عمل به قرآن، آمار خیانت و طلاق را کاهش می دهد

اشاره: دین به عنوان نقشه راهی مطرح است تا انسان‌ها و جوامع با کمک آن بتوانند مسیر صحیح را از اشتباه تشخیص دهند و از بیراهه نجات یابند، اما زبان فهم این نقشه، خود دارای ابعاد گسترده‌ و فنی است، به همین جهت به نقشه‌خوانی ماهر و متبحر در این جریان نیاز است تا ترجمه صحیح از آن را به مردم ارائه دهد.

از این‌رو حق تعالی انبیا و پیامبران الهی را برای این امر پر اهمیت مأمور کرد و به سوی مردم فرستاد تا انسان‌ها به کمک آنها دین را فهم کرده و در مسیر رشد و کمال جای گیرند.

این سنت الهی ادامه یافت تا نوبت به خاتم پیامبران، حضرت محمد(ص) و ائمه طاهرین(ع) رسید.

شخص پیامبر و ائمه(ع) ضمن تبلیغ دین اسلام و راهنمایی مردم جامعه حاضر، کار مهم دیگری نیز داشتند و آن تربیت افرادی به منظور ترویج گسترده دین مبین اسلام در سراسر جامعه و سپس جهان بود.

این تربیت یک امر را به وضوح نشان می‌دهد و آن انگیزه اهل بیت(ع) از پرورش مبلغان دین است، هدف بیداری تمام ملت دنیا است و این بدون وجود افرادی زبده در این امر میسر نخواهد بود، بنابراین نیاز به وجود مرکزی برای انسجام فرهیختگان دینی احساس می‌شد.

این مرکز که الگو گرفته از مدیریت امام صادق(ع) است، توسط افرادی دغدغه مند تشکیل شد، هرچند ابتدای راه با مشکلات کوچک و بزرگی مواجه می‌شد، اما بالاخره توانست استواری خود را از درون و بیرون به‌دست آورده و به عنوان مرکز رسمی تربیت مبلغ با نام حوزه علمیه شناخته شود.

یکی از موضوعات مهم امروز جامعه اسلامی مسائل اجتماعی است که وجود نگاه صحیح به این مسأله در بین مبلغان حوزه سبب شکوفایی و رشد دو طرفه اجتماع و حوزه خواهد شد، بنابراین نیاز کسانی که رسالت هدایت‌گری جامع را بر عهده دارند، لزوما باید دارای معیار خاصی باشند تا بتوانند با دست گیری از مردم، آنها را به مقصد الهی برسانند.

به همین منظور خبرنگار خبرگزاری رسا، تصمیم گرفت تا در گفت‌وگویی با حجت الاسلام والمسلمین سید مرتضی میرکتولی رییس مجمع عالی تفسیر قرآن و عضو مجمع عمومی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، این مسأله را بررسی کرده و زوایای پنهان قضیه را برای علاقه‌مندان و دغدغه‌مندان آشکار کند.

وی معتقد است، طلاب مبلغ بایستی از چالش‌های اجتماعی روز مطلع باشند و اگر با توجه به همین چالش‌ها در جامعه آسیب‌شناسی دقیقی انجام شود، به فراخور آن هم درمان را می‌توان پی‌گیری کرد.

رسا ـ به نظر شما تبلیغ و هدایت‌گری تا چه میزان در ساختن فرهنگ جامعه ضرورت دارد؟

بایستی توجه داشت که خداوند صفحه دل انسان را به‌عنوان لوحی نانوشته قرار نداده است تا آدمی بتواند هرچه خواست در آن بریزد، بلکه مملو از فطرت، اخلاق و انسانیت است.

برای خانه دل باید میهمانی دعوت کرد که با صاحب خانه سازگاری داشته و مستأجر ناخوانده نباشد، حال این میهمانی که با فطرت مطابقت دارد، علوم الهی وحیانی است، نه علوم حوزوی و دانشگاهی، چراکه علوم انسانی توانایی هم‌خوانی با فطرت را ندارند.

حق‌تعالی دفائن عقول و فطرت را درون انسان آفرید و کتاب آسمانی را به‌عنوان متن در اختیار انسان قرار داد، بنابراین متن و گیرنده را خود تعبیه کرده و شرح و بیان این قضیه را هم برعهده انبیاء الهی قرار داده است تا بتوانند به‌درستی انسان‌سازی کنند.

ماه رمضان برای تولد دوباره انسان قرار داده شده است و حافظ هم در این زمینه تعبیر زیبایی دارند:

«اهل کام و ناز را در کوی رندی راه نیست، رهرویی باید جهان سوزی، نه خامی بی‌غمی،

آدمی در عالم خاکی نمی‌آید به دست، عالمی دیگر بباید ساخت و از نو آدمی»

بعثت پیامبر و تولد قرآن برای این بود که آدمی به تولدی دوباره برسد، هنر و رسالت پیامبر(ص) به‌عنوان معلم اول بشر و حضرت علی(ع) به‌عنوان معلم ثانی، تزکیه بشر بود، « هُوَ الَّذِي بَعَثَ فِي الْأُمِّيِّينَ رَسُولًا مِنْهُمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ ».

تزکیه به‌معنی رشد و پرورش انسان است، هنر پیامبر(ص) تعلیم، تلاوت آیات و حکمتی سرشار از معارف و حقایق بود که با تغییر نگرش نسبت به انسان، هدف آن ساخت جهان دیگری است.

تمام سخن در یک جمله خلاصه می‌شود که درون انسان با کتاب بیرونی یکی است، حال رسالت انبیای الهی ساختن انسان و زیبا جلوه دادن او بود تا از این طریق زیبایی‌ها را پرورانده و نشان دهند.

رسا ـ با توجه به این که امروزه آسیب های اجتماعی فراوانی در جامعه وجود دارد، چه کسانی باید رسالت هدایت‌گری را برعهده بگیرند؟ توصیه حضرتعالی به متولیان فرهنگی چیست؟

بله این سؤال وجود دارد که این رسالت و مسؤولیت در دنیای امروز بر عهده کیست، آیا برعهده سیاستمداران،  سران احزاب دنیا، دانشگاهیان و...است، روشن است که این گروه‌ها با رسالات انبیا کاری ندارند، اگر کسی امروز بخواهد رسالت انبیای الهی را به مرحله اجرا بگذارد، همین حوزی‌های مکتب تشیع هستند و امروز چشم عالَم به این دسته است؛ حوزه باید در مسائل اجتماعی وارد شود و یا به عبارت دیگر در متن جامعه حضور داشته باشد و در ریز مسائل به مردم ارتباط برقرار کند تا بتواند آسیب های اجتماعی را مدیریت کند.

در سفرهایی که به اروپا داشتم، کشیش‌ها و خاخام‌ها اظهار ناتوانی کرده و می‌گفتند؛ کاری از آنها برنمی‌آید و چشم امید آنها به روحانیت مسلمان شیعه است، از این رو این وظیفه بر عهده حوزه است که البته بایستی خوب فهمیده شود و در قدم بعدی به اجرا گذاشته شود.

« قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لَسْتُمْ عَلَىٰ شَيْءٍ حَتَّىٰ تُقِيمُوا التَّوْرَاةَ وَالْإِنْجِيلَ وَمَا أُنْزِلَ إِلَيْكُمْ مِنْ رَبِّكُمْ» به تعبیر قرآن، اگر انسان قرآن را در قلب‌ها و ذهن‌ها زنده نکند، ارزشی ندارد، اقامه قرآن به‌معنی حضور در قلب و ذهن، ساختارسازی و شخصیت‌سازی تجلی قرآن در زندگی بشر است.

رسا ـ حوزویان برای انجام رسالت هدایتگری به چه معیارهایی نیازمند هستند؟

برای انجام این رسالت عظیم، حوزویان نیازمند شناخت بشر و حوایج گسترده فطری، ثابت و متغیر او هستند که بر اساس شناخت شناسی، معارف دین و قرآن را به جامعه تزریق کند.

طلاب مبلغ بایستی از چالش‌های اجتماعی روز مطلع باشند، چالش‌هایی همچون بحران فساد اقتصادی، بانک‌های ربوی، طلاق، بحران نظام خانواده، فرزند سالاری، خانه سالمندان، فساد اخلاقی و روابط نامشروع وجود دارد، اگر در جامعه آسیب‌شناسی دقیقی انجام شود، به فراخور آن هم درمان را می‌توان پی‌گیری کرد.

یک پزشک به تناسب نیاز مراجعه کننده نسخه را می‌پیچد، اگر پیامبر طبیب دوار و رحمت للعالمین و قرآن داروخانه الهی است، بنابراین هر دارو را به نسبت درمان بایستی تجویز کرد، چراکه هر دارویی برای درمان خاصی کاربرد دارد.

امروز با شناخت درد جامعه می‌توان داروی مناسبی برای آن فراهم کرد، آن دارو را باید روی زخم گذاشت نه کنار آن، این امر به تناسب، نیازسنجی و آگاهی عالمان و مبلغان دینی بستگی دارد.

به نظر مبلغان باید در این زمینه بصیرت داشته باشند، نیاز انسان به بصیرت فقط در امر سیاست نیست، هرچند داشتن بینش و بصیرت سیاسی از ضروریات است، اما در مسائل فرهنگی، دینی و اجتماعی هم داشتن بصیرت و هوشیاری، لازمه پیشبرد اهداف است.

امروز کسی به اندازه روحانیت مشکلات جامعه و مردم را درک نمی‌کند، در طول این چهار دهه انقلاب، مسئولان مختلفی با نگاه‌های متفاوت دینی و سکولار سرکار آمده که برخی روحانی بودند، اگر مردم با واقع‌بینی بیشتری به مسائل اطراف خود نگاه کنند، ترحم و سلامت بیشتر روحانیت نسبت به دیگر اقشار مملکت را می‌توانند مشاهده کنند.

رسا ـ به نظر حضرتعالی همزاد پنداری و مردم‌داری در جامعه روحانی چه آثار و برکاتی برای جامعه دارد؟

طبیعی است که جامعه حوزوی و روحانی باید خود را جز مردم دانسته و از توده مردم جدا نبیند، میان مردم رفته و با افزایش ظرفیت وجودی خود حرف‌های مردم را بشنود، زیرا طبیبی می‌تواند مردم را درمان کند که دردهای مردم را شنیده و محرم اسرار آنها باشد.

اگر مردم از گفتن درد خود خجالت کشیده و طبیب را امین خود ندانند، درمانی صورت نمی‌گیرد،

« چو درد در تو نبیند که را دوا بکند »، بنابراین مردم باید با اعتماد به روحانیت مشکلات خود را با او مطرح کنند، تا فاصله بین جامعه و روحانیت زیاد نشود.

در مقابل، دشمن دائما به‌دنبال افزایش فاصله بین مردم و علما است، چراکه انقلاب اسلامی محصول اتحاد مردم، روحانیت و مرجعیت بوده است و هدف دشمن جدایی مردم از علما است که نباید به این مسأله دامن زد.

رسا ـ در پایان اگر نکاتی مد نظرتان است بفرمایید.

به عزیزانی که قصد تبلیغ در ایام ماه مبارک رمضان را دارند، توصیه می‌شود؛ کتاب تفسیر مبین ابوالفضل بهرام‌پور یا گزیده تفسیر نمونه یا نور را همراه خود برده و هر روز آیه‌ای را محور بحث خود قرار دهند، چراکه جامعه امروز بیش از هر زمانی نیازمند این مطالب هستند، جاهای مختلفی پاسخ‌ نیازهای خود را جستجو کرده‌اند، اما نتوانسته‌اند مشکل خود را برطرف کنند.

پیامبر(ص) فرموند: « إنّ هذا القرآن مأدبه الله فتعلّموا مأدبته ما استطعتم» این قرآن سفره رنگین آماده الهی است که از هزاران نوع مائده تشکیل شده و در انتظار استفاده مردم از آن است.

در این چهل سال از زیبانویسی، خط نسخ تا تزیین و...همه کار برای قرآن شد، اما این کتاب آسمانی برای عمل استفاده نشد، قرآن کتاب عمل، معرفت و انسان شدن است که این بعد مهم در نظام اسلامی مغفول مانده است.

اگر این فرهنگ در سیاست کشور نهادینه شود، آمار طلاق و خیانت کاهش یافته، اخلاق در جامعه و بین مسئولان رعایت شده، وضعیت احتکار، بازار کشور و نظام بانک‌داری اصلاح می‌شود، چراکه با نظام بانکی ربوی نمی‌توان اقتصاد مقاومتی داشت، از این‌رو معلوم می‌شود که با اسلام ناب فاصله زیادی وجود دارد.

رسا ـ باتشکر از این وقت ارزشمندتان را در اختیار خبرگزاری رسا قرار دادید./۸۷۶/گ۴۰۳/س

خبرنگار: مهدی شاهی