سومین شماره دوفصلنامه سلفی پژوهی به بازار نشر شد
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، مؤسسه دارالاعلام لمدرسة اهل بیت(ع)، سومین شماره دوفصلنامه سلفی‌پژوهی ویژه بهار و تابستان ۱۳۹۵ را منتشر کرده است.
در این شماره این مقالات را مطالعه می‌کنیم:
بررسی صورتهای استدلال از دیدگاه سلفی‌ها، و نقد آنها به صورتهای منطقی
بررسی عوامل توسعه نواقض الاسلام در تفكر مفتیان وهابی، با تأكید بر هیئت افتای عربستان
نقد دیدگاه سلفیهای جهادی در تفسیر آیه حاكمیت «وَمَنْ لَمْ یحْكُمْ به ما اَنْزَلَ اللَهُ فَاُولئِكَ هُمُ الْكافِرُونَ»
بررسی دیدگاه سلفیهای جهادی در رابطه با دارالاسلام و دارالكفر
بررسی صورتهای استدلال از دیدگاه سلفی‌ها و نقد آنها به صورتهای منطقی
سید ابوالفضل حسینی پور، محمدصفر جبرئیلی
چکیده: از دیرباز، علم منطق عهده دار بیان قواعد استدلال عقلی بوده است؛ قواعدی كه صورتهای استدلالی‌اش به قیاس، تمثیل و استقراء تقسیم شده‌اند. اما سلفی‌ها این صورتهای منطقی را نمی‌پذیرند و آنها را دارای اشكال می‌دانند؛ چراكه معتقدند، با وجود صورتهای استدلال عقلی كه در قرآن آمده (كه از مهم‌ترینشان میزان قرآنی و قیاس اولویت می‌باشد) نیازی به صورتهای منطقی نیست. اما، گذشته از اینكه اشكال‌های آنها به علم منطق مخدوش است، صورت‌هایی ارائه شده‌شان نیز تكرار همان صورتهای منطقی است.
بررسی عوامل توسعه نواقض الاسلام در تفكر مفتیان وهابی، با تأكید بر هیئت افتای عربستان
حسین قاضی زاده، نجم الدین طبسی
چکیده: در تفكر وهابیت، موضوع نواقض الاسلام اولین قدم در اثبات تكفیر معین بوده و از اهمیت خاصی برخوردار است. یكی از مهم‌ترین آسیب‌هایی كه به استدلال وهابیت در تكفیر وارد است، در موضوع نواقض الاسلام می‌باشد.
مبانی وهابیت در بحث نواقض الاسلام، به توسعه مفهومی و مصداقی این موضوع انجامیده و بسیاری از مسلمانان را در برگرفته است. نادیده گرفتن قید «ضروری» در نواقض الاسلام، عدم توجه به نفس فعل مكلف، تفسیر به رای در مفاهیم مرتبط، ظاهرگرایی و خلط نواقض الایمان با نواقض الاسلام از جمله این مبانی می‌باشند.
ماحصل پذیرش این مبانی، سیر صعودی مصادیق نواقض و توسعه تكفیر، از مؤسس وهابیت، تا مفتیان امروزی آن می‌باشد.
نقد دیدگاه سلفیهای جهادی در تفسیر آیه حاكمیت «وَمَنْ لَمْ یحْكُمْ به ما اَنْزَلَ اللَهُ فَاُولئِكَ هُمُ الْكافِرُونَ»
علی ملاموسی میبدی، حامد پوررستمی
چکیده: برخی از گروه های سلفی به نام سلفیهای جهادی (تكفیری)، با تأثیر از آرا و نظرات سید قطب، اقدام به خروج، علیه حاكمان كشورهای اسلامی كرده‌اند.
آنها با استناد به آیه 44 سوره مائده، به موجب ترك احكام الهی، حاكمان ممالك اسلامی را كافر به كفر اكبر و جامعه تحت حكومت آنان را، جامعه جاهلی و خارج از دارالاسلام می‌دانند؛ در حالی كه براساس فهم سلف صالح كه مورد قبول آنان است، این آیه هیچ‌گونه دلالتی بر كفر اكبر ندارد؛ بلكه مرتكب آن، تنها در صورتی كه حكمی برخلاف حكم الهی دهد، گناه‌كار و كافر به كفر اصغر می‌گردد.
علل تأثیرگذاری سید قطب بر حركتهای اسلامی معاصر
محمد مسجد جامعی، مرتضی آقامحمدی
چکیده: در دهه های اخیر، جهان اسلام و تحولات آن از خبرسازترین بخش‌ها در دنیا بوده است. در این میان، برخی شخصیت‌ها از نقش و اهمیت بالایی برخوردار بوده كه سید قطب از جمله آنهاست؛ در واقع تأثیرگذاری وی، بیش از آنكه ناشی از شخصیت ممتاز یا سطح علمی بالای او باشد، از عوامل دیگری نشات می‌گیرد.
ناكارآمدی ادبیات اخوان المسلمین، فقدان ایدئولوژیك كارآمد در زمان وی، تجویز قیام علیه حاكم در عالم اهل سنت، شرایط تاریخی جامعه مصر، ارائه ایده نو در مورد حكومت و جامعه اسلامی و اعدام وی از جمله این عوامل می‌باشد؛ همچنین، وجود شخصیتی مانند جمال عبدالناصر و مجموعه مسائل مربوط به آن، همگی فضایی را ایجاد نمود كه مخاطب هیجان‌زده در جامعه مصر، راه حل مشكلات خود را در محقق كردن جامعه ایده آلی ببیند كه سید قطب ترسیم كرده بود؛ در نتیجه، تاثیر گسترده سید قطب بیش از آنكه از اندیشه‌های ممتازی نشات گرفته باشد، به سبب شرایط زمانی خاص او و تقاضای جامعه بوده و در همین راستا، كتابِ تاریخی «معالم فی الطریق» كه با شور و حماسه و غیرت خاصی نوشته شده، به مرامنامه حركتهای اسلام‌گرا در مصر تبدیل گردیده و بعدها نیز، در حرکت‌های اسلامی دیگر نقاط جهان اثرگذار بوده است.
این مقاله، پژوهشی است كه به درك علل تأثیرگذاری آثار سید قطب بر جریان‌های سیاسی اسلام‌گرای معاصر می‌پردازد.
جریان مكتب قرآن كردستان؛ قرائتی نو در سلفی‌گری
پیام عبدالملكی، مهدی فرمانیان
چکیده: مكتب قرآن كردستان، حركت جدیدی است كه با ظهور فردی به نام «كاك احمد مفتی زاده» شروع شد و پس از او به صورت یك جریان درآمد. مفتی‌زاده افكار خاصی داشت كه مریدان و شاگردانش مروج آن بوده‌اند. وی معتقد بود كه در تمام جهان، هیچ كافری وجود ندارد و برخلاف تمامی ائمه اهل سنت، احادیث را مورد تشكیك قرار داده و ادعای از نو بررسی شدن آنها را داشت.
باید گفت كه در افكار او، ترویج سلفی گری، بی مذهبی و نفی تقلید به وضوح یافت می‌شود؛ در واقع، نظریات مکتبی‌ها در مباحثی چون توحید و شرك، توسل، طلب شفاعت، سماع موتی، بنای بر قبور و... شباهت زیادی به عقاید سلفی‌ها دارد.
بررسی دیدگاه سلفیهای جهادی در رابطه با دارالاسلام و دارالكفر
احمد علیداد، مهدی عزیزان
چکیده: سلفیهای جهادی معتقدند، تمام سرزمین‌های اسلامی به دارالكفر تبدیل شده و احكام دارالكفر مانند وجوب هجرت، جهاد علیه حكام و ساكنان بلاد كفر بر این كشورها منطبق است؛ در حالی‌كه با بررسی‌های صورت گرفته، نظرات گوناگونی در این زمینه، توسط علمای اسلام مطرح شده است.
برخی از علما بر این باورند كه ملاك تشخیص دارالاسلام از دارالكفر، اقامه شعائر است. برخی دیگر ملاك در این زمینه را غلبه احكام و برخی نیز كثرت جمعیت می‌دانند.
تأكید این مقاله بر آن است كه، مهم‌ترین ملاك در دارالاسلام دانستن یك سرزمین، عنصر جمعیت است و دیگر ملاک‌ها، به كثرت جمعیت مسلمانان برمی گردد؛ در واقع، هیچ یك از كشورهای اسلامی به دارالكفر تبدیل نشده و آیه‌ای كه گروه های تكفیری با استناد به آن، حكام كشورهای اسلامی را تكفیر می‌کنند، دلالتی بر مدعای آنان ندارد.
مؤسسه دارالاعلام لمدرسة اهل بیت(ع)، سومین شماره دو فصلنامه سلفی‌پژوهی را در ۱۴۲ صفحه و به قیمت ۷۰۰۰ تومان منتشر کرده است./۹۹۸/ن ۶۰۳/ش