مطلق لهو حرام نیست
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام والمسلمین عباس رفعتی نائینی، دستیار مدیر حوزه‌های علمیه سراسر کشور در امور رسانه، امروز در درس خارج فقه‌‌رسانه که در مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) برگزار شد، بیان داشت: همان طور که در روز گذشته مطرح شد، مکروهات پیام رسانه همچون محرمات پیام رسانه به سه دسته تقسیم می‌شود.
وی افزود: در مکروهات پیام رسانه یک دسته آن است که خودِ پیام مکروه است، دسته دوم آن که پیام مقارن با مکروه باشد و دسته سوم آن که پیام دارای پیامد‌های مکروه باشد.
استاد درس خارج حوزه علمیه قم با اشاره به تعبیر‌های مختلف علما از معنای لهو، اظهار داشت: علامه طباطبائی در المیزان از لهو به عنوان عملی لذتبخش و سرگرم کننده و کاری که انسان را از کار‌های مهم باز می‌دارد، تعبیر کرده است.
وی افزود: مرحوم شیخ طوسی نیز در کتاب التبیان، لهو را به منزله مشغول شدن انسان به کاری که شایسته نیست، دانسته است.
دستیار مدیر حوزه‌های علمیه سراسر کشور در امور رسانه ابراز داشت: با مراجعه به کتاب‌های لغت در می یابیم برخی از این کُتب دو واژه لعب و لهو را به یک معنا دانسته‌اند در حالی که این دو واژه هر چند در مواردی در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند اما این گونه نیست که حتما هر دو به معنای واحدی دلالت داشته باشند.
وی خاطرنشان کرد: در اصطلاح فقهی، برخی از فقها لهو را به منزله انجام کاری دانسته‌اند که به صرف لذتبخش بودن آن کار انجام شود و قصد انسان از ارتکاب به این عمل فقط لذت بردن باشد.
سخنگوی مدیریت حوزه‌های علمیه سراسر کشور تصریح کرد: بر اساس تعریف اصطلاحی برخی از فقها، شخصی که صرفاً به قصد لذت بردن به صید ماهی یا شکار حیوانی مسافرت می‌کند، سفر لهو انجام داده است.
وی با بیان این که فقها در صورتی گفته‌اند لهو حرام است که مصداق حرامی همچون غنا یا قمار ذکر کرده باشند، عنوان کرد: با تحقیق و تتبع در کلمات فقها در میابیم که غالب فقها هنگامی که لهو را در مصادیق حرام بکار برده‌اند، آن را عملی حرام دانسته‌اند.
نایب رییس انجمن علمی ارتباطات و تبلیغ اضافه کرد: چنین حالتی هم در کلمات فقها و هم در ادله آیات و روایاتی که در رابطه با حرمت لهو به کار رفته، کاملا مشهود است.
وی با تأکید بر این که مطلق لهو حرام نیست، گفت: اگر بنا بود مطلق لهو حرام باشد، فقها در کتب فقهی، لهو را یکی از ابواب و عناوین مستقل در محرمات ذکر می‌کردند در حالی که همه کتاب‌های فقهی، مقوله لهو را در ضمنِ مباحثی همچون غنا یا آلات قمار بحث کرده‌اند.
حجت الاسلام والمسلمین رفعتی اظهار داشت: یکی دیگر از دلائلی که برخی از فقها لهو را حرام دانسته‌اند این است که لهو را مترادف با عنوان باطل قرار داده‌اند و باطل را نیز مساوی با حرام انگاشته‌اند.
وی با بیان این که در آیات و روایات واژه لهو حلال و حرام وجود دارد، ابراز داشت: با بررسی این آیات و روایات، می‌بینیم هر لهوی حرام نبوده و هر لهوی نیز حلال نیست.
رییس مرکز تخصصی حقوق و قضای حوزه علمیه قم تصریح کرد: بر اساس آنچه بیان شد، آیات و روایاتی که فقها برای حرمت لهو استدلال کرده‌اند یا دلالت بر حرمت لهو ندارند و یا اگر دلالت بر حرمت دارند، بر حرمت مصداق خاصی از لهو به کار رفته است.
وی با قرائت آیه «وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ یَشْتَری لَهْوَ الْحَدیثِ لِیُضِلَّ عَنْ سَبیلِ اللَّهِ بِغَیْرِ عِلْمٍ وَ یَتَّخِذَها هُزُواً أُولئِكَ لَهُمْ عَذابٌ مُهینٌ»، عنوان کرد: در آیه 6 سوره لقمان مراد از لهو یا حدیثی است که لغو و لهو باشد همچون القای شبهه و داستان‌های خیالی و یا آن که مقصود سخن لهوی همچون غنا و موسیقی است. در هر حالت این آیه همه انواع لهو را حرام ندانسته بلکه مصداق خاصی را ذکر می‌کند./878/پ۲۰۲/ج