مدپرستی محصول ناآگاهی و ضعف معنوی افراد
حجت الاسلام محمد محبی، مدیر مرکز تخصصی کلام حوزه علمیه، در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری رسا در قزوین با اشاره به مدگرایی و ابعاد آن گفت: به پیروی از شیوه خاصی از پوشش و یا تهیه وسایل زندگی از ماشین و خانه و بطور کلی سبک زندگی بصورت مقطعی که نظرها و رفتارهای انسانی را برای خود جلب کرده و موجبات تقلید و پیروی را ایجاد می‌کند، مد و مدگرایی گفته می‌شود.
وی ادامه داد: البته عوامل پیدایش این خلق و رفتار در انسان یعنی مد و زیبایی خواهی و تنوع پسندی، ریشه در نهاد انسان داشته و نیازهایی همچون تنوع، زیباخواهی و کمال جویی فطری منشا اصلی آن به شمار می‌آید، اما صورتهای افراطی رایج این گرایش یعنی مدپرستی در نتیجة جهل و ناآگاهی، ضعف معنوی افراد، تبلیغات وسیع کمپانی‌های تجاری، خودباختگی و تقلید کورکورانه از دیگران و یا آلوده شدن به رذایلی چون خودنمایی، فخرفروشی، احساس حقارت و خود کم بینی پیش می‌آید.
حجت الاسلام محبی سپس با بیان پیامدهای منفی و مثبت مد از دیدگاه روان‌شناسان ابراز داشت: در همین زمینه برخی از روان‌شناسان اجتماعی معتقدند که ایجاد نشاط و شادابی، بیرون آمدن از کسالت و یکنواختی و ارضای هیجان‌ها، از پیامدهای مثبت مد بوده و پیامدهای منفی مدگرایی نیز، متکی شدن شدید فرد به دیگران حتی در تعیین افکار و اعمال، تاثیرپذیری از گروه‌های مختلف و خدشه‌دار شدن هویت فردی خواهد بود.
وی در این باره توضیح داد: مد به دلیل اینکه نوعی نوآوری محسوب می‌شود پیامدهای مثبتی به دنبال دارد، اما زمانی که با هنجارهای رایج در جامعه و فرهنگ آن در تضاد باشد، تنش در پی داشته و این امر در نهایت به فروپاشی هنجارهای مسلط یا جایگزینی ارزش‌ها و هنجارهای جدید می‌گردد که تحت تاثیر استعمارگران اقتصادی وفرهنگی اتفاق می‌افتد.
مدیر مرکز تخصصی کلام حوزه علمیه قزوین با اشاره به جایگاه مد گرایی در فرهنگ دینی اظهار داشت: با در نظر داشتن فرهنگ دینی مد و مد گرايي نبايد منجر به اسراف شود، لباس و غير لباس از وسايل زندگي هنگامي دور انداخته مي‌شود كه يا مندرس و رنگ و رو رفته شود يا تنگ و كوتاه شود و از اين قبيل، و الا صرف به بازار آمدن مد و مدل جديد نمي‌تواند مجوز و دليل عقلاني براي دور انداختن يک كالا باشد و اين كار يكي از مصاديق اسراف است و اسراف با توجه به آیات قرآن کریم از جمله گناهان كبيره است.
وی در ادامه افزود: مد اقتباس شده بايستي مطابق حدود شرعي باشد، به این معنا که لباس بيرون در خانم‌ها به غير از صورت و دست‌ها، بقيه قسمت‌هاي بدن را بپوشاند و همچنين چسبنده، مهيج و تحريك كننده نا محرم‌ها نباشد که این موضوع در آیه 31 سوره نور مورد اشاره قرار گرفته است؛ طبق اين آيه پوشاندن گردن و سينه واجب است؛ زیرا در آن بیان شده که «روسري يا مقنعه را تا سينه فرو بيندازند» كه متأسفانه این نکته رعايت نمي‌شود.
این کارشناس دینی هماهنگی مد با عرف جامعه را نیز از شرایط و جایگاه مد در فرهنگ دینی دانست و خاطر نشان کرد: رعايت عرف جامعه از جمله مواردی است که باید در مدگرایی مورد توجه قرار گیرد، براي نمونه عرف جامعه ما پوشيدن شلوارک به وسيله مردان در بيرون از خانه را قبيح و زشت تلقي مي‌كند.
وی با تاکید بر دوری از فخر فروشی و مباهات به عنوان ملاکی دینی ابراز داشت: پرهيز از مباهات و فخرفروشي از مواردی است که توجه به آن لازم است؛ فراوان ديده شده كه لوازم موجود در منزل مانند لوازم صوتي و تصويري يا لوازم راحتي همچون مبل از كيفيت خوبي برخوردارند، اما صرفا به خاطر فخر فروشي به فاميل‌ها يا دوستان با تحمل هزينه‌هاي گزاف تغيير داده مي‌شوند. بنابراين انگيزه اصلي اكثر مدگرايي‌هاي افراطي و نامعقول، فخرفروشي و احساس تفاخر است، توجه به جايگاه فخر و فخرفروشي در دين كمال اهميت را دارد.
حجت الاسلام محبی با بیان اینکه مدگرایی در هر دو قشر زن و مرد وجود دارد اظهار داشت: توجه به مد به خاطر عوامل فطری هم در زنان و هم مردان وجود دارد، ولی در هر یک از آنها به تناسب روحیات و ویژگی‌های خاص خود متفاوت است به شکلیکه در برخی موارد تنوع طلبی بیشتر در آقایان بصورت غیرمستقیم در روی خانم‌ها تاثیر گذاشته و در نتیجه آن در ظاهر ما مدپرستی مثلا در نوع پوشش را در بین خانم‌ها بیشتر می‌بینیم درحالی که این تقاضا از طرف آقایان هست که منجر به تنوع پوشی دربین خانم‌ها شده است؛ چرا که خانم‌ها تابع تقاضای آقایان هستند.
وی در پایان گفت: در واقع عوامل موثر درزندگی و سبک آن تابع امور مستقیم و غیر مستقیم است که ما به طور معمول ظاهر مسأله را می‌بینیم./955/ت۳۰۲/س