جستاری در عرفان اهل بیت

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، صد و چهاردهمین شماره ماهنامه آموزشی و اطلاع‌رسانی معارف را به مدیر مسؤولی دکتر داوود رنجبران، ویژه شهریور و مهر ۱۳۹۶ منتشر کرد.

این شماره ماهنامه معارف از سه پرونده با عناوین: جستاری در عرفان اهل‌بیت(ع)، استادی و پیرمرد و مشروطه؛ بازنگری و بازنگاری مشروطه از آیت الله لنکرانی تشکیل شده است و همچنین در ادامه این ماهنامه مطالبی همانند: این سو آن سو و همراه با شما را مطالعه می‌کنیم.

در پرونده جستاری در عرفان اهل بیت(ع) موضوعاتی همچون: معرفت الله در مکتب آل الله؛ در گفت‌وگو با آیت‌الله محمد باقر تحریری، آب در کوزه و ما تشنه لبان می‌گردیم؛ جستجوی عرفان ناب اسلامی در گفت‌وگو با آیت الله محمدحسن زالی، جلوه عرفان در معارف علوی؛ در گفت‌وگو با حجت الاسلام محمد امین صادقی ارزگانی، شاخصه‌های عرفان ائمه اطهار(ع)، در گفت‌وگو با آیت الله حسن رمضانی، جستاری در عرفان اهل‌بیت(ع)؛ بررسی عوامل رویکرد به عرفان مدون و دوری از عرفان ناب در گپ‌و‌گفتی با دکتر محمد مجد فقهی، عرفان در ادعیه، تجلی در عرفان در صحیفه سجادیه و انسان کامل در صحیفه سجادیه را مطالعه می‌کنیم.

عرفان همانند دیگر علوم، ممکن است نتیجه فضای فکری و فرهنگی و اجتماعی خاص باشد؛ که در این صورت به همان اندازه که احتمال هست که از وظیفه اصلی خود دور شده باشد، از این رو، حجت الاسلام سید حسین رکن‌الدینی، در گفت‌وگویی با آیت الله محمد حسن زالی (فاضل گلپایگانی) به بررسی عرفان ناب اسلامی و اهل‌بیتی پرداخته است.

محمد حسین زالی (فاضل گلپایگانی) از اساتید سطوح عالی حوزه و دانشگاه است و سال‌های متمادی به تدریس فلسفه و عرفان اشتغال دارد.

آیت الله فاضل گلپایگانی درباره عرفان ناب و برگرفته شده از مکتب اهل‌بیت(ع) چنین می‌گوید:

به نظر ما عرفان ناب نزد اهل‌بیت(ع) است، اما متأسفانه رایج نیست و متنی برای آن نوشته نشده است و اینهایی که به عنوان عرفان اسلامی مشهور است، همان عرفان ابن‌عربی و امثال ایشان است که با صرف‌نظر از شیعه یا سنی بودن آنها، اما منابعشان غالبا منابع اهل‌سنت است.

اگر بخواهیم امروز عرفان رایج را حاکم کنیم؛ نمی‌تواند اثر مطلوب و مورد نظری را که بر اساس جایگاه عرفان باید داشته باشد؛ بگذارد.

چون عرفان رایج، انسان را به جنبه‌های شخصی و فردی سوق می‌دهد در حالی که عرفان اهل بیتی با این طرز تفکر مخالف است و عرفان نظر اهل‌بیت(ع) کاری به اشخاص ندارد؛ بلکه از خود اهل بیت(ع) گرفته می‌شود.

همچنین وی در بخش دیگری از این گفت‌وگو درباره منابع عرفان اهل بیتی چنین گفته است:

منابع زیادی برای عرفان اهل‌بیتی داریم که اولین آنها قرآن است، بعد از بیانات و رهنمودهای پیامبر(ص) و اهل‌بیت(ع)، ادعیه، مناجات‌ها، زیارت نامه‌ها، نهج‌البلاغه، صحیفه سجادیه، این تراث و سرمایه را داریم، اما متأسفانه بر روی آن کار نشده است و مثل فقه مدون است.

عرفای شیعه در کنار و بر حاشیه و ذیل عرفان رایج، تعلیق‌هایی زده‌اند و نقطه نظرهایی ابراز داشته‌اند؛ اما متأسفانه متن مستقلی با عنوان عرفان اهل‌بیت(ع) ارائه نکرده‌اند! یعنی محور و متن هنوز حرف‌های ابن‌عربی و دیگران است نه قرآن و اهل بیت(ع)!

عرفان اهل‌بیتی ساز و کار جدایی دارد و عرفان مستقلی است و ورود و خروج و جهت‌دهی و اهداف و مسائلش، همه باید تعریف و روشن شود.

همچنین موضوع‌هایی همانند: نقد حال: مشکل ما با دروس دانشگاه صنعتی و پزشکی چیست؟ فضای مجازی: کانال‌های تلگرامی استادان، گنجینه: آثار علمی استادان، در مسیر تحول: جامع نگری در پاسخ گویی، کتاب شناخت: آشنایی با اخلاق اسلامی، نشست نوشت: جریان‌شناسی مشروطه در پرونده استادی پیش روی مخاطبان قرار گرفته است.

در پرونده «پیرمرد و مشروطه» مطالبی همانند: بیناترین به احوال رجال ایران، نوشته دکتر مهدی ابوطالبی، بازنگری و بازنگاری تاریخ مشروطه و نقش آیت‌الله لنکرانی در آن، در گفت‌وگو با حجت الاسلام محمد صادق ابوالحسنی، جریان‌شناسی تاریخی و بصیرت سیاسی از دکتر موسی نجفی و جامی از چشمه بصیرت به قلم محمد صادق ابوالحسنی را مطالعه می‌کنیم.

«بازنگری و بازنگاری تاریخ مشروطه و نقش آیت‌الله لنکرانی در آن» عنوان گفت‌وگویی با حجت الاسلام محمد صادق ابوالحسنی است.

وی در بخشی از این گفت‌وگو درباره نقش برجسته مرحوم لنکرانی در مشروطه و انقلاب اسلامی چنین بیان کرده است:

دو نقش برجسته مرحوم لنکرانی در تاریخ معاصر ایران، یکی در دوران گذار از «مشروطه» به «جمهوری اسلامی» در عرصه سیاست است و دیگری در تقابل با تاریخ نگاری سکولار و زمینه سازی برای بازنگری در تاریخ معاصر، به ویژه دوران مشروطه می‌باشد و ایشان دانای اسرار عصر مشروطه تا انقلاب و در حکم جعبه سیاه تاریخ معاصر کشورمان محسوب می‌شود.

عصر مشروطه و شیخ فضل الله را می‌بیند؛ با شهید مدرس هم‌سنگر می‌شود در جریان مبارزه با استعمار انگلیس، مقابله با رضاخان و فسخ قرارداد وثوق الدوله همکاری می‌کند؛ با حاج آقا نور الله اصفهانی هم صدا می‌گردد؛ با آیت الله کاشانی و دکتر مصدق در ملی شدن صنعت نفت همکاری می‌کند؛ در تقویت قیام آیت‌الله حاج آقا حسین قمی و مرجعیت آیت‌الله بروجردی از پا نمی‌نشیند؛ منزلش ملجأ و پایگاهی برای نواب صفوی و یاران او می‌شود؛ و در نهایت برای سرنگونی استعمار و استبداد در ایران اسلامی، گمشده خود را در شخصیت امام خمینی (ره) می‌یابد.

 گفتنی است، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، صد و چهاردهمین ماهنامه معارف را در ۷۲ صفحه و به قیمت ۶۰۰۰ تومان منتشر کرده است./۹۹۸/ن ۶۰۲/ش