حوزه انقلابی نسبت به اقامه اجتماعی و جهانی دین موضع‌گیری فعال دارد
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام والمسلمین علیرضا پیروزمند پیش از ظهر امروز در کرسی ترویجی «چیستی و الزامات حوزه انقلابی» که در تالار امام مهدی(عج) پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد، به بررسی مفهوم حوزه انقلابی پرداخت و اظهار داشت: اولین مفهومی که از حوزه انقلابی به ذهن می آید، این است که نسبت به انقلابی که اتفاق افتاده و منتهی به برافراشته شدن پرچم جمهوری اسلامی شده است و نسبت به این حاکمیت و نظام سیاسی که به تبع این انقلاب به وجود آمده، بی‌تفاوت نباشد بلکه از آن حمایت کند.
استاد حوزه و دانشگاه گفت: احتمال دوم که کمی از احتمال اول پررنگ‌تر است، این بوده که افزون بر این‌که حوزه حمایت می‌کند، مسؤولیت اجرایی هم می‌پذیرد، یعنی در بخش‌های مختلف حاکمیت(قوه قضائیه، نیروهای نظامی و انتظامی و دانشگاه‌ها) که احتیاج به حضور روحانیت وجود دارد، حاضر است که مسؤولیت بپذیرد و وظیفه دینی و اسلامی خود را انجام دهد و این حضور در مناصب اجرایی به عنوان امری نکوهیده در حوزه شمرده نشود.
وی تصریح کرد: احتمال سوم که احتمال کامل‌تری است، این بوده که حوزه انقلابی نسبت به اقامه اجتماعی و جهانی دین موضع‌گیری فعال دارد، حوزه انقلابی یعنی حوزه ای که پیشران جهانی سازی و تمدن سازی اسلامی و اقامه اجتماعی دین است. حوزه‌ی انقلابی حوزه‌ای است که هم پرستش اجتماعی را دریافته، قاعده مند کرده و جامعه را به سمت سازوکار و الزامات پرستش اجتماعی خدای متعال هدایت می‌کند.
انقلاب تمام نشده و تمام شدنی نیست
حجت الاسلام والمسلمین پیروزمند با بیان این که انقلاب تمام نشده و تمام شدنی نیست، افزود: این تبیین از حوزه انقلابی، چند مطلب و پیام در دل خود دارد: اول این‌که انقلاب تمام نشده و تمام شدنی نیست، به دلیل این که اقامه دین و همچنین اقامه توحید تمام‌شدنی نیست. ثانیا آن بخشی از حوزه علمیه که به حیات اجتماعی و تأثیرگذاری دین در حیات اجتماعی بی توجه یا کم توجه است، در این معنایی که از حوزه انقلابی عرض می‌کنم حذف نمی‌شود ولی هضم می‌شود.
استاد حوزه و دانشگاه انقلابی بودن را به معنای جمع میان دغدغه دین داشتن و نگاه به آینده دانست و اظهار داشت: اگر دغدغه دین را داشت، نگاه به آینده هم می‌شود داشت. حوزه تحول‌خواه دیگر راضی به این وضع نخواهد بود، یعنی هر مقدار از مسؤولیت و فعالیت را که دارد، انجام می‌دهد و می داند که قدم بزرگ تری هم است و راه نرفته ای هم وجود دارد و همیشه می‌داند که یک سؤال بی‌پاسخ مانده است.
الزامات حوزه انقلابی
وی گفت: اگر حوزه انقلابی به این مراحل رسید و توجه به این پیدا کرد که برای اداره جامعه باید دین به طور کامل حاکمیت پیدا کند، بایستی نیرویی که می‌خواهد در این جبهه فعالیت کند را تولید کند. چنین انسانی باید قدرت فهم روشمند از منابع دین را داشته باشد، منتها در یک مقیاس وسیع‌تر، اگر در گذشته حکم به طهارت، نجاست، حج، صوم، صلات، جهاد و امر به معروف را می‌توانست از منابع دین به دست بیاورد، اکنون باید حکم نظام‌سازی و حکم نظام سیاسی، اقتصادی و فرهنگی را به دست بیاورد؛ باید بتواند نسبت به الگوی پیشرفت اسلامی ـ ایرانی اتخاذ موضع کند.
حجت الاسلام والمسلمین پیروزمند با بیان این که حوزه‌ها مسؤولیت پذیرفتند و این مسؤولیت پذیری سبب می شود که دانش های لازم برای ایفای این نقش را تولید و نظام آموزشی لازمی که این دانش ها را منتقل کند، ایجاد کنند، تصریح کرد: اکنون نظام آموزشی حوزه این کار را می‌کند؛ حالا اگر یک بازخوانی نسبت به خودمان انجام دادیم و گفتیم مقیاس دینداری عوض شده و حوزه علمیه نسبت به این مقیاس از دینداری می خواهد مسؤولیت قبول کند و نمی خواهد خود را کنار بکشد، الزامات آموزشی دارد، یعنی علومی را آموزش می‌دهیم که مجتهدینی تراز و کم نظیر روی آن ها فکر کرده اند، هزاران ساعت فکر و بحث کرده‌اند و متونی را نگاشته اند. حالا ما توانسته ایم بگوییم متون شیخ انصاری را درس می‌دهیم یا متون آخوند(صاحب کفایه) را کتاب درسی قرار می دهیم. پس اساس آموزش است و آموزش هم بدون تولید علم و بدون پژوهش اتفاق نمی‌افتد و اگر بیفتد، ضعیف است.
استاد حوزه و دانشگاه بر حفظ فهم از دین تأکید کرد و افزود: این نیازمندی که در ارتقای نقش آفرینی حوزه علمیه مطرح کردیم، قبل از این که به آموزش برسد باید متوجه پژوهشگران و فضلای حوزه بشود، این ها باید به این سوالات فکر کرده و در موردش تحقیق کنند؛ باید به خودشان اجازه گفتن و شنیدن حرف های متنوع را بدهند، با حفظ این جهت‌گیری، حتی در حوزه علوم عقلی هم نباید تمسک به یک حرف پیدا کنند؛ نگوییم آخرِ فلسفه ملاصدرا است و اگر کسی خواست ملاصدرا را نقد کند، سبب می شود علوم عقلی متزلزل شده و اعتقادات مردم هم متزلزل می شود. این فکر رشد نمی آورد. نگوییم حد نهایی فقه، شیخ انصاری بوده است یا حالا در دوران معاصر حضرت آیت الله خویی است، این سیره خود علما هم نه بوده و نیست، البته علمای سلف ما نسبت به یک مطلب به درستی دغدغه دارند و آن، مسئله قاعده مند و روی حساب و کتاب حرف زدن است؛ منظور، حفظ آن بنیان‌ها و استواری های اجتهاد و فقاهت و به تعبیر جامع تر، فهم از دین است که این باید حفظ شود.
اقدامات لازم در تمدن ساز بودن حوزه
وی اظهار داشت: حالا چه در پژوهش و چه در آموزش چه تکاملی باید واقع بشود؟ همان صحبتی را که در مسؤولیت‌پذیری جدید حوزه قائل هستیم باید بتوانیم به حوزه‌های مختلف دانشی واریز کرده و نشر دهیم، یعنی باید بگوییم که فقه، فلسفه، کلام یا اخلاق و عرفان حوزه اگر بخواهد تمدن‌ساز باشد باید چه قدم‌های جدیدی را بردارد.
حجت الاسلام والمسلمین پیروزمند با اشاره به این که حوزه انقلابی در زمینه فرهنگی به خصوص ابلاغ دین باید در مقیاس جامعه سازی و تمدن سازی اسلامی سهم ویژه ای داشته باشد، گفت: در این زمینه باید بتواند جریان‌های اجتماعی را بشناسد و آن‌ها را به سمت اهداف جامعه اسلامی مدیریت و هدایت و موج ایجاد کند و جامعه را به این فهم برساند که برای اقامه دین دست به کار شود.
ضرورت استمرار ارتباط حوزه با دو سطح فرهنگ عمومی و تخصصی
استاد حوزه و دانشگاه بر استمرار ارتباط حوزه با دو سطح فرهنگ عمومی و تخصصی تأکید و تصریح کرد: حوزه باید ارتباط خود را در دو سطح فرهنگ عمومی و تخصصی استمرار دهد؛ در شکل سنتی، ارتباط حوزه ما در مقیاس فرهنگ عمومی از طریق ارتباط مستقیم با مردم است، به تعبیر دیگر هرکدام از دو سطح فرهنگ عمومی و تخصصی حوزه در این دو میدان یک سری ابزارها و مجاری داشته و دارد؛ در سطح فرهنگ تخصصی یکی از وظایف حوزه، تحول‌آفرینی در علوم انسانی است.
وی افزود: اگر حوزه علمیه در حوزه مدیریت دانش در موضعی بایستد که نه تنها مثل سایر دانشجویان صرفا اصطلاحات جدید را یاد بگیرد و با متفکرین جدیدی از غرب آشنا بشود بلکه به دانش و مهارتی مجهز بشود که امکان جریان دین در نظریه های علمی را فراهم کند، می تواند این نیاز را پاسخ دهد.
حجت الاسلام والمسلمین پیروزمند خاطرنشان کرد: اگر حوزه علمیه در مورد جریان سازی اجتماعی بتواند در ارتباط با جامعه تخصصی و در رشته های مختلف، افرادی را تربیت کند که بتوانند چنین نقشی را ایفا کنند، جریان‌سازی در حوزه دانش و فرهنگ تخصصی جامعه اتفاق می‌افتد و از طریق فرهنگ تخصصی غیرمستقیم هم روی فرهنگ عمومی جامعه تاثیر می گذارد، از این رو می توانیم جریان سازی اجتماعی را دنبال کنیم./822/پ۲۰۲/ی