مخالفت با هوای نفس به معنای ترک مطلق لذت نیست | امر و نهی الهی زمینه ای برای رشد عالی انسان است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، آیت الله محمدتقی مصباح یزدی رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) سه شنبه شب در جلسه درس اخلاق که در دفتر رهبر انقلاب در قم برگزار شد، با اشاره به موانع رسیدن انسان به کمال و سعادت ابدی گفت: روایاتی با مضامین مختلفی وجود دارد که تأکید می کند انسان ابتدائا چندان رغبی به انجام کارهای خیر ندارد و انجام این کارها برای او سخت است اما انجام خواسته های نفس و گناهان برای آنان راحت بوده و انسان فریب لذت های آنی را می خورد و از تکالیف الهی و ارزش های آن محروم می ماند.

وی افزود: در روایتی آمده که بهترین عبادت ها کاری است که انسان بر نفس خود تحمیل کند، در فرمایشی از امیرمؤمنان(ع) نیز آمده که سزاوار است که انسان با نفس و دلخواه خود مخالفت کند یعنی خود مخالفت نفس سبب قرب الهی و دوری از شیطان می شود.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان این که انسان باید مراقب باشد تا فریب خواسته های نفسانی را نخورد، اظهار داشت: پیامبر گرامی اسلام(ص) فرمود که برای امتم نسبت به پیروی از هوای نفس و آرزوهای دور و دراز نگران هستم.

وی ادامه داد: امیرمؤمنان(ع) می فرماید انسان برای رسیدن به موفقیت و خواسته های خدا پسند باید راحت طلبی و تنبلی را کنار بگذارد و خود را باید به تحمل سختی ها عادت دهد، نخستین قدم برای رعایت عدالت و انصاف این است که انسان هوای نفس را کنار بگذارد.

آیت الله مصباح یزدی با بیان این که اگر ملاک هوای نفس باشد پایه همه ظلم ها است چون در ابتدا حق خداوند تضییع می شود، ابراز داشت: در روایات داریم که مؤمن هیچگاه به نفس خود اطمینان نمی کند و با سوء ظن به خواسته های نفسانی نگاه می کند.

وی عنوان کرد: واسطه هر ضرری نفس انسان است و هر دشمن خارجی تمایلات نفس را بر می انگیزاند تا انسان را فریب دهد از این رو دشمن ترین دشمنان نفس است؛ طبع انسانی که تربیت دینی نشده به گونه ای است که انجام کار خیر برای او سخت است اما مؤمنان از انجام دستورات الهی لذت می برند، آیت الله بهجت می فرمود اگر سلاطین عالم می دانستند نماز چه لذتی دارد دست از سلطنت می کشیدند تا لذت نماز را درک کنند.

استاد برجسته حوزه علمیه قم خاطرنشان کرد: وقتی انسان تابع هوای نفس شد کوردل می شود و حقایق را نمی بیند، انسان باید نفس خود را دشمنی بداند که می خواهد او را فریب بدهد و باید با آن مبارزه و جهاد کند.

وی اضافه کرد: مخالفت با نفس سبب رسیدن انسان به حق می شود، گاهی کسانی که سطحی نگر هستند دچار افراط و تفریط می شوند و در دام فرقه ها می افتند می گویند چون مخالفت نفس سبب قرب به خداوند می شود مطلقا مسائل لذت بخش را باید ترک کرد در حالی که این سخن درست نیست.

آیت الله مصباح یزدی با بیان این که حتی در زمان امیرمؤمنان(ع) کسانی بودند که این روش را در پیش گرفتند، گفت: حضرت زمانی که متوجه شدند که افرادی اینگونه زندگی می کنند به شدت برخورد کردند و فرمودند که باید دید که خدا از انسان چه می خواهد و بر اساس همان باید عمل کرد.

وی افزود: اصل ارزش افعال در مکتب اسلامی نیت است که باید بر اساس رضایت الهی باشد، خدا در تکالیف شرعی به انسان لطف کرده و چیزهایی که به عقل او نمی رسد را در قالب احکام شرعی به انسان فهمانده است، خداوند چیزهایی را که انسان متوجه نمی شود در قالب دستورهای شرعی به انسان می فهماند؛ امر و نهی الهی زمینه ای برای رشد عالی انسان است البته اگر قدر آن را بدانیم./1323/