حوزه علمیه و دانشگاه در زمینه اسلامی کردن علوم انسانی کوتاهی کرده اند

حجت الاسلام حسن زارع، مدیرکل فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی استان هرمزگان در گفت وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا در هرمزگان، فاصله گرفتن مضامین و محتوای علوم انسانی از تعالیم معنوی دیانت را عامل مهم عدم توسعه علوم انسانی دانست و گفت: عقل و شرع هیچگاه در تضاد باهم نبوده اند، اما عده ای باایجاد قلمرو و مرز میان دین و عقل قائل به افتراق میان این دوشده و برای دیانت هیچ دخالتی در حوزه علوم انسانی قائل نیستند.

وی در ادامه افزود: این اختلاف باعث ایجاد جدایی دین از علم و عقل شد که در نتیجه گفتمان علوم انسانی بدون توجه به تاثیرات مهم و اساسی دین در غرب و نهایتا شرق شده که این مهمترین ضعف علوم انسانی است.

استاد حوزه و دانشگاه تصریح کرد: علم معرفت نفس یا انسان شناسی براساس و پایه این اعتقاد اصیل دینی بنیانگذاری شده است که می فرماید: «من عرف نفسه فقد عرف ربه» و این موضوع چنان به هم پیوسته است که مهمترین راه شناخت خدا را در شناخت نفس یا همان انسان شناسی می داند.

حجت الاسلام زارع ادامه داد: بنابراین می توان به صراحت گفت هر علمی که انسان را به بندگی خدا و خدمت به بندگان خدا و تربیت معنوی نرساند، در تضاد با مبانی عقلانیت دینی است و نبی مکرم اسلام (ص) نیز در این باره می فرماید: «العقل ما عبد به الرحمان واکتسب به الجنان»، وجود ملازمه عقلی این موضوع را مشخص می کند که مهمترین راه تحقق تحول در علوم انسانی چراغ عقل انسان است که او را وادار به خضوع و بندگی در مقابل خداوند می فرماید و عدم معرفت این ملازمه باعث تنزل جایگاه انسانی در حد حیوانات و پائین تر از آن می شود.

وی ادامه داد: رسالت خطیر حوزه های علوم دینی بهره برداری بنیادین از زیرساخت های علوم دینی از قبیل قرآن، حدیث، عقل و اجماع است که با کمک آن به استخراج علوم انسانی مورد نیاز جوامع اقدام کند.

مدیرکل فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی هرمزگان تصریح کرد: اسلام با تشکیل حوزه های علمی فقهی وحقوقی خدمات شایان توجهی به علوم انسانی کرده است و در حال حاضر حوزه های علمیه باید مهمترین موضوعات اعم از ایجاد تحول و بروز رسانی تعالیم علم اخلاق، بستر سازی لازم برای تحول بنیادین در  علم مدیریت و ارائه راهکارهای مناسب و متناسب علم اقتصاد و تعیین مکتب اقتصاد بدون ربا و همچنین ارائه راهکارهای اجرایی آن به حوزه بانکداری اسلامی را دنبال کنند.

حجت الاسلام زارع، بروز رسانی تعالیم حقوقی با کمک از مستندات قرآنی و روایی و پاسخگویی به سؤالات مختلف در جوامع علمی و دانشگاهی و حوزوی، پاسخ گویی به سؤالات عرفانی با توجه به عطش جوامع مختلف بشری به حوزه عرفان و معرفت شناسی، ارائه الگوی سیاست دینی با کمک کتاب های قرآن نهج الفصاحه و نهج البلاغه و صحیفه سجادیه و احیای جامعه شناسی و روانشناسی باتوجه به نظریات علمی دانشمندان مسلمان را از دیگر مواردی برشمرد که حوزه علمیه باید مدنظر قرار دهد.

وی بیان داشت: حوزه های علمیه و دانشگاه ها در زمینه اسلامی کردن علوم انسانی کوتاهی کرده اند و بنابراین باید به شدت تلاش و کوشش کنند تا این دغدغه مهم مقام معظم رهبری و مراجع عظام تقلید را برطرف کنند.

امام جمعه موقت شهرستان میناب ادامه داد: این امر مهم برای تحقق مستلزم تشکیل کار گروهی از نخبگان حوزه های علمیه و دانشگاه های سراسر کشور است که براساس اسناد بالا دستی تهیه شده در شورای عالی انقلاب فرهنگی و با نگاهی عمیق به قانون اساسی جمهوری اسلامی تدوین و ابلاغ شود.

حجت الاسلام زارع در پایان گفت: البته قبل از هر اقدامی برای ایجاد فرهنگ اسلامی به این اصل محکم و استوار دینی باید توجه ویژه داشت تا تقید به فرهنگ باعث عملیاتی شدن محتوای تولیدی شود، هرچند تاکنون از لحاظ محتوایی در علوم انسانی کمبودی که بغرنج باشد نداریم./۸۵۱/ت۳۰۲/ب۱