رویای تازه
به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از صبح نو، اتحادیه اروپا بعد از رجزخوانی‌های ترامپ و تهدیدهای پوشالی‌اش علیه توافق هسته‌ای، از این توافق بین المللی حمایت و بر لزوم حفظ آن تاکید کرده است. در این میان اما روز گذشته سه کشور مهم اروپایی درباره موضوعات موشکی با ترامپ یکصدا شدند.
تاکیدی بر مقابله با برنامه موشکی ایران
روز گذشته، خبری از سران کشورهای آلمان و انگلیس منتشر شد که در یک گفت‌وگوی تلفنی ضمن تأکید بر پایبندی به توافق هسته‌ای ایران و گروه 1+5، به تکرار ادعاها علیه تهران پرداختند. دفتر نخست‌وزیری انگلیس در بیانیه‌ای اعلام کرد: «آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان و ترزا می، نخست‌وزیر انگلیس در این گفت‌وگوی تلفنی توافق کردند که انگلیس و آلمان به توافق هسته‌ای متعهدند. آنها همچنین توافق کردند که لازم است جامعه جهانی برای مقابله با فعالیت‌های منطقه‌ای بی‌ثبات‌کننده ایران و بررسی روش‌های رفع نگرانی‌ها درباره برنامه موشکی ایران همراه شود.»
بیانیه کانادا بر تحریم برنامه موشکی
همچنین «کریستیا فریلند» وزیر خارجه کانادا بیانیه‌ای را درباره توافق هسته‌ای ایران (برجام) منتشر کرد که بنا براین بیانیه، «کانادا از یک نظام بین‌المللی قانونمند و مؤثر حمایت می‌کند و به رویکرد عملگرایانه به خلع‌سلاح و عدم اشاعه هسته‌ای پایبند است.» وزیر خارجه کانادا در ادامه تأکید کرد: «من خوشحالم که اعلام کنم کانادا مبلغ 1.5 میلیون دلار در اختیار آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار خواهد داد تا برای انجام راستی‌آزمایی‌های مربوط به توافق هسته‌ای ایران مورد استفاده قرار گیرد.»
فریلند اما در پایان گفت: «کانادا توسعه در جریان برنامه موشکی بالستیک ایران و همچنین آزمایش‌های موشکی این کشور را که در حال بر هم زدن ثبات در منطقه است، محکوم می‌کند. کانادا تحریم‌هایی که هدف اصلی آن برنامه موشکی بالستیک ایران است، همچنان حفظ خواهد کرد.» این سخنان سه کشور مهم اروپایی تنها، دو روز بعد از اعلام راهبرد جدید «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا در قبال ایران و توافق هسته‌ای و حمایت یکپارچه اروپا از برجام صورت گرفت به‌گونه ای که این نگرانی را ایجاد کرد که رویگردانی فرانسه، انگلیس و... از ایران و قرارگرفتن پشت ترامپ، چندان دور نیست.
رویای مذاکره مکمل
البته این سخنان مسوولان اروپایی جدید نیست چراکه پیش از این نیز سخنگوی وزارت خارجه فرانسه، در نشست خبری روزانه این وزارتخانه، از امکان رایزنی‌های آتی این کشور با دیگر کشورهای امضاکننده توافق هسته‌ای ایران درباره برگزاری مذاکرات برای رسیدن به توافق مکمل برجام خبر داد؛ توافقی که دربرگیرنده برنامه توسعه موشک‌های بالستیک از سوی ایران باشد. او گفته بود:« امانوئل ماکرون، رییس جمهور فرانسه، به این موضوع اشاره کرده که پس از پایان مدت زمان تعیین شده در برجام، می‌توان به توافق مکمل آن دست یافت؛ توافقی که تمرکز آن بر برنامه‌های موشک بالستیک ایران باشد. این امر می‌تواند هدف رایزنی‌های آتی با شرکای امضاکننده این توافق باشد.» ماکرون تاکید کرده بود: «آمریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان بارها درباره برنامه‌های موشک‌های بالستیک ایران به سازمان ملل متحد شکایت کرده‌اند. این کشورها چنین برنامه‌های موشکی را نقض قطعنامه 2015 سازمان ملل می‌دانند.»
سیاست دوگانه اروپا در برابر ایران
اما به نظر می‌رسد موضع گیری اینچنینی اروپا در این مقطع کنونی دلیل دیگری دارد، اتحادیه اروپا به دلایل مختلفی که پیچیدگی‌های زیادی دارد یکپارچه از جمهوری اسلامی و برجام دفاع کرد اما از طرفی آمریکا برای جلب حمایت آنها فشار زیادی بر دولت‌هایشان وارد می‌آورد. به همین جهت گریز مسوولان اروپایی به موضوعات موشکی ایران را می‌توان راهکاری برای متعادل کردن شرایط به نفع آمریکا دانست، البته این موضوع را نباید و نمی‌شود منکر شد که موضوع موشکی جمهوری اسلامی بیش از 50 سال است که از موضوعات مورد توجه اروپاست و به نظر می‌رسد که آنها به دنبال ایجاد توافق در این زمینه هستند تا ایران را محدود کنند حال آنکه بارها مقامات وزارت امورخارجه و مسوولان نظامی جمهوری اسلامی یکپارچه، بر غیرقابل مذاکره بودن توان دفاعی و موشکی ایران تاکید کرده‌اند.
دلایل حمایت یکپارچه از برجام
حمایت یکپارچه اتحادیه اروپا از برجام و انتقاد آنها از سخنان ترامپ را می‌توان از چند جنبه مورد بررسی قرار داد زیرا این عملکرد دلایل فنی سیاسی، حقوقی، اقتصادی و بین‌المللی دارد. از طرفی اتحادیه اروپا خود را مبتکر برجام می‌داند و یکجانبه گرایی آمریکا برای خروج توافق هسته‌ای را بر نمی‌تابد چرا که برای خود هویتی مستقل قائل است.از سویی دیگر پایبندی ایران بارها از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تائید شده و قطعنامه شورای امنیت نیز پشتوانه‌ای برای برجام است. بحث‌های اقتصادی و قراردادهای کشورهای اروپایی با ایران هم وجه دیگری از حمایت اتحادیه اروپا از حفظ برجام است. همچنین اروپا معتقد است که ایزوله کردن ایران برای منطقه و جهان خطرناک‌تر است چراکه به پیشرفت بیشتری در موضوع هسته‌ای دست می‌یابد. به هر روی، امور سیاست خارجی بسیار سیال است و نمی‌توان درباره میزان پایبندی اروپا به برجام و حمایت اظهار نظر دقیقی ارائه کرد چه بسا ممکن است آمریکا بتواند اتحادیه اروپا را با خود همراه کند یا سبب شود که اتحادیه اروپا به دو بخش تقسیم شده و به انشقاق بیفتد.
اروپا تحت فرمان آمریکا
در این میان اما پیروی اروپا از سیاست‌های آمریکا در قبال ایران، حتی با وجود ابراز نارضایتی در بعضی موارد، غیر قابل اجتناب است و ادامه حیات برجام را می‌توان تنها برای مدتی محدود انتظار داشت.
شکست باور ترامپ
این را نباید نادیده گرفت که تحریم جدید آمریکا برای مهار نفوذ منطقه‌ای جمهوری اسلامی در منطقه است و در صورت اقتدار مسوولان، با شکست مواجه می‌شود اما فراموش نکنیم که عامل اصلی رویکرد ترامپ علیه ایران، باوری است که در آمریکا ایجاد شده که «ایران تحت فشار امتیاز می‌دهد» به همین دلیل هم آمریکا با اعمال تحریم‌های جدید، تهدید به لغو برجام و اتخاذ رویکردی جدید در قبال ایران از یکسو و تاکید اتحادیه اروپا یار دیرین ایالات متحده بر لزوم مذاکره موشکی با ایران تحت عنوان مذاکره مکمل برجام از سویی دیگر، درصدد مجبور کردن جمهوری اسلامی به اتخاذ سیاست لبخند و مذاکره هستند و برای شکست ترامپ، باید باور مذاکره مجدد و امکان امتیازگیری از ایران را شکست./۱۳۲۵//۱۰۳/خ