نگاهی به کتاب فقه شیعه
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا مؤسسه انتشارات زمزم هدایت وابسته به پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق(علیه السلام) کتاب فقه شیعه نوشته مصطفی آخوندی از سری کتاب‌های حقیقت ماندگار را منتشر کرده است.
این کتاب در پنج فصل نوشته با هنوان های: سرچشمه فقه تشیع و مقایسه آن با اهل سنت، منابع احکام از نگاه شیعه و اهل سنت، مسئله نسخ احکام از سوی امام، مسئله تقیه، و تولی و تبری نوشته شده است.
نگارنده در مقدمه درباره کتاب چنین نوشته است:
اسلام ناب، تنها دین کاملی است که خداوند آن را توسط پیامبر اعظم به مردم عرضه نمود. رسول خدا چنان‌که در حدیث ثقلین آمده است، جهت گمراه نشدن مردم پس از خود، آنان را به دو دستاویز مهم سفارش کرد: کتاب خدا و سنت اهل‌بیت خود. شیعه به عنوان پیروان مکتب اهل‌بیت به سفارش پیامبر عمل کرده و با هدایت‌های پیشوایان معصوم بر طریق اسلام ناب قرار گرفتند؛ هر چند که در طول تاریخ به خاطر پیوندشان با اهل‌بیت پیامبر مورد بی‌مهری و خشم حاکمان ستمگر قرار داشتند. آنچه فقه مکتب اهل‌بیت را از دیگر رهیافت‌های اسلامی متمایز ساخته عبارتند از: پیوند عمیق و ناگسستنی آن با قرآن و سنت پیامبر و اهل‌بیت؛ و بهره جستن منابع فقهی آن از پیشوایان معصوم که خود احکام الهی را بی‌واسطه از پیامبر گرفتند.
علم فقه در میان دیگر علوم، پس از شناخت خدا، جایگاه و منزلت ویژه‌ای دارد؛ چرا که با حلال و خرام و بایدهای و نبایدهای زندگی سروکار دارد؛ لذا نگارنده در فصل اول درباره جایگاه علم فقه نسبت به علوم دیگر چنین آورده است:
علامه حلی درباره فضیلت علم فقه می‌نویسد: «با فضیلت‌ترین علم پس از شناخت خداوند تبارک و تعالی، علم فقه است؛ زیرا سامان دهنده امور دنیا و آخرت است.» فقه شیعه و مکتب اهل‌بیت در مقایسه با فقه دیگر مذاهب اسلامی، از جامعیت، پویایی، بالندگی و صحت و سلامت برخوردار است؛ چون از سرچشمه وحی الهی و دریای دانش پیامبر خدا و پیشوایان معصوم نشأت گرفته و در طول تاریخ به دست فقیهان فرهیخته و با تقوا و پرتلاش شیعی رشد یافته و به ثمر نشسته است؛ فقه در همه ابعاد زندگی فرد و جامعه حضور داشته و پاسخگویی نیازهای انسان‌ها در تمامی اعصار و موقعیت‌ها بوده است.
در ادامه نویسنده در فصل سوم به معناکاوی نسخ، تفاوت نسخ با تخصیص، تفاوت نسخ با بداء، آیا نسخ احکام الهی جایز و امکان‌پذیر است، تفاوت نسخ شارع و غیر شارع، نسخ از منظر قرآن، نسخ حکم الهی در مکتب اهل‌بیت و نسخ در مکتب خلفاء پرداخته و در پاسخ به جایز بودن نسخ احکام الهی چنین گفته است:
در پاسخ باید گفت که امکان نسخ، امری معقول و صحیح بوده و هیچ یک از عالمان دین امکان نسخ را نفی نکرده؛ همان‌گونه که از زمان حضرت آدم شریعت او به واسطه شریعت حضرت نوح نسخ شد و شریعت حضرت نوح با شریعت حضرت موسی نسخ گردید و شریعت حضرت موسی با شریعت حضرت عیسی نسخ شد و دین اسلام آمد و تمام شرایع سابق را نسخ کرد: «إِنَّ الدِّينَ عِندَ اللَّهِ الْإِسْلَامُ». قبله مسلمانان نیز در آغاز به سمت بیت‌المقدس بود که با تغییر قبله به سمت کعبه نسخ گردید. نسخ در قوانین الهی معلول مقتضیات زمان است؛ قانون و شریعتی که از سوی پیامبر پیشین آمده، از نخست محدود به زمان معین و عصر همان پیامبر بوده است؛ یعنی خداوند متعال از روز نخست که این شریعت را بر آدم، نوح، موسی یا عیسی نازل کرده برای همیشه نازل نکرده است، تا سپس به نواقص آن پی برده و پشیمان بشود! بلکه آن شریعت را از اول برای مدت موقت نازل کرده است، تا پس از انقضای مدت آن، شریعت دیگری بیاورد.
همچنین نگارنده در صفحه 214 کتاب به مسئله تفاوت برائت و سبّ و لعن پرداخته و در این باره این گونه آورده است:
«سبّ» یعنی فحش و دشنام، شتم و ناسزاگویی دردناک؛ دشنام در اثر نبودن منطق و موقعیت زبونی و درماندگی است؛ اما لعن، طرد، دور کردن آمیخته با خشم و غضب، نفرین و دعای بد معنا می‌دهد. لعن از سوی خدا، در آخرت به معنای عقوبت و کیفر و در دنیا انقطاع از رحمت الهی و سلب توفیق است؛ همچنین لعن از سوی انسان، به معنای نفرین، تنفر و طرد معنوی یا تقاضا از خدا درباره دورساختن این گونه افراد از رحمت خویش است. تولی و تبری دارای جایگاه والا هستند؛ تبری با پرخاشگری، بددهنی، ناسزاگویی و اهانت ناسازگار بوده و مؤمن به مکتب اهل‌بیت زبان خود را آلوده نمی‌کند.
گفتنی است، مؤسسه انتشارات زمزم هدایت وابسته به پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق (علیه السلام) کتاب عقاید شیعه را در 160 صفحه و با شمارگان 500 و با قیمت 10000 تومان روانه بازار نشر کرده است و علاقه‌مندان می‌توانند برای تهیه این کتاب به آدرس قم خیابان دور شهر نبش کوچه سوم پلاک هشتاد و یک مراجعه و یا با شماره تلفن: 37730735- 09102042071 تماس حاصل کنند./۹۹۸/ن ۶۰۲/ش