۱۳ مهر ۱۳۹۶ - ۱۶:۲۶
کد خبر: ۵۲۸۴۲۷
پژوهشگر حوزوی مطرح کرد؛

لزوم تقویت مراکز تخصصی برای هویت بخشی به طلاب

محقق و پژوهشگر حوزوی گفت: برخی به دلیل عدم آشنایی با تاریخ چند هزارساله حوزه ها و شأن این مراکز، هویت طلبگی خود و جایگاه اجتماعی دانشگاه را بالاتر از حوزه می بینند.
هویت طلبگی

حجت الاسلام علی رییسی محقق و پژوهشگر حوزوی در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری رسا در هرمزگان گفت: امروزه در فضای طلبگی، علائم و عوارضی اعم از تحیر و سرگردانی برخی طلاب در انتخاب مسیر، چگونگی تبلیغ، مفید یا مفید نبودن کتب درسی، تردید در ماندن در حوزه یا به رفتن به دانشگاه و شیوه های جذب جوانان را شاهدیم.

وی افزود: با مشاهده تحیر و سرگردانی طلاب در این عرصه ها به این نتیجه می رسیم که حوزه و طلاب هنوز نتوانسته اند به طور کامل عرصه های مختلف مسؤولیت خودرا در تحصیل ،تهذیب و تبلیغ به خوبی برای خود و دیگران تبیین کنند، البته نقد این مسأله نباید به معنای عدم پیشرفت حوزه ها یا پسرفت این مراکز علمی دینی تلقی شود. با مقایسه شرایط کنونی حوزه های علمیه با گذشته و همچنین بررسی موانع موجود امروز به نسبت سال های دور درمی یابیم که حوزه های علمیه و طلاب به پیشرفت های قابل توجهی دست پیدا کرده اند.

محقق و پژوهشگر حوزوی تصریح کرد: امروزه حوزه های علمیه در عرصه های مختلف حضور پیدا کرده و صرفا به فقه و اصول و دروس سنتی اکتفا نمی کنند، بلکه مراکز مختلف علمی و تخصصی در حوزه ها فعال شده و نظریه های مختلفی در زمینه های گوناگون مانند مباحث اقتصادی، مذاهبی، کلامی، مباحث فلسفه، مسائل جدید کلامی در حوزه ها بیانگر پیشرفت و گستره علوم حوزوی است، امروز بسیاری از طلاب در عرصه نوشتن و قلم زدن نسبت به گذشته گستره کمی کیفی خوبی پیدا کرده اند. همچنین آشنایی طلاب با علوم و فن آوری و نرم افزارهای جدید قابل مقایسه با گذشته نیست.

وی بیان کرد: وجود نقدهایی بر حوزه و طلاب، ناظر به اهداف و مسؤولیت هایی است که امروز بر دوش روحانیت و حوزه های علمیه گذاشته شده، به این معنا که با حوزه مطلوب فاصله ها داریم نه اینکه خدای ناکرده بخواهیم دستاوردها و تلاش های حوزه و طلاب را نادیده بگیریم.

حجت الاسلام رییسی بیان کرد: البته ما نسبت به آینده، مسؤولیت ها، اهداف و کارکردهای حوزه در عرصه های مختلف و تبیین و محقق سازی آنها هنوز فاصله داریم، برای دستیابی به این اهداف و مسؤولیت ها نیازمند تلاش در زمینه های مختلف هستیم، هیچ کس منکر وجود ضعف ها و آسیب هایی در این عرصه نیست و نباید توجیه و یا انکار کرد. برای دستیابی به اهداف و پیشرفت قابل توجه در این راستا، نخستین اقدام، رفع تحیر از طلاب است، یک طلبه با یک سلسه اطلاعات اجمالی یا بعضا ناقص وارد فضای طلبگی می شود و می خواهد به پیشرفت علمی، تهذیبی و تبلیغی دست پیدا کند. لذا نیازمند یک مشاوره دقیق و جامع برای شناخت تکالیف خود در عرصه های گوناگون،تحصیل ،تهذیب وتبلیغ است.

وی بیان کرد: امروز با نگاه به جامعه در می یابیم که جامعه کنونی ایران اسلامی و جامعه جهانی اقتضائات خاصی دارد و طلبه ای موفق است که این اقتضائات خاص را بشناسد و برای آنها برنامه ریزی کند، تا به محض ورود به جامعه بتواند سخن خود را با شناخت جامعه جدید، کاربردی بیان و جوانان را جذب کند. یک طلبه برای شناخت فضاهای جدید نیازمند اطلاعات جدید است، امروز مردم انتظارات گوناگونی از حوزهای علمیه دارند، باید بجا یا نابجا بودن خواسته های مردم از اهداف و کارکردهای طلبگی برای طلبه مشخص شود تا طلبه براساس آنها عمل و تلاش کند.

محقق حوزوی گفت: اینکه امروزه برخی از طلاب اگرچه با نیات خیر، اما  دست به کارهایی می زنند که نتایج درستی ندارد و یا زمینه آسیب را فراهم می کند، مانند حضور برخی طلبه ها با لباس به ورزشگاه ها، این مسأله باید آسیب شناسی و اهداف تبیین شود که آیا واقعا یک طلبه در کارکرد طلبگی و تبلیغی خود باید به ورزشگاه برود یا نه؟ اگر پاسخ مثبت است پس باید شیوه های تبلیغی مشخص شود، آیا قرار گرفتن در کنار آنها به این معناست که ما آنها را جذب و تابع خود کرده ایم با بالعکس؟ تبیین و مشخص شدن این موضوعات مهم نیازمند بحث تفصیلی است.

وی افزود: اگر کارکرد ذاتی طلبگی تبلیغ است باید دید در چه مباحث، صحنه ها، عرصه ها و شیوه هایی باید تبلیغ صورت بگیرد، اگر ما به دنبال رفع آسیب ها از فضاهای طلبگی و پیشرفت طلبگی هستیم باید بینش صحیح درباره اهداف طلبگی و کارکرد ذاتی طلبگی به طلبه ها داده شود، همچنین باید فضای طلبه های جدیدالورود روشن و اهداف را یادآور شد، مسیرها و شیوه ها را بیان کرد، درصورت تحقق این مسأله، طلبه بر اساس آن نقشه و میثاق عمل می کند و به پیش می رود، در غیر این صورت طلبه نمی تواند مسیر را صحیح تشخیص دهد و دچار تحیر و سر در گمی و سرگردانی می شود، لذا مسأله رفع تحیر مسأله ای مهم است، باید این تحیر و سرگردانی را با کمک، دادن بینش دقیق جامع ،پیرامون تحصیل، تبلیغ و تکالیف اجتماعی طلبه برطرف کنیم.

پژوهشگر حوزوی اضافه کرد: نکته دومی که مرتبط و ملازم با رفع تحیر است، دست پیدا کردن طلبه به یک هویت دقیق است، به این معنا که اگر مسأله تحیر را با دادن بینش صحیح حل کنیم خود به خود به هویت طلبگی و آرمانها و اهداف طلبگی آشنا می شود، دیگر ماندن در حوزه و رفتن در دانشگاه برای طلاب به عنوان یک مسأله اساسی مطرح نخواهد بود. البته گاهی لازم است طلبه به دانشگاه برود اما این شیوه فعلی که طلبه ها حتی در رشته هایی که در حوزه وجود دارد  ورشته های جدیدی نیست به دانشگاه ها می روند قابل بررسی است. در حوزه های علمیه رشته های فلسفه، کلام ، مذاهب و.... وجود دارد، نیازی نیست که طلبه ها برای فراگیری این رشته ها به دانشگاه بروند، درحالی که بعضی از طلبه ها برای آموختن این رشته ها دانشگاه را بر حوزه ترجیح می دهند.

وی تاکید کرد: باید چرایی و اهداف برخی طلاب از این گونه اقدامات بررسی و روشن شود، همچنین برخی هویت طلبگی خود و جایگاه اجتماعی دانشگاه را بالاتر از حوزه می بینند، به این دلیل که تاریخ چند هزارساله حوزه ها و شأن این مراکز را نمی دانند یا بد برای او تلقی شده است، بنابراین دانشگاه را به حوزه علمیه ترجیح می دهند که به مسأله هویت طلبگی برمی گردد.

حجت الاسلام رییسی ابراز داشت: مقام معظم رهبری با امتناع از گرفتن مدرک دکترای دانشگاه تهران در واقع یک نوع درس هویت دادن و هویت بخشی به طلبه ها را عملا آغاز کردند و حوزه ها باید در عرصه های نظری نیز مسأله هویت و ارزش های حوزه و جایگاه آن را برای طلاب تفهیم کنند.

وی همچنین تاکید داشت: مسأله دیگری که باید برای طلاب تببین شود؛ کاربردهای علوم است که طلاب در آغاز شروع می کنند، ادبیات عرب، منطق، مباحث معانی و بیان، بسیاری از طلاب بعد از خواندن سه سال ادبیات عرب به علت اینکه با کاربرد آن را  دقیقا آشنا نبودن درس را جدی نمی گیرند در پایه های بالا به مشکل می خورند و بعدها به نقش عظیم  ادبیات پی می برند، بنابراین چه خوب است که قبل از ورود به مباحث پایه حوزه، کاربرد این علوم به طلاب تفهیم شود تا با شناخت دقیق وارد خواندن مباحث شوند و سپس از یادگیری آن لذت می برند، تقویت علوم پایه حوزوی سبب می شود تا طلاب مسیر را با لذت ادامه دهند و دیگر احتیاجی به رفتن به دانشگاه و مراکز غیر حوزوی هم پیدا نخواهند کرد و به دنبال راه های میانبر نیز نخواهند بود.

محقق حوزوی گفت: مسأله دیگری که لازم است در آسیب شناسی فضای حوزوی بررسی شود مسأله استعدادهاست، امروز فضای حوزه برای کسانی که می خواهند به دنبال اجتهاد باشند طراحی شده و طراحی آن برای اجتهاد پیدا کردن در علم فقه و اصول است و دیگر علوم به صورت جنبی و در حاشیه فقه و اصول برگزار می شود. مسأله این است آیا همه طلاب قصد اجتهاد را دارند یا نه؟ آیا فقط دین و تبلیغ دین وابسته به همین شیوه تحصیلی مرسوم در حوزه است یا نه؟ امروز گستره نیاز به پاسخ گویی به حوزه ها زیاد است، مباحث اقتصادی، فقه اقتصاد، مباحث علم اقتصاد اسلامی بحث هایی است که نیازمند به کار جداگانه و طراحی رشته های جدید است.

وی ادامه داد: در عرصه علم کلام بسیار نیاز وجود دارد، مباحث نقد وهابیت، نقد فرق، مباحث کلام جدید، امروز برای خود دنیایی است که متفرع بر مباحث فلسفه غرب است. حوزه های علمیه باید به مباحثی نظیر علوم قرآن و تفسیر، شناخت مذاهب اسلامی و ادیان پاسخ بدهند، بهترین کار این است که بعد از گذراندن یک دوره عمومی طلابی که واقعا قصد اجتهاد یا توان اجتهاد را ندارند اینها با استعدادیابی و شناخت  دقیق هدایت تحصیلی شوند و به سمت جایگاه هایی که علاقمندند و زمینه شکوفایی استعدادهایشان فراهم است هدایت شوند.

حجت الاسلام رییسی ادامه داد: اینکه بخواهیم برای همه طلاب یک الگو و قالب درست کنیم، ریزش های فراوانی به بار خواهد آمد و وقت زیادی تلف می شود، امروز بسیاری از افراد با آشنایی شخصی با مدیریت شخصی خودشان وارد عرصه های سخنرانی یا علوم جدید می شوند، با آغاز مراکز تخصصی گام بلندی برداشته شده است ولی هنوز هم باز مراکز تخصصی باید به آن جایگاهی که باید داشته باشند به صورت مستقل به آنها توجه شود و آنها به عنوان یک مراکز اصیل حوزوی نه صرفا به عنوان مراکز حاشیه ای یا اقماری قرار نگیرند، باید به آنها اهمیت داده شود تا هم پاسخ گویی حوزه ها بیشتر شود و هم طلابی که خواهان تحصیل در یکی از این رشته ها هستند بتوانند با امکانات و نگاه دقیق تر و جایگاه بهتری مسیر را ادامه دهند و به موفقیت بهتری دست پیدا کنند.

پژوهشگر حوزوی با اشاره به آسیب ها و روش های نشاط بخشی به طلاب گفت: یکی دیگر از مسائل بسیار اساسی در حوزه ها، نوع نگاه ما به حوزه هاست، حوزه های علمیه صرفا  مراکز آکادمی و تحصیلی نیستند. یک طلبه در صورتی در فضای حوزه موفق است که علاوه بر تحصیل علم و کسب اطلاعات دینی به مسأله اخلاق و تهذیب نفس نیز بپردازد.

وی ادامه داد: یکی از راه های ایجاد نشاط در طلبه و صبوری در برابر مشکلات دوران طلبگی، پرداختن و اهمیت دادن به مباحث اخلاقی است، تاکیدات امام راحل و مقام معظم رهبری بر این بود که عالم باید مهذب باشد، چراکه خطر عالم غیر مهذب بسیار بیشتر از کسی است که از سواد آن چنانی برخوردار نیست، بنابراین علم باید توأم با تهذیب و اخلاق باشد، همچنین علم در فضای طلبگی باید توأم با تقوا باشد.

حجت الاسلام رییسی تاکید کرد: برای ایجاد نشاط در حوزه ها علاوه بر  برطرف ساختن موانع علمی و پیشرفت علم، باید به طلاب کمک کنیم تا در مسیر تقوا، تهذیب و اخلاق قرار گیرند، درس های اخلاق به صورت منظم برگزار و با دادن اطلاعات و بیان اهمیت و برنامه ریزی، طلاب را علاقه مند به حضور در درس های اخلاق کنیم.

محقق حوزوی در پایان گفت: همچنین باید مطالب اخلاقی در سطح درک طلاب باشد، مطالب اخلاقی که توسط اساتید بیان می شود نباید با ارائه شیوه و راهکارهای مختلف باعث حیرت بیشتر طلاب شود، اساتید اخلاق باید با سطح فهم طلاب و توانایی های طلاب از درس ها و راهکارهای گذشته آشنا شوند، راهکارهای متعارض و متفاوت سبب حیرت طلاب در مسیر تهذیب اخلاق و کسب تقوا می شود./۸۵۱/ت۳۰۱/ج

ارسال نظرات