مروری بر کتاب احکام مسجد + دانلود

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، پژوهشکده امر به معروف و نهی از منکر، کتاب«احکام مسجد» را به قلم حجت الاسلام والمسلمین محمد حسین فلاح زاده با همکاری انتشارات بهار دل‌ها منتشر کرده است.

نویسنده در 9 فصل به بررسی موضوعاتی همچون: ‌«مسجدسازی»، «معماری مسجد»، «مخارج مسجد»، «لوازم مسجد»، «عبادت در مسجد»، « حفظ حرمت مسجد» و «استفاده غیرعبادی از مسجد»، «اولیاء مسجد» و « اماکن عبادی(غیر مسجد)»  پرداخته است.

مساجد، جایگاه عبادت است و عبادت حرکت قرب‌جویانه انسان به سوی آستان قدس ربوبی، ساختن مسجد، تعمیر و نگهداری آن، حضور در مساجد، مدیریت و امامت و مسائل مالی و بهداشت و نظافت مساجد، همه باید متناسب با اهداف الهی و بر اساس رهنمودهای قرآن و اهل‌بیت ‌علیهم‌السلام باشد، تا این شبکه گسترده و سراسری ارتباط زمین و آسمان و نقطه‌های پیوند مؤمنان جامعه را به سوی اهداف عالی الهی پیش‌برد و نقش مسجد با انتظار اسلام از آن هماهنگ شود، از این رو مقدمه درباره ضرورت آشنایی مؤمنان با احکام مسجد چنین آمده است:

فقهای بزرگوار اسلام از صدر تاریخ امامت، در کشف و بیان قوانین الهی در رابطه با ابعاد گوناگون زندگی از جمله مسائل مسجد، تلاش فراوان کرده و با تکیه بر منابع دینی وظیفه امّت را روشن ساخته، شناخت وظیفه مؤمنان نسبت به مسائل گوناگون مساجد یکی از حوزه‌های اجتهاد و پژوهش علمی فقهای بزرگوار بوده که در این زمینه به صدها مسأله فقهی پاسخ گفته‌اند.

«پژوهشکده امر به معروف و نهی از منکر» که نیاز عموم مسلمین به آشنایی با احکام فقهی مساجد را به‌خوبی احساس می‌کرد از برادر محترم و فاضل پرتلاش جناب حجت الاسلام والمسلمین  محمدحسین فلاح‌زاده که سال‌هاست در این زمینه کوشش و پژوهش دارند، درخواست کرد که، احکام مساجد را در همه ابعاد بر اساس دیدگاه‌های اسوه فقیهان حضرت امام خمینی(ره) و برخی از مراجع بزرگوار معاصر ازجمله مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه‌ای گردآوری کنند و به شکلی ساده و روشن در اختیار امّت اسلامی قرار دهند.

آنچه در این نوشته به صورت مسأله یا استفتاء بدون علامت، آورده شده مطابق با فتوای حضرت امام خمینی است و   فتوای سایر مراجع بزرگوار همچون: حضرات آیات گلپایگانی، خویی، اراکی، خامنه‌ای، فاضل لنکرانی در متن این کتاب توجه شده است. رساله حاضر که دفتری درباره احکام مساجد است، برای نخستین بار در اختیار جامعه فارسی‌زبان قرار گرفته است.

نویسنده در فصل اول مطالبی همچون: ثواب ساختن مسجد، تحقق عنوان مسجد، مسجد و حسینیّه،  تعمیر و توسعه مسجد را بررسی کرده  و همچنین موضوعاتی همچون: مصالح ساختمانی مسجد، مناره و محراب مسجد، ستون‌های مسجد، وضوخانه مسجد، مسجد فضایی، مسجد زیرزمینی، مسجد سیّار،  مسجد شیب‌دار،  نقاشی و تزیین مسجد در فصل دوم واکاوی کرده است.

ساختن مسجد، از مستحبات مؤکد است و پاداشی بزرگ و ثوابی بسیار دارد، از این رو نویسنده در این زمینه چنین می‌نگارد:

 پیامبراکرم‌صلی الله وعلیه وآله فرمود: «مَنْ بَنی مَسجِداً فِی الدُّنیا اعَطاهُ اللَّهُ به کلِّ شِبْر مِنهُ -اَو قالَ به کلِّ ذِراعٍ مِنهُ- مَسیرَةَ اَربَعینَ الَفَ عامٍ مَدینةً مِنْ ذَهَبٍ وَ فِضَّةٍ وَ دُرٍّ وَ یاقُوتٍ وَ زُمُرّدٍ وَ زَبَرجَدٍ وَ لُؤلُؤ...»؛

«هرکه در دنیا مسجدی بسازد، خداوند در برابر هر وجب -یا فرمود: هر ذراع- به‌مقداری که چهل‌هزار سال پیموده می‌شود، شهری از طلا و نقره و درّ و یاقوت و زمرد و زبرجد و لؤلؤ به او عطا می‌کند...».

 اگر زمینی را به قصد قربت (قربة الی اللَّه) به نیّت مسجدبودن بسازند و حداقل یک‌نفر به اذن بانی در آن نماز بخواند، مسجد می‌شود و باید احکام مسجد نسبت به آن مراعات شود.

گرچه مطابق آنچه در مسأله قبل گفته شد، عنوان مسجد تحقق می‌یابد، ولی مشهور بین فقها آن است که باید صیغه وقف بخواند، یعنی بگوید:«وَقَفْتُها مَسجِداً قُربَةً اِلی اللَّهِ» یعنی این زمین یا ساختمان را برای رضای خداوند وقف کردم برای آنکه مسجد باشد.

نگارنده درفصل سوم نیز به مباحثی همچون: موقوفات، اجاره موقوفات مسجد، فروش موقوفات مسجد، صرف زکات در مسجد، صرف خمس در مسجد،  کمک‌های مردمی پرداخته و همچنین وی عناوین بیرون‌بردن لوازم مسجد، فروش لوازم مسجد، آوردن قرآن و مهر از مسجد، استفاده از بلندگوی مسجد، استفاده از برق مسجد و میوه‌های درخت مسجد را در فصل چهارم بررسی کرده است.

نماز خواندن در مسجد، اماکن تخییر، جا گرفتن برای نماز، با کسانی که به مسجد نمی‌آیند، مستحبات مسجد، مکروهات مسجد، اعتکاف در مسجد،  مسجد جامع، نماز جماعت، اهمیت نماز جماعت، شرایط نماز جماعت،  شرکت بانوان در نماز جماعت، شرایط امام جماعت، امامت غیرروحانی و  آداب نماز جماعت برخی از موضاعاتی است که در فصل پنجم واکاوی شده است.

همچنین نویسنده در فصل حفظ حرمت مسجد به  بیان احکامی همانند نجس‌کردن مسجد، تطهیر مسجد، خواندن نماز یا تطهیر مسجد، رفتن جنب و حائض به مسجد،  بردن کودکان به مسجد، ورود غیرمسلمان به مسجد، بردن شی‌ء نجس به مسجد ، کف‌زدن در مسجد و نواختن و پخش موسیقی در مسجد توجه کرده است.

در فصل هفتم عنوان‌های: خوابیدن در مسجد، نماز بر میّت، دفن میّت، برگزاری مجالس سوگواری و فاتحه، برگزاری مجلس شادی، درس و بحث،  شعرخوانی، ورزش، نمایش فیلم، کتابخانه و اتاق بسیج و کانون فرهنگی و  استفاده از وضوخانه مسجد بررسی شده و همچنین در فصل هشتم به واکاوی مطالبی همچون  اولیاء مسجد  واقف و بانی مسجد،  متولّی مسجد، اختیارات هیئت‌امنای مسجد،  امام جماعت،  شرایط مؤذن،  وظیفه مؤذن در فصل هشتم واکاوی و در فصل آخر نیز عنوان‌های مشاهد مشرّفه،  نمازخانه و مصلاّ، حسینیّه و مهدیّه، کلیسا و کنیسه و مسائل متفرقه را بررسی شده است.

در بخش احکام «شادی در مسجد» چنین آمده است:

اینجانب قصد دارم طبق سنّت صدر اسلام مجلس عروسی و ولیمه ازدواج پسرم را با حفظ تمام شعائر مذهبی در مسجد برگزار نمایم، استدعا دارم نظر شریف را در این مورد مرقوم فرمائید.

برگزارنمودن مجلس عروسی در مسجد، در صدر اسلام به صورت یک‌سنّت، معلوم نیست و بهتر این است که این‌گونه مجالس را در منازل خود تشکیل دهید و نسبت به مسجد اگر مزاحمت برای نمازگزاران باشد حرام والّا سزاوار نیست، زیرا مناسب وضع مسجد نیست و هتک است.

گفتنی است، پژوهشکده امر به معروف و نهی از منکر، کتاب «احکام مسجد» را در قطع رقعی با شمارگان ۲۰۰۰ نسخه، در ۹۶ صفحه، به قیمت ۳۸۰۰ تومان منتشر کرده است و علاقه‌مندان برای دریافت این کتاب از فایل ضمیمه اقدام کنند./۹۹۸/ن ۶۰۱/ش