خلق ثروت یا بدهی سوخت شده!
به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از روزنامه «جوان»، این روزنامه در یادداشتی از «ابوالفضل صالح‌آبایی» نوشت:
قدرت خلق چیزی از عدم، صفتی است مخصوص خداوند و در انحصار داشتن چنین قدرتی است که تنها خدای نادیده را شایسته پرستش قرار داده است، امروزه اما به نظر می‌رسد شاهد انتقال قدرتی در این زمینه هستیم. بدین صورت که سال‌هاست در کنار وظایفی که قانونگذار برعهده بانک‌ها به عنوان قلب تپنده اقتصاد پول مبنای کشورها گذاشته، خلق پول نیز به عنوان یکی از مهم‌ترین وظایف آنها شناخته می‌شود و بانک‌ها تحت سازوکاری نه چندان پیچیده هر روز هزاران هزار واحد پول جدید خلق و به جامعه تزریق می‌کنند که این امر اینطور به نظر می‌رسد که موجب هرچه قدرتمندتر شدن این نهاد پولی و البته با اهمیت‌تر شدن جایگاه آن در نظام معیشت خانواده‌ها شده است.
فرآیند خلق پول در بانک‌ها ساده است، به این ترتیب که فرض می‌شود مشتری مبلغی اسکناس به ارزش مثلاً هزار تومان را به حساب خود نزد بانک واریز می‌کند و بانک با فرض 10 درصد بودن نرخ سپرده قانونی مبلغ 100تومان آن را نزد بانک مرکزی ذخیره و 900تومان باقی‌مانده را به مشتری دیگری که متقاضی وام است در قالب عقود اسلامی تسهیلات می‌دهد، شخص وام گیرنده با900 تومان خود کالایی را خریداری می‌کند و حالا فروشنده کالا به عنوان مشتری سوم به بانک مراجعه و مانند مشتری اول و این بار مبلغ 900 تومان حاصل از فروش کالایش را به حساب خود واریز می‌کند، بانک مجدداً 10 درصد آن را ذخیره و 810 تومان دیگر را به عنوان وام به متقاضی دیگری می‌دهد. تا اینجا مجموع دارایی پولی بانک از هزار تومان به 2 هزار و 710 تومان رسیده است که هزار و 710 تومان آن غیرواقعی، بدون پشتوانه و تنها با روش‌های حسابداری خلق شده است.
اما این روند تا کجا ادامه خواهد داشت؟ در پاسخ باید گفت در واقع همه چیز به همان 10درصدی بستگی دارد که بانک‌ها بنا بر تعیین آن از سوی بانک مرکزی مکلف به ذخیره‌اش هستند و این نرخ هرچقدر که به صفر نزدیک‌تر باشد، عملاً قدرت وام‌دهی و خلق پول بانک‌ها را افزایش می‌دهد. بدین ترتیب و با فرض نرخ سپرده قانونی 10درصد و بنا بر سازوکاری که روایت شد، بانک‌ها می‌توانند هر بار به ازای هر هزار تومان پول واقعی مشتریان 10 هزار تومان پول غیرواقعی خلق کنند که مابه‌ازای آن نه اسکناسی چاپ شده و نه پشتوانه‌ای در بانک مرکزی دارد و تنها به صورت یک عدد مقابل شماره‌حساب‌ها نوشته و دارای ارزش است. بدین صورت مقوله تولید ثروت شکل می‌گیرد و اینطور به نظر می‌رسد که هرچه قدرت خلق پول بانک‌ها بیشتر باشد، ثروت آنها و در نتیجه ثروت بانک مرکزی و کشور بیشتر شده و سبب فزونی پول، افزایش تقاضا برای کالا و به همان نسبت پویایی اقتصاد، تولید و رفاه مردم شود. اما آیا این قدرت بانک‌ها در خلق پول از عدم که به مثابه تردستی ماهر تنها با تعیین یک نرخ می‌توانند یک واحد پولی را تبدیل به 10 برابر آن کنند، واقعاً تولید ثروت است؟!به خصوص آنکه به گفته رئیس کل بانک مرکزی سیستم بانکی پا را از این هم فراتر گذاشته و سودهای موهومی هم شناسایی می‌کنند!
برای جواب به این سؤال کمی به عقب برمی‌گردیم؛ آنجا که متوجه شدیم از 10 هزار تومانی که مجموعاً در اختیار بانک قرار گرفت تنها هزار تومان آن واقعاً به صورت اسکناس وجود داشت و مابقی آن به صورت اعتبار و فقط یک عدد است که در حساب‌های مشتریان موجود و در مالکیت آنها بود پس عملاً 9 هزار تومان آن در واقع بدهی بانک است و هیچ‌وقت ثروتی در کار نبوده.
با ادامه هر روزه این روند آنچه بانک‌ها برای آیند‌‌گان خود به ارث خواهند گذاشت، چیزی جز رشد فزاینده نقدینگی و انبوهی از بدهی‌های سنگین به مردم، صنایع تولیدی و خلق پول بدون پشتوانه نبوده و در صورت هجوم همزمان مشتریان برای برداشت موجودی حساب خود شاید تنها به میزان یک سوم موجودی حساب آنها در صندوق بانک پول واقعی وجود داشته باشد و سرنوشت بانک‌های قدرتمند چیزی شبیه انتهای کار همین مؤسسات کوچکی خواهد شد که هر روز در اخبار می‌شنویم و مردم در مقابل آن تجمع کرده و پول خود را طلب می‌کنند.
آنچه بانک‌ها در هدف از خلق پول مجبور به انجام آن هستند ناشی از طمع و زیاده‌خواهی قانونگذارانی است که بی‌توجه به فرمول برکت و زیادی مال توسط خداوند سعی در تعیین فرمولی جدید برای دستیابی به ثروت و پول بیشتر کرده و اینگونه با تعیین قوانین الزام‌آور پولی و مالی برای بانک‌ها پایه‌گذار امکان خلق پول این ابرربای سازمان‌یافته شده‌اند. در حالی که به نظر می‌رسد شاید تنها راه‌حل برون‌رفت از این ورطه شناسایی واقعی میزان سپرده و شفاف‌سازی در حسابداری بانک‌هاست. آنجایی که تسهیلات سوخت شده همچنان با سود سالانه محاسبه و به عنوان سپرده‌های جدید در هر سال به خلق پول منجر می‌شود. به عبارت بهتر با عملیات‌های مرسوم فعلی در بانک‌ها به جای خلق پول از مسیر منطقی و عملیات‌های واقعی اقتصادی خلق بدهی‌های سوخت شده در بانک‌ها می‌شود و جالب آنکه این بدهی‌های سوخت شده به جای ایجاد نگرانی و ایجاد بحران در اقتصاد کشور، لذت سود را برای بانکداران، سپرده‌گذاران و سهامداران ایجاد می‌کند!/۱۳۲۵//۱۰۳/خ