جای خالی تبیین علمی «مدگرایی»

حجت الاسلام حسن زارعی در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری رسا در هرمزگان، به ارائه تعریفی جامع از مد پرداخت و گفت: روش وشیوه پوشش و الگوهای متنوعی که در گدر زمان دچار تحول و تغییر شکل پوشش یک جامعه می شود را مد می گویند و علل و عوامل متعددی سبب شکل گیری مد می شوند که باید با بررسی زیرساخت آن، مورد امعان نظر دقیق قرار گیرند.

وی در ادامه، نیازهای واقعی شامل زیبایی پسندی و بروز ظواهر مجاز آن در جامعه، نیازهای کاذب و دروغین در قالب تمایز غیر قانونی و خلاف عقل مثل لباس های نیمه عریان، حدود وحریم پوشش با رعایت حقوق فرد و اجتماع و توجه به شرایع و تعالیم آسمانی ادیان در حریم فرد و اجتماع از جمله عوامل موثر در شکل گیری مد برشمرد.

پوشش بیانگر تفکر و تمایز است

مدیرکل فرهنگی دانشگاه آزاد هرمزگان همچنین تصریح کرد: پوشش بیانگر تفکر و تمایز است، تمایزی که با آن حدود شخصیت انسان از حیوان جدا می شود، واژگانی چون حیا، زشت، زیبا، پسندیده، ناپسند و هنجار، ناهنجار، همه در شکل گیری این تمایز یا عدم آن دخالت دارند.

حجت الاسلام زارعی گفت: تعیین چارچوب نیاز عقلانی و مشروع همراه با توجه به زیبایی در حد و حریم و قواره جامعه موضوعی است که اسلام هیچ مخالفتی با آن ندارد و اگر دقت کنیم به همین منظور در قرآن آمده است که خُذِ الْعَفْوَ وَ أْمُرْ بِالْعُرْفِ، اهل گذشت و مدارا باش و امر به عرف نما، اندک توجهی به این تعلیم مهم اجتماعی اسلام، انسان را از خروج از دل جمع برحذر می دارد.

وی ابراز داشت: حال با نگاه به این ضابطه مهم شرعی و از دریچه آن باید به مد نگاه کرد، پس می توان گفت اگر مد لباسی برای حفظ اندام از گرما و سرما، پوشش نقاطی از بدن که نگریستن دیگران به آن جایز نیست، و زیبایی درحد عرف اجتماع باشد بلا مانع است.

منع اسلام از پوشیدن لباس شهرت

مدیرکل فرهنگی دانشگاه آزاد هرمزگان در ادامه گفت: اما آنچه که باعث فاصله گرفتن از جمع و ایجاد تمایز غیر مشروع و غیر معقول در جامعه می شود، اسلام از آن به عنوان لباش شهرت یاد می کند، لباسی که انسان در آن انگشت تمایز نسبت به خود از سمت جمع را احساس می کند، چنین لباسی با اسم لباس شهرت در اسلام منع شده است.

حجت الاسلام زارعی ادامه داد: افرادی از زنان که به اصطلاح «ساپورت» می پوشند خلاف عرف اخلاقی و اجتماعی و دینی جامعه عمل می کنند، این نوع از مد، از دیدگاه دین ناپسند است جایز نیست و یا مردانی که با شلوارک در خارج از منزل حضور پیدا می کنند، روح این لباس تمرد نسبت به عرف جامعه بوده و تفکر ساختار شکن پشت آن است، مگر عده کمی از آن افراد، دین مبین اسلام با این لباس به عنوان یک نوع مد، مخالف است، چراکه لباس شهرت است و این گونه افراد تلاش می کنند جامعه اسلامی را دچار چالش کنند.

وی اذعان داشت: آنچه از لباس و پوشش، رفتار و حرکات فردی و احتماعی، فعالیت ها و تعالیم زیستی که در جامعه سازی و جاری هستند عرف آن جامعه بوده و با ضوابط شرعی و قانونی و عرفی تبیین کننده عرف جامعه هستند.

مدیرکل فرهنگی دانشگاه آزاد هرمزگان در ادامه گفت: دسته دیگر لباس و پوشش و حرکات و افعال و کارهای غیر عرفی هستند که بنا بر ضرورت و نیاز صحیح عقلانی و شرعی و عرفی تغییر پیدا می کنند، مثل چتر، عینک، کلاه و امثال اینها که توجیه علمی و عقلی و شرعی دارند، این نوع از مد هم هرچند در جامعه فراگیر نیست اما استفاده از عینک آفتابی در آفتاب شدید حتی امر شرعی هم می تواند داشته باشد.

اسلام با زیبایی با حدود تعیین شده مخالفتی ندارد

حجت الاسلام زارعی همچنین تصریح کرد: دسته دیگر، لباس شهرت است که مثال آن هم قبلا بیان شد که تخلف از عرف شرع و عقل باهم است، به عنوان مثال در پوشیده  بودن منافعی هست که لخت بودن آن اعضاء کاملا هم ضد اخلاق است و هم در تضاد با عقل و علم، بنابراین دین اسلام هم محدوده و پوشش را مشخص فرموده است و با زیبایی با حدودی تعیین شده مخالفتی ندارد.

وی اضافه کرد: تفکیک میان این بحث که آیا مدگرایی تابعی از اقتصاد است یا فرهنگ؟ خیلی سخت نیست اما در بسیار از موارد، تابعی از هردو است‌‌، مگر در بعضی مواقع که مشخصا ابزار فرهنگی دشمن، و ضدفرهنگی جهان اسلام کاملا مشهود است مثل پوشش ساپورت که نماد نساء کاسیات عاریات (زنانی که در عین پوشیده بودن لخت هستند) از دیدگاه پیامبر اسلام بوده و اسلام صریحا مخالف آن است.

مدیرکل فرهنگی دانشگاه آزاد هرمزگان با بیان اینکه مدگرایی میان زنان و مردان رایج است گفت: متاسفانه قوانین و ضوابط فرهنگی به صورت علمی و کلاسیک مورد بحث قرار نگرفته، بنابراین جایگاه آن به خوبی در جامعه تبیین نشده و نمی توان گفت میان کدام گروه بیشتر و کدام کمتر است اما آنچه مشهود است درمیان زنان بیشتر است./851/ت۳۰۱/س