینه در شماره های ویژه جراید و مجلات، که در واقع آنها را باید «مصدقی نامه» نامید، اغلب به طور یک جانبه به داوری نشسته و مدعی شده اند که گویا پایه گذار و همه کاره نهضت ملی ایران، ملی گرایان و شخص آقای دکتر مصدق بوده است و هیچ نقش سازنده و یا تأثیرگذاری برای دیگران، به ویژه آیتالله کاشانی و فدائیان اسلام قائل نشده اند که در واقع تحریف علنی و عملی مسائل تاریخ معاصر است.»(ص8)
انتقاد استاد خسروشاهی از تحریف تاریخ در نهضت ملی شدن صنعت نفت
استاد خسروشاهی در بخش اول کتاب، گریزهایی به تاریخ نگاری کودتای 28 مرداد زده است و می نویسد: «وقتی انسان میبیند که در یک کتاب چندصد صفحهای، که گویا درباره «ملی شدن صنعت نفت» است، حتی در مراحل مقدماتی آن، هیچ نامی از نقش «فدائیان اسلام» نیست و یا بعد، در حوادث سی تیر و اسقاط دولت قوام السلطنه، حتی نامی از آیت الله کاشانی به میان نمی آید، به خوبی درمی یابد که نویسنده کتاب، دچار کج اندیشی و دارای عُقده روانی است وگرنه چگونه می توان نقش مثبت افراد و سازمانها را نادیده گرفت؟ (ص 21 و 22)
در بخش دیگری از این گفتگو، استاد خسروشاهی به انکار برخی مورخان معاصر و ملی گرا و توده ای در نقش مثبت و سازنده آیت الله کاشانی و فدائیان اسلام در ملی شدن صنعت نفت می پردازد و ضمن انتقاد از برخی کتابهای تاریخی در این زمینه ـ مانند «جنبش ملی شدن صنعت نفت» سرهنگ غلامرضا نجاتی و کتاب «گذشته، چراغ راه آینده» تألیف گروه جامی (با گرایشات چپگرایانه) ـ می نویسد: «طبق اسناد سرّی وزارت خارج انگلیس، ایشان (آیت الله کاشانی) به دستور امپریالیسم، توسط ملی گراها و در روزنامه های وابسته به آنان به شدیدترین و ناجوانمردانه ترین وجهی، مورد حمله و هجوم و اتهام قرار گرفت و از صحنه سیاسی ایران خارج شد. علاوه بر روزنامه های آن زمان و کتابهایی که جبهه ملی و حزب توده، علیه آیت الله کاشانی منتشر ساختند، هم اکنون هم، نویسندگان چپ و راست ایشان را با نشر دروغ های گوناگون از جمله شرکت در توطئه موهوم قتل! دکتر مصدق، همراهی با دربار و غیره، متهم می کنند. (ص 23)
همچنین استاد خسروشاهی نشر گزارش های دشمنان در میان نسل جوان را بدون هیچ توضیح یا حاشیه یا انتقادی بر آنها، که شاهد آن حوادث تاریخی نبودهاند، خیانتی به تاریخ می داند؛ چرا که معتقد است برخی از آن اسناد و گزارشهای دشمنان، از اساس، ساختگی و برای اهداف و مقاصد خاص آنها تنظیم و منتشر شده است.
تاریخ نگاری هیچگاه بی طرف نیست
استاد خسروشاهی درباره مسأله «موضع گیری یا بی طرفی مورخان» مینویسد: «تاریخ نگاری هیچگاه بی طرف نمی تواند باشد و هر مورخی، بنا به ساخت و بافت وجودی خود، دارای موضعی درباره حوادث گوناگون است و این امر، حتی علیرغم ادعاهای بی طرفانه بودن مؤلف، در لابهلای سطور همه کتابهای تاریخ دیده می شود و مورخان با به کارگیری ذهنیتها و یا برداشتهای خود در عمل نشان می دهند که بی طرف نبوده اند.»(ص32)
استاد خسروشاهی در پاسخ به سؤالی درباره تاریخ نویسی غربی ها یا شرقی ها درباره مسائل جامعه ما می گوید: «از این نوع تاریخ نگاری سابقه خوبی سراغ نداریم و اگر نام آن را «تاریخنگاری استعماری» بگذاریم، زیاد از حقیقت دور نرفته ایم. داوری یک خارجی درباره تاریخ معاصر ما به دلایل زیادی مشکوک و غیرقابل قبول و حتی فاقد ارزش تاریخی خواهد بود و نمونه های فراوان آن در رابطه با تاریخ و حوادث انقلاب اسلامی ایران این ادعاها را کاملاً ثابت می کند.»(ص35)
تحلیل استاد خسروشاهی درباره علت موفقیت کودتای 28 مرداد
استاد خسروشاهی در تحلیل علت موفقیت کودتای 28 مرداد و سقوط دولت دکتر مصدق می نویسد: «از نظر من، به عنوان یک کارشناس و محقق تاریخ معاصر، خود آقای مصدق السلطنه، پیشاپیش با عملکردهای انحصارطلبانه خود، زمینه پیروزی کودتا را فراهم کرده بود. در دوران حکومت این آقایان، در آن زمان شخصیت ها، گروه ها، حرکت ها و سازمان های اسلامی به وجود آورنده نهضت، یکی پس از دیگری زندانی، متهم، سرکوب و منزوی شده بودند. به طور طبیعی هر نهضتی که پایگاه توده ای خود را از دست بدهد، دیگر "استحضار به پشتیبانی مردم!" سودی نمی تواند داشته باشد.» (ص 44)
استاد خسروشاهی در این کتاب به علل و عوامل موفقیت کودتای ننگین 28 مرداد، نقش آمریکا و انگلیس در آن، عملکرد ضعیف دولت مصدق و آماده بودن بستر کودتا، نقش زاهدی و علی امینی و... در این باره می پردازد و مواضع آیت الله کاشانی و شهید نواب صفوی را در خصوص کودتا تبیین می کند.
مشخصات کتاب
کتاب «خاطرات مستند سید هادی خسروشاهی درباره تاریخ نگاری معاصر و کودتای 28 مرداد» در 160 صفحه، قطع رقعی، شمارگان 1000 نسخه و قیمت 8000 تومان منتشر شده است. تاکنون خاطرات مستند خسروشاهی درباره شخصیت ها و جریانات زیر منتشر شده است: علامه طباطبایی، آیت الله طالقانی، امام موسی صدر، آیت الله مشکینی، شهید نواب صفوی، استاد سید جلال الدین آشتیانی، آیت الله هاشمی رفسنجانی، دکتر ابراهیم یزدی، محمدعلی جمال زاده، احمد بن بلا (الجزایر)، دکتر حسن ترابی (سودان)، روژه گارودی (فرانسه)، نشریات مخفی حوزه علمیه قم، مشروطه مشروعه و علمای تبریز، تاریخ نگاری معاصر و کودتای ۲۸ مرداد، طرح مرکز فرهنگی اسلامی اروپا، حزب خلق مسلمان. به زودی خاطرات مستند ایشان درباره امام خمینی، مقام معظم رهبری، شهید مطهری، شهید بهشتی، شیخ آقابزرگ تهرانی و محمدحسنین هیکل (مصر) و سه مجموعه مفصل و ارزشمند «خاطرات درباره شخصیت های علما و بزرگان حوزه»، «خاطرات درباره شخصیت های فرهنگی و سیاسی داخلی»، «خاطرات درباره شخصیت های بین المللی و نهضت جهانی اسلام» منتشر می شود.
علاقه مندان می توانند برای تهیه مجموعه آثار و خاطرات مستند استاد خسروشاهی می توانید در قم به کلبه شروق واقع در ابتدای خیابان صفاییه و در تهران به فروشگاه کتاب مؤسسه اطلاعات واقع در خیابان انقلاب روبروی دانشگاه تهران و یا سایت های مرکز بررسی های اسلامی (www.iscq.ir) و پاتوق کتاب فردا (www.bookroom.ir) مراجعه کنند و یا با مرکز پخش کتب در قم به شماره تلفن ۳۷۸۳۸۱۴۴ (۰۲۵)تماس بگیرند./925/ ن 604/ش