یادداشتک | مگر طلبه ها "سربازی" می روند
به گزارش سرویس فرهنگی اجتماعی خبرگزاری رسا، شاید بعضی از مردم فکر کنند که مگر طلبه ها سربازی می روند؟ آیا مگر با این حجم دروس وقتی برای سربازی رفتن دارند؟ آیا طلاب هم مثل سربازان دیگر کارهای نظامی انجام می دهند؟
باید گفت که سربازان، بازوان توانمند دفاع از کشور هستند و قطعا طلاب جوان نیز این قاعده مستثنی نیستند. اما چند فرق بین سربازی دانشجویان و طلاب وجود دارد که اتفاقا در کنار این فرق ها، نقاط مشترک زیادی هم وجود دارد. از جمله فرق های آن این است که طلاب فقط می توانند حداقل بعد از شش سال تحصیل – سطح1- یعنی معادل مقطع کاردانی دانشگاه ها برای خدمت سربازی و دریافت کارت پایان خدمت اقدام کنند.
فرق دیگری که طلاب با دانشجویان دارند – که البته در برخی موارد نیز مشترک هستند – فعالیت حوزویان در مراکز حوزوی و علمی و در قالب امریه اتفاق می افتد که در قالب مبلغ و یا مجری کارهای فرهنگی از آن ها استفاده خواهد شد. البته روحانیون نیز در اماکن نظامی هم به خدمت سربازی مشغول می شوند که فعالیت آنان بیشتر در حیطه آموزشی و مباحث عقیدتی و سیاسی است.
از نظر حقوق و مزایا و مدت سربازی هیچ تفاوتی میان طلاب و دیگر سربازان جود ندارد و حتی در مراکز امریه ای که سرباز طلبه جذب می کنند اکثرا بیش از سه ماه از کسری خدمت را حتی با وجود کسری بیشتر قبول نمی کنند.
تفاوت عمده ای که سربازی طلاب دارد، این است که اکثر طلاب به دلیل وجود شرط گذراندن سطح یک برای ورود به سربازی، متاهل و اکثر قریب به اتفاق آنها دارای فرزند هستند. جالب این جاست که عمدتا طلاب وظیفه علاوه بر خدمت مقدس سربازی، در حال ادامه تحصیل در حوزه به صورت غیرحضوری و حتی برخی از طلاب با این شرایط در حال فعالیت های فرهنگی و تبلیغی نیز هستند.
ناگفته نماند وضعیت ذکر شده قطعا برای برخی از دانشجویان با مدارج بالا این وضعیت وجود دارد اما تعداد به طلاب متأهل نمی رسد. در کنار افتراق ها، تشابهاتی نیز میان سربازی طلاب و دانشجویان از قبیل مدت سربازی، بحث مرخصی و مزایای حقوقی، دوره آموزشی و مزایای کسری وجود دارد.
برخی مردم بر این باورند که طلاب مثل دانشجویان چه نیازی به کارت پایان خدمت دارند؟ برای این جواب باید گفت که دانشجویان به دلیل شرایط کاری که دارند و گره خوردن کارت پایان خدمت با وضعیت شغلی آینده شان این قضیه برایشان حیاتی است اما طلاب کمتر این موضوع برایشان پیش می آید چون حیطه کاری طلاب بیشتر در مباحث تبلیغ دین، نگارش مقاله و پژوهش، تدریس – در مراکزی که نیاز به شرط کارت پایان خدمت نیست – فعالیت دارند و در این گونه امور نیازی به کارت پایان خدمت نیست.
اما بخشی از طلاب حوزه علمیه هم خودشان را برای فعالیت های رسمی و یا دولتی آماده می کنند تا بتوانند در مراکز گوناگون به تبلیغ آموزه های دینی بپردازند، طلابی که می خواهند در عرصه هایی مانند وکالت، پروانه نظام روانشناسی، استخدام آموزش و پرورش ورود پیدا کنند بایستی کارت پایان خدمت داشته باشند.
قابل ذکر است که این غلط رایج که طلاب سربازی نمی روند و معاف هستند باید عرض شود که طلاب دارای معافیت تحصیلی هستند که باید هر ساله تمدید شود و اجازه خروج از کشور فقط برای کشورهای زیارتی نظیر عربستان و عراق و سوریه است و تمامی مقررات گذرنامه و سفرهای خارج از کشور اعمال می گردد.
با این حال باید گفت طلاب هم سربازی می روند و هم آموزش نظامی می‌بینند، اصلا طلبه ها تیپ نظامی مستقلی به نام «تیپ امام صادق(ع)» دارند، از سوی دیگر نهادی همچون بسیج طلاب به مسائل مختلف بصیرتی و آمادگی دفاعی طلاب می پردازد. طلبه هایی هم هستند که در قالب بسیج طلاب پیش از این که به سربازی بروند با فنون نظامی و آمادگی دفاعی و رزمی آشنا می شوند، طلبه ها همیشه آماده اند، طبق آمار رسمی بنیاد شهید انقلاب اسلامی، حوزه علمیه در بین دیگر اصناف بیشترین شهید را در دوران جنگ تحمیلی، تقدیم انقلاب اسلامی کرده است./829/پ۲۰۰/س
محمدمهدی مرادی، پژوهشگر حوزه علمیه قم