ولایتمداری بدون بصیرت و هوشیاری معنا ندارد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، صبح امروز سخنرانی آیت الله نجم الدین طبسی در محل مدرسه علمیه امام حسن عسکری(ع) طی سلسله نشست های علمی با موضوع ولایتمداری و تحلیل جریان های انحرافی آخرالزمان برگزارشد که ابتدائا وی به تاریخچه جریان انحرافی یمانی پرداخت و گفت: بر کسى پوشیده نیست که یمنى‌ها به اهل بیت (ع) تعلق خاطر دارند. این قوم، از همان ابتدا با سخنرانى امیرمومنان (ع) اسلام آوردند و از آن پس نیز به ائمه اطهار تعلق خاطر داشته‌اند. این مسئله در مساجد آن‌ها نیز مشهود است. وهابیت پنجاه سال در یمن فعالیت کرد و در دانشگاه‌ها و مدارس و مساجد یمن تلاش کرد که آن‌ها را تغییر دهد، ولى در همین مدت جنگ معلوم شد که إن اوهن البیوت لبیت العنکبوت!

وی ولایتمداری مورد پسند اسلام ناب را ولایتمداری توأم با هوشمندی و بصیرت قلمداد کرد و گفت: در تفکر اسلام ناب محمدی(ص)، ولایتمداری بدون بصیرت و هوشمندی معنا و مفهوم درستی ندارد. براین اساس، اگر کسی میان ولایتمداری و بصیرت دینی، جدایی و عدم ارتباط ببیند و آنگاه در صدد برقراری پیوند و ارتباط معنایی میانشان برآید، معلوم می شود که نه از حقیقت ولایت و ولایتمداری راستین و مورد نظر اهل بیت علیهم السلام آگاهی کافی دارد و نه از بصیرت دینی بهره ای برده است.

آیت الله طبسی در ادامه خاطرنشان کرد: ولی با این وجود، این سؤال باقی است که آیا یمانی مثبت است یا منفى. آیا ما وظیفه‌اى در برابر او داریم؟ آیا روایتى در باب لزوم تبعیت از او داریم؟ آیا وقتى آمد، دیگر نباید از مرجعیت تبعیت کنیم؟

وی افزود: یمانى کارکرد علامیت دارد، ولى علامت بودن، رابطه‌اى با تقدس ندارد. علامیت براى یک شىء مقدس، یک امر است و مقدس بودن خود علامت، امرى دیگر. سوال این است که آیا در روایات ما درباره قداست یمانى هم چیزى آمده است؟

استاد خارج مهدویت حوزه علمیه قم سپس با بیان اینکه تنها دو روایت برای اثبات تقدس یمانی، مورد استناد قرار می‌گیرد، گفت: روایت اول می‌فرماید: «خروج الثلاثه: السفیانی والخراسانی والیمانیّ فی سنه واحده فی شهر واحد فی یوم واحد ولیس فیها من رایه اهدى من رایه الیمانی، لأنّه یدعو إلى الحقّ. فإذا خرج الیمانی حرم بیع السلاح على الناس و کل مسلم و إذا خرج الیمانی فانهض إلیه فإن رأیته رایه هدى و لا یحل لمسلم أن یلتوی علیه فمن فعل ذلک فهو من أهل النار لأنه یدعو إلى الحق و إلى طریق مستقیم»

آیت الله طبسی با اشاره به اینکه عمده روایت مورد استفاده برای اثبات تقدس یمانی، همین روایت است، گفت: این روایت در کتاب غیبت نعمانى آمده است. روایتی مفصل است و حدس ما این است که یک روایت نیست، بلکه چند روایت با هم ادغام شده‌اند و معلوم نیست که سند ابتداى روایت، سند کل روایت باشد و ممکن است قسمت‌های بعدی روایت، از نظر سندی مرسله محسوب شود.  چند حکم فقهى و یک امر اعتقادى بر این روایت، بار می‌شود. بنابراین، چنین روایتی باید از نظر سندی، به دقت بررسی شود.

استاد درس خارج مهدویت، در بررسی سند این روایت گفت: نعمانى این روایت را از ابن عقده و او از احمد بن یوسف نقل کرده است. هیچ اسمى از او در کتب رجالى نیست. بنابراین، این روایت مجهول است. بگذریم که مشهور رجالیون، ابن حمزه را نیز رد مى‌کنند، چون واقفی است. البته نظر من درباره ابن حمزه متفاوت است چون بیش از پانصد حدیث در کتب اربعه دارد. ولی به هر حال، بحث ما در اینجا متمرکز بر احمد بن یوسف است.

وی در ادامه نقد بر این نحله انحرافی افزود: اشکال دیگر این است که این روایت، معرض عنه است. فقاى ما احکام مرتبط با غیبت را در کتبشان بحث کرده‌اند. مثلا درباره قیام بالسبف یا نماز جمعه در زمان غیبت سخن گفته‌اند. ولی کدام یک از فقها این سه مسئله مطرح‌شده در این روایت را در کتبشان مطرح کرده‌اند؟ هیچ یک از فقها از ابتدا تا کنون به این مسئله اشاره نکرده‌اند که فروش سلاح پس از ظهور یمانی حرام است. وجوب تبعیت از او را نیز هیچ کس متعرض نشده است. حتى خود حر عاملى که اخبارى است و این روایت را نقل کرده است، به این احکام اشاره نکرده است. اگر این روایت، معمول‌به بود، حداقل یکى دو نفر باید به آن عمل مى‌کردند.

در ادامه وی خاطرنشان کرد: اشکالی دیگری که توسط آیت الله نجم الدین طبسی به این روایت وارد شد این بود که در این روایت آمده است: در میان این سه پرچم، پرچمی «اهدى من رایه الیمانى» وجود ندارد. أهدی، أفعل تفضیل است. پس باید دو پرچم دیگر هم هدایت باشند، در حالى که نمى توانیم بپذیریم که پرچم سفیانى هم پرچم هدایت باشد.

روایت وارده در باب علائم ظهور هیچ تتاسب و تناسخی با مدعیان فعلی نحله های انحرافی ندارد

در توضیح تطبیق روایت وارده و انطباقش بر مدعی فعلی سیدیمانی گفت: آخرین اشکالی که آیت الله طبسی درباره این روایت مطرح کرد، این بود که حتی فرض بر اینکه روایت درست باشد و یمانى، مثبت و مقبول باشد، تطبیق این روایت بر احمد الحسن، محل اشکالی است؛ زیرا طبق این روایت، یمانی و خراسانی و سفیانی در یک روز ظهور می‌کنند. در حالی که هنوز خبرى از آن دو نیست.

این استاد حوزه و دانشگاه و محقق مهدویت، درباره روایت دوم نیز که مرحوم کلینى در ارشاد نقل کرده‌اند، گفت: در این روایت هم گفته شده که یمانى حق است. اگر این روایت را بپذیریم، فقط اثبات‌کننده حق بودن یمانى است، ولى بیش از این را اثبات نمى‌کند.

احمد بن الحسن مدعى است که فرزند امام زمان است. در زمان غیبت، امور مسلمین در اختیار فقهاست، در دوران ظهور، دست خود امام زمان است. پس ما منتظر پسر امام زمان نیستسم. اگر هم قرار است که بعد از امام زمان امور مسلمین در اختیار پسرامام زمان باشد، خب هنوز که امام زمان نیامده است!

پس از نقد و بررسی دو روایت اصلی مورد استناد، آیت الله طبسی گفت: احمد الحسن هم ادعاى یمانى دارد، هم ادعاى سفارت و هم ادعای فرزندى امام زمان (عج). ولی ما روایتى نداریم درباره اینکه شخصى مجمع العناوین در آخر الزمان ظهور مى‌کند. حتى به عکس، روایتى داریم که امام زمان تنها امامى‌اند که رحلت مى‌کنند؛ در حالى که لا عقیب له. درثانى، ده‌ها روایت داریم که حکومت امام زمان تا چهل روز پیش از قیامت ادامه مى‌یابد.

آیت الله طبسی در پایان سخنان خود با ابراز تأسف از اینکه حوزه‌های علمیه آن طور که باید به پژوهش در زمینه مهدویت اهمیت نمی‌دهند گفت: من گله‌اى از عزیزان دارم. این مسائل در خلأ علمى شکل مى‌گیرد. ما چند هزار روایت مهدوى داریم و بیش ا ز ۴٠٠ آیه قرأن در این باره نازل شده است. ولى همه اینها را رها کرده‌ایم و تتبع و تحقیق و بررسى نکرده‌ایم. سال پنجم است که من درس خارج مهدویت مى‌گویم و هنوز نتوانستم ٢٠ بحث را کامل کنم. اینها مباحثى است که از طریق اینترنت و ماهواره در میان مردم مطرح می‌شود. نگذارید هر کسی از راه مى‌رسد از این خلأ استفاده کند. مسئولیت ما در این باره سنگین است.

ولایت مداری و ولایت محوری از محوری ترین مسائل مربوط به دین است

وی در پایان ولایت را از محوری ترین مسائل دین قلمداد کرد و گفت: ولایت از محوری ترین مسائل دینی و اعتقادی در اسلام به ویژه در مکتب تشیع است، بلکه از چنان جایگاه اعتقادی و غنای ارزشی و معنوی برخوردار است که اگر آن را عصاره اصل دین به ویژه توحید و خداپرستی و نیز حقیقت تدین وایمان راستین به معتقدات اسلامی بنامیم، گزاف نگفته ایم./820/د۱۰۳/ب۲