گفت‌وگو/ رنج حیوان از انسان معاصر
اشاره: در سال‌های اخیر نگهداری از حیوانات از قبیل سگ، گربه، ایگوانا و غیره در منازل مسکونی بسیار متداول شده است؛ البته برخی شهروندان با هدف حیوان دوستی و حمایت از حیوانات بی‌پناه اقدام به نگهداری حیوانات می‌کنند در حالی که این پدیده رو به رشد به زیست طبیعی حیوان آسیب می‌زند و حتی در برخی موارد مشکلاتی برای سایر شهروندان ایجاد می‌کند.
برخی ها نگهداری و پرورش حیوانات را برای تفریح و سرگرمی انتخاب کرده‌اند و آن را نشانه طبقه اجتماعی بالا می‌دانند و برخی دیگر از این راه امرار معاش و کسب درآمد می‌کنند؛ با این حال باید توجه داشته باشیم که نگهداری از حیوانات در منزل تبعات و آسیب‌هایی را به همراه دارد.
از عواملی که می توان برای ترویج این فرهنگ غلط نام برد، شبکه های ماهواره ای و تبلیغات گسترده غربی ها برای گرایش افراد به سوی این مسأله است؛ این فرهنگ غلط تا جایی پیشروی کرده است که برخی افراد در جامعه به جای فرزندآوری روی به نگهداری از حیواناتی مانند سگ، گربه و غیره می پردازند.
این دغدغه سبب شد تا خبرنگار خبرگزاری رسا برای تحلیل و ریشه یابی این مسأله با حجت‌الاسلا والمسلمین مرتضی وافی استاد حوزه علمیه قم و مدیر مؤسسه دینی خانه خورشید گفت‌وگو کند.
وی معتقد است بیش از آنکه انسان از نگهداری برخی از حیوانات در خانه خودش اذیت و آزار شود، آن حیوان زبان بسته از همراه شدن با انسان مورد اذیت و آزار قرار می گیرد؛ شاید در شریعت اسلام برای دوری از برخی از حیواناتی که گفته‌اند که اینها نجس هستند یا نمی‌شود نگه داشت این نباشد که ما از آنها رنج ببریم، بلکه آنها بیشتر از انسان‌ها و آن فرکانس‌ها و انرژی که ساطع می‌کنند رنج می‌برند و این به نوعی حیوان دوستی نیست بلکه خلاف حیوان دوستی است.
متن کامل این گفت‌وگو در زیر تقدیم خوانندگان محترم می شود.
رسا ـ چه عواملی سبب جلوگیری از رشد معنوی انسان ها می شود؟
سه مانع از موانع رشد معنوی انسان
مانع اول شیطان است که در آیات قرآن دارد که کارهای زشت و منکرات را برای انسان تضمین می‌کند و انسان‌ها را به سمت ارتکاب محارم دعوت می‌کند و آنها را از رفتن به سوی خوبی‌ها ناامید و دلزده می‌کند.
مانع دوم هوا و هوس و نفس اماره انسان است که به مراتب قوی‌تر از شیطان است، شاید بروز و ظهور شیطان را نداشته باشد، اما در وجود انسان این نفس انسان است که در حقیقت بر انسان سوار می‌شود و این مرکب را به هر جایی که بخواهد می‌کشد و در رابطه با همین نفس انسان هم آن تعبیر «ان النفس لأمارة بالسوء الا ما رحم ربی»؛ حضرت عیسی(ع)، در مقابل این نفس صدا می‌زند که اگر خدای متعال بر من رحم کند من از دست این نفس نجات پیدا می‌کنم.
مانع سوم که در حقیقت ترکیبی از همین شیطان و طاغوت، جلوه‌ای از این شیطان و نفس اماره است که در وجود برخی از انسان‌ها شکل می‌گیرد که به صورت جمعی کار می‌کند و اراده جمعی آنها متکی بر همین هوا هوس و فریب‌های شیطانی است؛ این مانع سوم را به عنوان طاغوت نام می‌برند و باز در آیات قرآن کریم داریم که «هم اولیائهم الطاغوت، یخرجونهم من النور الی الظلمات»؛ این نشان می‌دهد که حقیقت طاغوت در مقابل کسانی قرار می گیرد که ولی و مولای آنها خدا است.
با استناد به «آیة الکرسی» می توان گفت این طاغوت است که می‌ایستد و با انسان‌ها در مسیر حق مقابله می‌کند، آن چیزی که امروز در سر راه انسان‌ها قرار گرفته است در این دنیای فانی زود گذر جلوه‌هایی از تمدن منحط غربی و تفکر مادی است که بر پایه همین طاغوت و در پایه جبهه باطل بنا شده است و تحت ولایت طاغوت انسان‌ها را قرار می‌دهد.
رسا ـ از مصادیق موانع رشد معنوی انسان ها به چند مورد اشاره کنید.
یکی از جلوه‌های سرپرستی طاغوت و ولایت طاغوت در این امروز جامعه عرصه رسانه‌ها و فضای مجازی است؛ قدرتی که هنر و رسانه در هر دو جهت هم در کشیدن انسان‌ها و جذب انسان‌ها به سمت خوبی‌ها دارد و هم از قدرتی که برای تغییر نگرش‌ها و تغییر ذائقه‌ها و کشیدن میل‌ها به سمت بدی‌ها و بد رفتاری‌ها و ناهنجاری‌ها دارد قدرت کم نظیری است.
در میان قدرت این عرصه رسانه الان نقش اصلی را در دنیای امروز کشورها و به نوعی حاکمان برخی از کشورها با همان نگاه لیبرالیسم و سرمایه‌داری و با روح استکباری و با حقیقت طاغوتی خودشان بازی می کنند که تفکر صهیونیسم اصل این جریان است و مسیحیان دست راستی که به نوعی افراطی هستند و پیوند با تفکر صهیونیست برقرار کرده‌اند، همه فعالیت خود بر مبنای جریانی به نام شبکه‌های ماهواره‌ای گذاشته‌اند.
رسا ـ شبکه‌های ماهواره‌ای چگونه مهم‌ترین ابزار و وسیله آن تفکر استکباری و استعماری قرار گرفته است؟
علت این مسأله این است که این است که شبکه‌های ماهواره‌ای از ویژگی‌هایی برخوردار هستند که شاید ابزارش در دنیای امروز این چنین جذابیت و کشش را نداشته باشد.
رسا ـ ماهواره در چه صورتی از موانع رشد معنوی انسان به حساب می آید؟
صوت و تصویر نقش خیره‌کننده‌ای در جذب انسان‌ها دارد
اولین ویژگی شبکه‌های ماهواره‌ای این است که در حقیقت جریان تسخیر گوش‌ها و چشم‌هاست؛ یعنی منجر به این می‌شود که این گوش‌ها و چشم‌ها را مجذوب صندوقچه تلویزیون کرده و از آن طرف دل را به دنبال خود بکشد.
نکته دوم سناریوها و تولید محتوایی است که بر اساس آنها این برنامه‌ها ساخته می‌شود؛ پژوهشگران و اندیشمندانی هستند که در این زمینه در همین مسیر باطل خودشان با شناخت از مخاطب و با حمله و تهاجم به قلب‌های پاک و لطیف و زلال می‌دانند که چگونه قلم بزنند، سناریو بنویسند و برنامه‌ها بر اساس این سناریوها چگونه جاذبه خیره کننده خود را داشته باشد.
سومین اتفاقی که در این شبکه‌های ماهواره‌ای می‌افتد، قالب‌هایی است که در حوزه انیمیشن و سریال تولید می شود؛ معمولاً انیمیشن‌ها و سریال‌ها در میان قالب‌های رسانه‌ای از جذابیت بیشتر و تأثیرگذاری پر نفوذتری برخوردار هستند، برای همین غربی ها سعی می کنند در این زمینه به نوعی یک زرق و برق بسیار شیک و خیره کننده از دنیای مدرن و به نوعی جنسی از شعار آزادی‌مداری و جنسی از القای نیاز به یک ارتباط خارج از محدوده‌های عرفی و شرعی دست و پا گیر را ایجاد کنند تا ابعاد معنویت را مورد تهاجم قرار دهند.
رسا ـ شبکه های ماهواره ای از چه طریق جریان سازی می کنند؟
شبکه‌های ماهواره‌ای در میان همه برنامه‌هایی که گاهی مفید است مانند مستندهای علمی، برنامه‌های ورزشی و غیره شروع به جریان سازی می کنند؛ آنها در وهله اول پایه‌های تحکیم خانواده و ارتباطات خانوادگی را مورد حمله قرار می‌دهند، این اولین موضوع است و برنامه‌ریزی بسیار دقیقی دارند.
آخرین آمار نشان می دهد که 120 شبکه فارسی‌زبان یا شبکه‌هایی به زبان فارسی دوبله می‌کنند در ماهواره وجود دارد، چرا این اتفاق را ایجاد می‌کنند؟ یکی همین است که بتوانند پایه‌های عاطفه و احساسات و روابط درست در خانواده را مورد حمله و تهاجم قرار دهند که متأسفانه تا اندازه‌ای هم در این کار موفق شده اند.
بسیاری از کسانی که ما برای مشاوره با آنها صحبت می‌کنیم شروع بسیاری از اختلاف‌ها و شروع به نوعی جر و بحث‌ها و بی‌اعتمادی‌ها و کم محبتی‌ها بین خانواده، بین زن و شوهر، بین فرزندان و پدر و مادر از همین برنامه‌ها و سریال‌های تلویزیونی بوده است.
ماهواره درصدد نابودسازی فضائل اخلاقی است
دومین مسأله‌ای را که اینها مورد هجمه قرار می‌دهند مسائل فضائل اخلاقی است؛ یعنی حرکت دادن جامعه دینی، آن هم باز در یک حرکت نامحسوس و تدریجی به سمت رفتن به سوی بی‌بند و باری، تباهی و به نوعی جذب آنها به سمت افسار گسیختگی اخلاقی؛ اینکه دائماً در اینها به طور افراطی جریان مشروب‌خواری، حضور در مراکز فساد و حتی جلوه‌هایی از بی‌بند و باری و ارتباطات نامشروع را نشان می‌دهند در یک اندازه‌ای جای تعجب دارد و از طرفی هم باید احساس خطر کرد.
رسا ـ آیا در سایر کشورها هم همانند کشور ایران شبکه های ماهواره ای به راحتی قابل دسترس است؟
در بررسی‌هایی که ما انجام دادیم، حدود ده شبکه در حال حاضر موجود است که در دنیا به صورت کارتی و به قیمت‌های گزاف قابلیت مشاهده دارد، اما برای مردم ایران در همین دستگاه‌ها و تجهیزات ماهواره‌ای تا یک سال حتی گاهی تا دو سال به صورت رایگان قرار می‌دهند و بعد از آن بسیار راحت از طریق فیلتر شکن‌های اینترنت با مبالغ بسیار پایین دائماً آنها را آپدیت و به روز می‌کنند و قفل این شبکه‌ها را برای جامعه اسلامی ایرانی باز نگه می دارند.
شبکه‌هایی در همه 24 ساعت فیلم‌های مبتذل و به نوعی مستهجن را به نمایش می‌گذارند، آیا پشت پرده اینها و دست پشت پرده، غیر از صهیونیسم جهانی است و آیا غیر از دشمنانی است که از طریق جنگ سخت و دفاع مقدس و تحریم‌های اقتصادی نتوانستند موفق شوند الان به فکر این حوزه و جنگ نرم افتاده‌اند و این گونه رذائل اخلاقی و بی‌بند و باری‌ها را می‌خواهند در جامعه به نوعی رواج دهند؟ غیر از این چیزی می‌تواند باشد؟ چه کسی اینقدر برای جامعه ایرانی اسلامی دل سوزانده است که اینگونه هزینه و خرج کند؟
مسأله دیگری که به شدت روی آن کار می‌کنند و اخیراً بسیار زیاد در برنامه‌های مختلف شبکه‌های مختلف هست، بدبین کردن مردم به نظام اسلامی، دلسرد کردن آنها از حرکت به سمت ارزش‌ها و باورهای نماد جامعه ایرانی اسلامی است.
الان کسانی که فرار می‌کنند و به نوعی در پناه به شبکه‌های معاند و معارض با انقلاب اسلامی می‌برند چه اتفاقی می‌افتد که اینگونه کار و سرمایه‌گذاری می‌کنند و چرا؟ چرا اینقدر اینها را تأمین می‌کنند و گاهی تحویل می‌گیرند؟ آیا غیر از این است که بتوانند خلل‌ها و راه نفوذی را در این جامعه یکپارچه وحدت بخش ایران اسلامی ما به وجود بیاورند.
دست های پشت پرده ماهواره، هر شب با عنوان‌های مختلف، مکرر و مرتب چه از طریق اخبار و خبرهای کذب و دروغ یا به نوعی مبالغه آمیز، چه از زبان کسانی که در ایران بوده‌اند و شناخته شده هستند، از زبان آنها بعضی از اعتقادات و باورها، مسأله ولایت، مسأله ارزش‌های اسلامی، مسأله شهادت، مسأله دفاع از حرم اهل بیت و مدافعان حرم و حتی بعضی از مسائل و ضعف‌های جامعه اسلامی را دانه دانه بزرگ‌نمایی می کنند.
این حرکت‌ها به نوعی باعث می‌شود که آن باور و اعتقاد بسیاری از افرادی که مخاطب این شبکه‌های ماهواره‌ای هستند متزلزل شود و همه اینها را در یک پوشش هنری و رسانه‌ای با جلوه‌های بصری و با هزینه‌کردهای هنگفت انجام می‌دهند؛ شاید اگر عنایت حضرت حق، توجهات خاصه امام زمان(عج) و به نوعی تدبیرهای رهبر معظم انقلاب و حرکت‌های خالصانه نیروهای مؤمن و انقلابی و خون پاک شهدا و به نوعی روح بلند امام راحل بر سر جامعه اسلامی نبود، اینها تاکنون شاید موفق شده بودند که این سند محکم جامعه اسلامی را بشکنند، اما چه می‌شود کرد که در آیه قرآن داریم که «يُريدُونَ لِيُطْفِؤُا نُورَ اللَّهِ بِأَفْواهِهِمْ وَ اللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ وَ لَوْ کَرِهَ الْکافِرُونَ»؛ خدا خواسته است که این نور بماند و خاموش نشود و همه این هجمه‌ها را خدای متعال تشبیه به فوت دهان عده‌ای می‌کند که بخواهند چراغ خدایی را خاموش کنند، ان‌شاء‌الله موفق نیستند و این حرکت انقلابی راه خود را با همه سختی‌ها و فشارها ادامه خواهد داد.
رسا ـ با توجه به مطالبی که فرمودید حالا بفرمایید که اساساً چه چیزی سبب می‌شود که در جامعه افراد به جای فرزند آوری به سمت حیوانات خانگی می‌روند؟ ماهواره ها چگونه سبب تقویت این نوع نگاه می شوند؟
در جامعه به ظاهر مدرن امروز و جلوه‌های تمدن غربی و تفکر لیبرالیسم به نوعی انسان ظاهراً به عنوان محور قرار می‌گیرد و نوعی نگاه اومانیسم جامعه را فرا می‌گیرد، در این نگاه اصالت النفس، اینکه همه به دنبال منفعت‌های خودشان هستند و به نوعی ذائقه‌هایشان اینگونه تنظیم می‌شود که حداکثر بهره‌مندی را از دنیای امروز و از مظاهر دنیای امروز و لذت‌های دنیای امروز ببرند.
یکی از مسائلی که اخیراً بسیار تبلیغ کردند این است که مثلاً فرزند یک مانعی است برای اینکه شما نتوانید آنگونه که باید از زندگی خودتان و این زندگی خودتان لذت ببرید به ویژه در تفکری که به نوعی به فردای دنیا و به جهان آخرت با شک و تردید و به نوعی با نگاه انکار برخورد می‌کند، برای او تمام این دنیا باید لذت و بهره‌مندی بشود، اینگونه تبلیغ شده است که فرزند یکی از موانع رسیدن به این لذت‌ها و خوشی‌ها و تفریحات و بهره‌مندی‌هاست.
بالأخره انسان باید سرمایه خود و رزق و روزی که در دست دارد، پول و جا و امکانات خود را در جامعه بین فرزندان خودش و بچه‌های خودش توزیع کند، این مسأله‌ای است که برای کسی که به سمت فرزند کمتر می‌رود شعارش این است که زندگی من بهتر خواهد شد و رفاه بهتری خواهد داشت؛ این اولین مسأله است که به همان نگاه لیبرالیسم و سرمایه‌داری بر می‌گردد که اصالت نفع را بدون هیچ مسأله دیگری می‌بیند.
مسأله دوم در چنین نگاهی ایثار و فداکاری و گذشت که می‌تواند روح انسان را تربیت کند، هیچ معنایی ندارد؛ شما چیزی از این گونه اخلاق و خلقیات در جامعه مادی نمی‌بینید؛ در مادی گرایی چیزی به نام گذشت و ایثار برای اینکه تو از خودت بگذری و دیگری به یک منفعت و امکاناتی برسد و تو احساس آرامش کنی و روحت از اینکه دیگری بهره‌مند از این امکانات شده است روح تو رشد کند و این کار را با نیت قربت و تقرب به سوی خدا انجام دهی معنی ندارد؛ برای همین گذشتن از امکانات و بخشیدن برخی از امکانات، این ایثار و فداکاری وقتی معنی پیدا نکند مسأله فرزند آوری دچار خدشه می‌شود.
مسأله سوم تشویق و تبلیغی است که در جوامع امروز می‌شود؛ حتی در خود ایران ما هم برخی دائماً این را اعلام می‌کنند منابع و امکانات آموزشی ما و فضاهای آموزشی ما محدود است برای همین فرزند نیاورید؛ اخیراً کسی می‌گفت که حتی اکسیژن هم محدود است و ممکن است بچه ها در برخی از جاها خفه شوند، وقتی شما فرزند زیاد می‌آورید کمبود اکسیژن پیدا می‌کنیم! می‌گفت کسانی که فرزند بسیار آورده‌اند مدیون ما هستند و به نوعی ما از این حق خود نمی‌گذریم، چراکه آنها از امکانات فرزندان ما بهره می‌گیرند و می‌برند و با این کار در حال تضییع حقوق ما هستند.
در چنین نگاهی خانواده‌ها دچار یک خلأ عاطفی و احساسی می‌شوند، وقتی پدر و مادر نتواند این عاطفه و احساسات خود را نسبت به فرزندان خودش بروز و ظهور دهد و وقتی کسانی نباشند در این جامعه که بتوانند برعکس، این محبت را به پدر و مادر جواب بدهند، در این خانواده‌های خلوت و انسان تنهای امروز تنها چیزی که می‌تواند جا را پر کند، جریان پرورش حیوانات است تا به نوعی بتوانند خلوت، تنهایی و نیاز خودشان را به صورت کاذب اشباع کنند.
آیا حیوانات وفادارتر از فرزندان هستند؟!
به همین دلیل در فضای جامعه امروز وقتی عاطفه و محبت کمرنگ شود ابراز می‌کنند، برخی از کسانی که این حیوانات را نگه می‌دارند ابراز می‌کنند که عاطفه و محبت این حیوانات از برخی فرزندان نسبت به پدر و مادرشان بیشتر است، و گاهی همین طور است؛ یعنی به ظاهر ادب و وفای یک سگ خانگی که یک لقمه نان جلوی او انداخته شده است از فرزندی که یک عمر از شیره جانش پدر و مادر گذاشته است به خاطر جریان‌های امروز و کم شدن عاطفه و محبت معلوم است که این ادب و وفا و محبت کمرنگ می‌شود و این هم توجیهی برای این جریان می‌شود؛ برای همین باید روی مسأله تربیت فرزندان بیشتر سرمایه گذاری شود تا دیگر کسی جای خالی فرزند را با حیوان پر نکند.
رسا ـ به عوامل دیگری از میل به نگهداری حیوانات در خانه اشاره کنید.
نکته بعدی تجمل‌ها و چشم و هم چشمی‌ها است؛ یعنی اینجا اصلاً مسأله عاطفه و محبت نیست، متأسفانه براساس همین تبلیغات ماهواره‌ای و به نوعی جریان‌سازی‌های کاذب نگهداری برخی حیوانات درون خانه نوعی کلاس به حساب می‌آید و متوجه برخی آفت‌ها و آسیب‌های نگهداری حیوانات نیستند.
رسا ـ آیا حیوانات از اینکه در خانه نگهداری می شوند، رنج نمی برند؟
یکی از کسانی که در حوزه روان‌شناسی و روان‌کاوی کار کرده بود تحقیقی را از یکی از متفکران و اندیشمندان امروز که او ابراز می‌کرد ارائه داد؛ در این مقاله آمده بود که بیش از آنکه انسان از نگهداری برخی از حیوانات در خانه خودش اذیت و آزار شود، آن حیوان زبان بسته از همراه شدن با این انسان امروز اذیت و آزار می‌شود به دلایل عادی، چه از طریق حس بویایی خودش، چه از طریق فضایی که زندگی می‌کند و آزاد نیست و چه از طریق رنگ‌هایی که دور و بر او هست و آن رنگ‌ها او را رنج می‌دهد، اما آن حیوان زبان بسته نمی‌تواند به زبان بیاورد و به صورت غریزی هم ادب و وفای خود را نشان می‌دهد و ما افتخار می‌کنیم که به حیوانی محبت می‌کنیم، در حالی که حقیقتاً بیش از آنکه ما از او رنج ببریم او از ما رنج می‌برد و شاید در شریعت اسلام برای دوری از برخی از حیواناتی که گفته‌اند که اینها نجس هستند یا نمی‌شود نگه داشت این نباشد که ما از آنها رنج ببریم، بلکه آنها بیشتر از انسان‌ها از آن فرکانس‌هایی که تولید می‌کنند، از آن انرژی که ساطع می‌کنند، از آن رنگ‌ها و بوها و سر و صداها، رنج می‌برند و این به نوعی حیوان دوستی نیست بلکه خلاف حیوان دوستی است.
رسا ـ چه عواملی سبب ترویج مسأله نگهداری حیوانات در خانه شده است؟
به نظرم به نوعی عدم تبلیغ ما در مضرات و به نوعی در منتشر نکردن برخی از تحقیقاتی که اندیشمندان و دانشمندان جهان راجع به بسیاری از آسیب‌ها و انتقال بسیاری از بیماری‌ها از جمله بیماری‌های تنفسی و از جمله بیماری‌های گوارشی و غیره بوده است.
اخیراً تحقیقاتی شکل گرفته است که نشان می دهد انس بیش از اندازه که در دین ما نسبت به برخی حیوانات در روح و روان انسان‌ها تأثیر می‌گذارد و برخی از این بیماری‌ها را می‌بینیم که به حسب ظاهر بیماری‌های جسمی نیست، اما در روح و روان انسان‌ها اثر می گذارد؛ ما نتوانستیم آخرین نتایج و آخرین آزمایش‌ها را از طریق رسانه‌ها و مجموعه‌های آموزشی‌مان منتشر کنیم و مردم را از این قضیه آگاه کنیم، خود این جریان جهل و نا آگاهی بخشی از بدنه عمومی جامعه سبب شده است که این کار روز به روز ترویج پیدا کند.
بسیاری از این اتفاقاتی که در نگه داشتن حیوانات و خرید و فروش حیوانات هست، جنبه اقتصادی دارد، سودهای نامشروع اقتصادی که به جیب یک عده‌ای می‌رود، قاچاقچیانی که اینها به نوعی سودهای سرشار می‌برند، قیمت‌های غیر واقعی که ارائه می دهند نیز از جمله عواملی است که سبب شده تا افرادی همواره در حال تبلیغ و ترویج این موضوع باشند.
رساـ با سپاس از اینکه وقت ارزشمند خود را در اختیار خبرگزاری رسا قرار دادید./841/گ۴۰۲/س