گزارش| شمه‌ای از نشاط فضلای حوزه در یک نشست صمیمی
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، امروزه پرداختن به موضوعات جذاب ضرورتی است که قلم هر نویسنده‌ای ملزم به مراعات آن است و صرف قلم در دست گرفتن و نوشتن مطلبی هرچند پرفایده نمی‌تواند مخاطب امروزه که غالبا به سطحی‌خوانی اعتیاد پیدا کرده است را پای میز مطالعه و کشف حقایق بکشاند.
یکی از شیوه‌های جذاب سازی متن اضافه کردن چاشنی طنز به قلم نویسنده است، طنز علاوه بر شگفتی‌هایی که در جذب مخاطب دارد روحیه او را نیز از مسرت و آرامش پر میکند.
البته باید در این زمینه احتیاط لازم را داشته و از آمیخته شدن مرز طنز و دیگر نوشته‌هایی که از شوخ‌طبعی برخوردار است پیش‌گیری کرد.
طنز نوشته‌ای سازنده است که هدف آن صرف خنداندن مخاطب نیست که این فکاهی است، همچنین از لهن رکیک در آن دوری می‌شود که این هم هزل است و تخریب هم در آن جایی ندارد[هجو] بلکه هدف آن ساختن ذهن مخاطب براساس حقایق است.
رهبر معظم انقلاب در دیداری که چندی پیش با مستندسازان داشتند درباره کیفیت لحن انتقادی و سودمندی طنز بیان فرمودند: « لحن اثر باید ناصحانه و چاره‌جویانه باشد. در انتقاد، لحن خصمانه و یأس‌آلود و هرج ومرج‌طلبانه، فایده‌ی آن را تبدیل به زیان می کند. زبان طنز به رسایی و سودمندی اثر کمک میکند.»
ایشان در زمان‌های مختلف ضرورت پرداختن به طنز اجتماعی یادآور شده و آن را از امور مهم جامعه امروز می‌دانند، که لازم است سخنان ایشان دراین‌باره در یادداشتی جداگانه تنظیم و ارائه شود.
حال یکی از خلاء هایی که در این زمینه حس می‌شود و ضرورت پرکردن آن جلوه میکند فقدان چاشنی طنز در نویسند‌ه‌های حوزوی است.
خبرگزاری رسا از دو جهت جامعه عمل پوشاندن به خواست رهبر معظم انقلاب و پر کردن خلاء طنز در حوزه بر آن شد تا نویسندگان حوزوی طنزنویس را کنار هم جمع کرده و ضمن آموزش بیشتر آنها بتواند این مقوله را ساماندهی کند.
به همین منظور خبرگزاری رسا در اولین اقدام میزبان نشستی با حضور مدیرعامل، سردبیر و دبیر سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری همراه با طنزنویسان حوزی شد که سیر برگزاری آن در ذیل تقدیم مخاطبان می‌شود:
علی اسفندیار دبیر سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا پس از کش‌و قوس‌های فراوان سرانجام موفق شد همه طنزنویسان حوزوی را به پای میز نشست بکشاند البته این نشست به‌جای 5+1 از 10 طنز نویس تشکیل می‌شد.
کم‌کم مهیای حضور بچه‌های پرذوق حوزوی در رسانه می‌شویم، میکروفن‌ها را چک می‌کنیم و کاغذهای یادداشت را روی میز میگذاریم.
ساعت ۲:۵۰ دقیقه است که استاد آتشین‌صدف از راه می‌رسد، با بچه‌های حاضر در اتاق کنفرانس خوش‌وبشی می کند و روی صندلی می‌نشیند.
لحظاتی هنوز نگذشته است که برادران حمیدی و دیگر بچه‌های طنزنویس خودشان را به جلسه می رسانند.
همه روی صندلی می‌نشینند و احوال‌پرسی گرمی می‌کنند، گویی چندین سال است که هم‌حجره‌ای هستند؛ اما نه این احوال‌پرسی دلیل دیگری دارد، دلیلش همان ذوق و نمک ذاتی این بچه‌ها است که این‌گونه گرمابخش فضای جلسه شده است.
ساعت از 3 گذشته است که حجت الاسلام محققی مدیرعامل و علیرضا استادیان سردبیر خبرگزاری رسا به جمع پر شور طناز‌های حوزوی می‌پیوندند.
ابتدا حجت الاسلام محققی در این نشست بر ضرورت تقویت طنزنویسی از سوی نویسندگان حوزوی و مبلغان تأکید میکند و می‌گوید: خبرگزاری رسا در زمینه یادداشت نویسی که غالب نخبگان خبری آن‌را تأیید می‌کنند، توانسته است قالب کار خبری را در هم بشکند و به صورت منظم به‌آن بپردازد.
پرداختن به قالب طنز از سوی خبرگزاری رسا
مدیرعامل در حال صحبت است و طنزنویسان نکات لازم را از سخنان وی یادداشت‌برداری می‌کنند.
وی در ادامه صحبت‌های خود پرداختن به قالب طنز را از دغدغه‌های خبرگزاری رسا می‌داند و با ارائه تعریفی از «طنز» بیان میکند: طنز با استفاده از فشار افکار عمومی سعی می کند مشکلات را اصلاح کند اما نباید با هجو اشتباه گرفته شود، چراکه هجو از دیدگاه فقهی مقوله ای است که به قصد تخریب جایگاه افراد، معایب شان را بازگو میکند و اساساً یکی از محرّمات خبری به شمار می رود.
مدیرعامل خبرگزاری رسا بر ضرورت تقویت طنزنویسی از سوی نویسندگان حوزوی و مبلغان تأکید میکند و هدف راه اندازی باشگاه نویسندگان رسا را تقویت یادداشت نویسی، گزارش نویسی، مقاله و سرمقاله نویسی عنوان میکند.
حجت الاسلام محققی در پایان ضمن بیان استفاده از قالب «گزارش مقاله» از سوی پایگاه خبری وسائل(فقه حکومتی)، می‌گوید: مقاله ها به علت طولانی و علمی بودن، بسیار کم مورد توجه مخاطبان قرار می‌گیرد، بنابراین تدبیری اندیشیده شد تا مقاله ها را به صورت کوتاه‌تر و قابل فهم‌تر تنظیم کرده و منتشر کنیم.
بعد از پایان سخنان مدیرعامل خبرگزاری، سردبیر خبرگزاری مطالبی را بیان میکند؛
علیرضا استادیان، با اشاره به ضرورت استفاده از همه ظرفیت‌های رسانه می‌گوید: امروزه رسانه مهم‌ترین عامل تأثیرگذار در زندگی مردم به شمار می‌رود، اما متأسفانه گاهی اوقات مورد غفلت مراکز حوزوی قرار می گیرد.
او خطر امروز جامعه را پی‌گیری و اطلاع جامعه از اخبار حوزه به وسیله رسانه‌های غیرحوزوی می‌داند و معتقد است همین موضوع سبب سوء استفاده بسیاری از جریان‌های معاند قرار می‌گیرد.
استادیان در ادامه می‌گوید: امروزه گروه ها و سایت های مختلفی ایجاد شده است تا با تحریف اخبار حوزوی، چهره حوزه را خشن و غیرمنطقی جلوه دهند.
سخنان سردبیر هم به پایان می‌رسد، نوبت به طنزنویسان می‌رسد.
ابتدا حجت الاسلام محمدرضا آتشین صدف استاد حوزه و دانشگاه که فردی شاعر و ادیب است چندنکته‌ای را بیان میکند.
حجت الاسلام آتشین صدف ابتدا به‌خاطر برگزاری این نشست از سوی خبرگزاری رسا تقدیر میکند و خواستار ادامه روند فعالیت گروه طنزنویسان حوزوی می‌شود.
این استاد حوزه و دانشگاه با تأکید بر ضرورت پرداختن خبرگزاری‌ها به مقوله طنز معتقد است می‌توان به سویی حرکت کرد که نویسندگان حتی در یادداشت‌های جدی و تحلیلی به عنوان چاشنی، مقداری از طنز استفاده کنند.
استاد به همین مقدار قناعت میکند و بیشتر مایل است صحبت‌ها و دغدغه‌های طنزنویسان جوان و آینده‌‌دار حوزه را بشنود.
در این لحظه پذیرایی مختصر از حاضران در جلسه صورت می‌گیرد.
حرکت طنزنویسان براساس اولویت‌ها و گرایش آنها
بعد از پذیرایی مهدی حمیدی که برادر کوچکتر است به دلیل قرار کاری که ساعت 5عصر دارد در ابتدای صف طنزنویسان قرار می‌گیرد.
او بر چند نکته تأکید دارد؛ نخست از ضرورت تفکیک اولویت‌های طنزنویسان و رسانه می‌گوید که گرایش طنزنویسان باید مشخص شود، اولویت‌های دوستان و رسانه لیست شود و در راستای این اولویت‌ها حرکت شود.
همچنین ضرورت وجود تحریریه طنزنویسان را این‌گونه بیان میکند: تحریریه‌ای در بین خود طنزنویسان باید ایجاد شود تا کار به‌صورت منسجم پیش رود.
صحبت‌های این طلبه جوان و خوش‌‌آتیه تمام می‌شود و از دوستان خود عذرخواهی کرده و جلسه را ترک میکند تا به قرار خود برسد.
نوبت به آقای نیکزاد می‌رسد، او ابتدا از جدیت کار سؤال میکند و در ادامه نکات مدنظر خود را این‌گونه بیان میکند: باید راهبرد مناسب و چهارچوبی تعریف شود و جایگاه کنونی، نحوه عمل و هدف مشخص شود و درصورت حرکت بر طبق این راهبرد ممیزی وجود نخواهد داشت.
او به صحبت‌هایش ادامه می‌دهد؛ حوزه جز در مسائل اصل و کلان نباید جهت‌گیری جنایی داشته باشد چراکه حوزه و روحانیت مربوط به جناح خاصی نیست اینکه کسی بخواهد از طریق حوزه جناحی را نقد کند کار مناسبی نیست و این غیرجناحی صحبت کردن باعث پذیرفته شدن حرف حوزه از طرف عامه مردم می‌شود.
او نیز صحبت‌هایش به پایان می‌رسد و دبیر سرویس فرهنگی و اجتماعی رسا برای پاسخ به سؤال وی میکروفن خود را روشن میکند.
دبیر سرویس فرهنگی در جواب نیکزاد که از اهمیت و جدیت کار طنز در خبرگزاری رسا سوال کرده بود می‌گوید: در ابتدای کار، مطالب دوستان در کانال طنزنویسان حوزوی منتشر شده و دوستان طنزنویس درباره آن نظرات خود را ارائه می‌دهند، بعد مطالب مفید آن در سرویس فرهنگی اجتماعی منتشر می‌شود، البته چهارچوب انتشار فرم طنز در دست تدوین است.
در ادامه نوبت به حجت‌الاسلام سلطانی می‌رسد؛
حرکت سیاسی و فرهنگی برطبق معیارهای اسلامی
او معتقد است که ابتدا باید مبانی و معیارهای اسلام را معرفی کرده و سپس برطبق آن مبانی حرکت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی صورت بگیرد.
این روحانی طنزنویس ادامه می‌دهد: اکنون با وجود فعالیت طلبه‌ها در زمینه کودک و نوجوان و صرف هزینه‌های بالا در این زمینه اما مشکلات و معضلات روزبه‌روز درحال افزایش است.
او در ادامه صحبت‌های خود با ارائه آمار ضرورت فعالیت طلاب در حوزه طنز را این‌گونه بیان میکند: دو سال قبل 330 شبکه کودک و نوجوان شناسایی شد که از این تعداد 57 شبکه وهابی است و تنها 5 شبکه شیعه وجود دارد، رژیم صهیونیستی فقط 7 شبکه تخصصی کودک دارد و جالب اینکه شبکه‌های وهابی و مسیحی به کار غیرمستقیم و مؤثر در زمینه خداشناسی روی آورده‌اند که مستقیما از عقاید خود آنها گفته نمی‌شود.
حجت‌الاسلام سلطانی توجه به سلیقه عامه مردم در زمینه سیاسی را متذکر می‌شود و جمله‌ای از شهید باهنر در این زمینه نقل میکند «از آن چیزی که علاقه مخاطب است شروع کنید و به آنچه خودتان دوست دارید ختم کنید».
وی در ادامه فضای طنز را اثرگذار توصیف میکند که باید به آن اهمیت داده شود و طلبه باید شأنی که دست‌وپا گیر و غیراسلامی است را کنار بگذارد، گاهی با نیم‌ساعت برنامه طنز منسجم و با یک بسترشناسی و روانشناسی مناسب از مخاطب افتضاح‌ترین نگرش‌ها نسبت به روحانیت تغییر میکند.
بعد از صحبت‌های این روحانی طنزپرداز نوبت به علی بهاری می‌رسد.
جهت‌گیری قلم روحانی از علم و تخصص او
بهاری ضرورت استفاده از تخصص علمی طلاب را در جهت فعالیت آنها متذکر می‌شود و می‌گوید: به نظر بنده رسالت حوزوی‌ها و روحانیت اقتضا میکند در جهتی که گام برمی‌دارند مانند نویسندگی از تخصص خودشان استفاده کنند چراکه افراد دیگر هم توانایی نوشتن را دارند و اگر قرار باشد قلم حوزوی طنزنویس با غیرحوزوی تفاوتی نداشته باشد پس طلبه بودن در نوشتن موضوعیتی ندارد و هر نویسنده‌ای از عهده آن برمی‌‌آید؛ بنابراین وظیفه طلبه این است که از تخصص و علم خود در جهت قلم خود استفاده کند.
او ادامه می‌دهد: درباره مسائل سیاسی هم باید قدرمتیقن درنظر گرفته شود مانند رژیم صهیونیستی که همه روی دشمنی آن اتفاق نظر دارند و می‌توان در مورد آن انواع تکنیک‌ها مانند هجو و ...را بکار برد و باعث کشش مخاطب می‌شود؛ وگرنه طنز نوشته شده بی‌روح شده و حالتی یخی پیدا میکند.
در ادامه جلسه، دبیر سرویس فرهنگی در تأیید سخنان بهاری می‌گوید: حتما باید زبان طلبگی خود را حفظ کرده و از آموزه‌های دینی خود استفاده کامل را ببریم و این ادویه خوبی محسوب می‌شود، یقینا در مسائل سیاسی نمی‌توان ورود نکرد ولی ابتدا باید به پختگی لازم برسیم.
او ماهیت طنز را روشنگری و بررسی مسائل اجتماعی می‌داند و می‌گوید طنز رسالت تبلیغی دارد که باید در جهت انقلاب و نظام از آن استفاده کرد و ما شاه‌کلیدی به نام بصیرت داریم که باید در کلام خود از آن استفاده کرده و با این زبان در جهت حفظ مسائل کلان مانند امنیت ملی، انقلاب، دفاع مقدس و ولایت فقیه از آن استفاده کنیم.
حجت‌الاسلام اسفندیار ادامه می‌دهد: به نظر باید در آموزه‌های خود نرمی خاصی داشته باشیم چراکه مقصود انجام کار موقتی نیست و از طرف دیگر هم نباید از فرم طنز سوء استفاده کرد، خیلی مسائل موجود را می‌توان با زبان طنز دینی مطرح کرد مانند ترافیک و وقت کشی که امیرالمومنین(ع) چقدر درباره اهمیت وقت و فرصت ها صحبت کرده است.
او در ادامه به ملاحظات خاص رسانه اشاره میکند و می‌گوید: رسانه مسائلی را در نظر دارد که افراد عادی به راحتی از کنار آن عبور می‌کنند.
پرهیز از زبان‌زدگی در قلم حوزویان
وی درباره نگرش خبرگزاری رسا می‌گوید: در سرویس فرهنگی اجتماعی رسا بیشتر نگاه حوزویان را نسبت به پدیده‌های اجتماعی جویا می‌شویم و اکنون که به نیاز رسیدیم قصد ایجاد طنز را با انگیزه‌ای طلبگی و جهادی داریم، باید در حوزه افرادی تربیت شوند که در ده سال آینده از هویت دینی حوزه و مردم دفاع کنند.
دبیر سرویس فرهنگی اجتماعی در پایان سخنان خود با انتقاد از زبان زدگی در نویسندگی می‌گوید: زبان زدگی که در برخی قلم‌ها مشهود است نباید در قلم نویسندگان حوزوی هم دیده شود، طلبه نباید ادای دیگران را درآورد بلکه در طنز و نویسندگی هم باید خط و مشی طلبگی رعایت شود.
نشست تمام می‌شود و همه طنزنویسان حاضر در جلسه عزم خود را برای آغاز حرکتی مؤثر در مسیر انقلاب جزم می‌کنند، به امید آن‌که این حرکت منسجم و ادامه‌دار باشد./۸۷۶/ز۵۰۲/س