عزم مدیریت حوزه برای گسترش کرسی های آزاد اندیشی

حجت الاسلام باقرزاده دبیر کمیته کرسی‌های آزاداندیشی حوزه علمیه قم در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا، با اشاره به تأثیر کرسی‌های آزاداندیشی در تولید علم اظهار داشت: کرسی‌های آزاداندیشی اهمیت بسیار زیادی در تولید علم و پیشرفت دانش دارد و در حوزه و دانشگاه بدون عنصر آزاداندیشی نمی‌توان توقع پیشرفت مرزهای دانش را داشت.

وی به تبیین معنای آزاداندیشی پرداخت و گفت: مراد از آزاداندیشی، صرف آزادی در گفتار و بیان نیست، بلکه منظور، آزادی اندیشه از تهدیدها، آسیب‌ها، زنجیرها و موانعی است‌که باعث عدم شناسایی اندیشه‌های علمی و عقلانی ناب می‌شوند و تشکیل کرسی‌های آزاداندیشی دقیقا برای تشخیص عیار سخن درست از نادرست است.

عضو کمیته کرسی‌های آزاداندیشی درباره آسیب‌های اندیشیدن بیان کرد: آسیب‌هایی همچون تعصب‌های بی‌جا، خرافه‌گرایی، ترس و مصحلت‌اندیشی‌های بی‌جا مانع درست اندیشیدن می‌شود.

وی ادامه داد: حصارهایی که قدرت‌ها برای خود ایجاد می‌کنند هم مانعی بر سر راه آزاد اندیشی است، به این معنا که قدرت چه قدرت سیاسی چه قدرت های اجتماعی چه آتوریته های کاذب و قدرتهای متصلب غیر فیزیکی همه و همه آزاداندیشی را مانعی برای اعمال قدرت خود می‌بینند، البته در عین حال قدرت‌هایی که مبتنی بر حقانیت هستند، نه تنها آزاداندیشی را مانعی برای خود نمی بینند، بلکه معتقدند آزاداندیشی روند اعمال قدرت را تسهیل هم می‌کند، به همین خاطر رهبر معظم انقلاب به عنوان رأس هرم قدرت در نظام اسلامی از طلایه داران و مدافعان پایدار آزاداندیشی است.

حجت الاسلام باقرزاده مطرح کرد: حوزه های علمیه از محیط صادق و ثابت آزاد اندیشی  بوده و هست اما در حوزه هم در بعضی عرصه‌ها شاهد چالش هایی فراروی آزاداندیشی هستیم. گاهی تعصبات نابجا و اصول پنداری فروع و ملاحظات محافظه کارانه ممکن است حوزه علمیه را هم دچار آسیب در بحث آزاد اندیشی کند.

وی با بیان این‌که برخی امور هستند که از مسلمات حوزه هستند و تعصب نسبت به آنها لازم است، گفت: تعصب نسبت به بعضی مباحث که جزء اصول و فروع دین نیستند، نابجا و باطل است، اما برخی ممکن است روی چنین مسائلی پافشاری کرده و حمله به آنها را، حمله به اصل دین تلقی کنند، درحالی که این مباحث قابل تغییر و به چالش کشیدن است.

دبیر کمیته کرسی‌های آزاداندیشی حوزه علمیه قم انحصاری کردن تفکر بیان اندیشه در حوزه علمیه را آسیب دیگر آزاداندیشی عنوان و بیان کرد آزاد اندیشی راه را برای ابراز اندیشه از سوی همه نخبگان اساتید و حتی طلاب باز می کند و آن را از انحصارهای کاذب خارج می سازد.

وی لازمه آزاد اندیشی را ضابطه مند کردن برگزاری کرسی ها دانست و آن را با جدا از هرزه گویی دانسته و تأکید کرد: بعضی مباحث را باید در سطوح علمی یا تریبون‌های آزاد مطرح کرد، باید توجه داشت که آزاداندیشی به معنای هرزه‌گویی نیست، بلکه ضوابط زمانی و مکانی خاصی دارد که با توجه به آن می‌توان حتی درباره خطوط قرمز هم طرح سؤال کرد.

حجت الاسلام باقرزاده در خصوص راهکار ترویج و گسترش کرسی‌های آزاداندیشی در حوزه بیان کرد: در راستای ترویج آزاداندیشی نیاز به کرسی‌ها و لجنه‌هایی است که در آنها مخاطبان بهتر بتوانند به صواب و ناصواب برسند، اندیشه اگر در جمع دانشی و علمی مطرح شود، به خوبی می‌توان چالش‌های آن را شناسایی و ارزیابی کرد و خود مخاطب با نقدهایی که از سوی داوران و اهل علم نسبت به آن اندیشه صورت می‌گیرد، میزان صحت و مبنا داشتن حرف‌های صاحب نظر و ایده پرداز را بهتر می‌تواند تشخیص دهد.

وی با اشاره به نگاه مدیریت جدید حوزه علمیه به گسترش کرسی‌های آزاداندیشی گفت: در مدیریت جدید حوزه علمیه، نگاه به کرسی‌های آزاداندیشی، جنبه حمایتی دارد و خود مدیریت حوزه متصدی اجرای این امر نیست، بلکه این مدارس و مراکز  آموزشی و پژوهشی و نهادهای حوزوی و روحانیت هستند که زمام اجرای آن را در دست دارند  و مدیریت حوزه صرفا نظارت کننده و حمایت‌گر است.

دبیر کمیته کرسی‌های آزاداندیشی حوزه علمیه قم ادامه داد: پیش از این راه‌اندازی کرسی‌ها فقط در حد برنامه‌ریزی‌های مقدماتی انجام شده، اما در دوره مدیریت آیت الله اعرافی تأکید بسیار زیادی بر راه‌اندازی این کرسی‌ها وجود دارد.

وی در پایان تأکید کرد: انتظار امروز از حوزه علمیه در قم و سایر شهرستان‌ها راه‌اندازی برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی است که دارای فواید و آثاری برای مراکز برگزار کننده و صاحبان ایده و اصل ایده است.

حجت الاسلام باقرزاده در ادامه به آیین نامه حمایت از کرسی ها اشاره کرد و گفت اساتید و محققان و طلابی که کرسی های آزاد اندیشی حوزوی برگزار می کنند ضمن بهره مندی از مزایای دانشگاهی که در مورد نشست های علمی هست می توانند از حمایت های آموزشی پژوهشی و رفاهی حوزوی نیز یرخوردار شوند./۸۷۶/ت۳۰۲/ج