پایان نامه «بررسی حدیث منزلت در اثبات امامت» دفاع شد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، دفاعیه پایان نامه سطح ۳ حوزه علمیه خراسان با موضوع «بررسی حدیث منزلت در اثبات امامت» ظهر امروز در سالن شهید آقا مصطفی خمینی مدرسه علمیه عالی نواب برگزار شد.

در ابتدا حجت الاسلام محمد علی موسوی، دانش پژوه مدرسه علمیه نواب با بیان این که امامت با توجه به جایگاه بالای آن یک مقام انتصابی است که حکمت الهی آن را اقتضا می کند، گفت: با توجه به مصالح امت اسلامی این امر پذیرفته نیست که پیامبر گرامی اسلام(ص) چشم از زندگی بسته و در زمینه رهبری امت سخن و کلامی نگفته باشند.

دانش پژوه مدرسه علمیه نواب ادامه داد: بر این اساس رسول گرامی اسلام(ص) از همان ابتدای نبوت به صورت آشکار در بین مردم بارها امام پس از خود را تعیین کرده است که یکی از روایات معتبر و متواتر بر تعیین خلافت، همین حدیث منزلت است که ایشان به مناسبت های مختلف از جمله در جنگ تبوک به کار برده اند و دراین پایان نامه مورد بحث قرار گرفته است.

وی در ادامه اثبات تواتر حدیث از منابع اهل سنت، بیان دیدگاه صحابه و بزرگان اهل سنت نسبت به حدیث منزلت، تلاش جدی در بیان جایگاه های صدور حدیث منزلت با توجه به منابع فریقین را از جمله ویژگی و امتیازهای این پایان نامه نسبت به انواع مختلف نمونه های مشابه آن دانست و بیان کرد: در سایر منابع معمولا به هفت، ده و یا چهارده مورد از مواطن صدور حدیث اشاره شده اما با توجه به وجود منابع اهل سنت و شیعه در این پایان نامه 24 مورد ارائه شده است.

حجت الاسلام موسوی ادامه داد: در مقام استدلال در کتب گذشتگان از طریق دلالت لفظی و یا دلالت قرینه ای نکاتی به صورت خلاصه بیان شده اما تلاش شد تا علاوه بر بیان تفصیلی این دو دلیل، دلیل افضلیت نیز با توجه به قاعده قبح تقدیم مفضول بر فاضل در این پایان نامه ارائه و مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

دانش پژوه مدرسه علمیه نواب با بیان این که از سه روش می توان خلافت بالفصل را برای حضرت علی(ع) اثبات کرد، گفت: یکی از راه دلالت لفظی که رسول خدا(ص) جمیع منزلت ها  و موقعیت های هارون نسبت به موسی(ع) را برای امام علی(ه) قرار داد و چیزی جز نبوت را استثنا نکرد و از جمله آن مقامات، خلافت بالفصل است.

وی افزود: روش دوم دلالت قرینه ای مبتنی بر قرائن داخلی و خارجی است که با تامل در اطراف این حدیث و موقعیت های اجتماعی و نظامی شهر مدینه در زمان جنگ تبوک و تعدد صدور این حدیث به خلافت پی می بریم؛ همچنین می توان از راه اثبات افضلیت به این مقام پی برد آنچنان که حدیث منزلت افضلیت را که یکی از مقامات هارون است برای امام علی(ع) اثبات می کند.

در ادامه حجت الاسلام و المسلمین حسن نقی زاده، استاد داور و ارزیاب این پایان نامه سطح کلی پایان نامه را به جهت نظم و ترتیب عنوان و موضوع نسبتا خوب و شایسته ارزیابی کرد و از عنوان چالشی آن تمجید کرد.

مدیر علمی گروه کلام مدرسه علمیه عالی نواب از خلاصه بودن چکیده انتقاد کرد و گفت: چکیده باید مشتمل بر بخش های عنوان، هدف و مساله باشد اما در این پایان نامه سبک نگارش چکیده تا فرمت مطلوب فاصله دارد.

حجت الاسلام و المسلمین نقی زاده به ضرورت اصلاح کلید واژه هایی همچون شبهات و افضلیت اشاره کرد و با بیان این که مخاطب این پایان نامه کسانی هستند که با مشاهده ادله به پذیرش امامت نزدیکتر می شوند، بیان کرد: بنابراین باید در اثبات حدیث منزلت از ادله مستند تر و قوی تری استفاده می شد تا اثر گذاری آن در مخاطب بیش تر بود.

وی با اشاره به طرح برخی ادعا های بدون مدرک مستند در این پایان نامه، از حجت الاسلام موسوی، تدوینگر آن درخواست کرد تا در تواتر حدیث منزلت از برخی چهره های اهل سنت و علمای برجسته نیز علاوه بر چهره ها شیعی ادله ای بیاورد.

استاد داور و ارزیاب این پایان نامه در ادامه از حجت الاسلام موسوی خواست تا به جای واژه مقامات در این پایان نامه از عبارات «جایگاه» و یا «اسباب» استفاده کند و از حذف اسناد احادیث و برخی از ارجاعات پایان نامه انتقاد کرد.

حجت الاسلام و المسلمین نقی زاده با اشاره به ضرورت تقویت مراجعه به معاصرین مخالف شیعه بیان کرد: باید در پاسخ به شبهه افکنان حدیث منزلت در چند دوره اخیر که بمباران شبهات صورت گرفته ادله بیش از این ارائه می شد.      

در ادامه حجت الاسلام محسن افضل آبادی، استاد مشاور این پایان نامه با بیان این که مشکل امروز ما در حوزه پرداختن به این شبهات است، از ورود جدی و قاطعانه حجت الاسلام موسوی به این مساله در گروه کلام اسلامی تقدیر کرد.

حجت الاسلام مهدی مقامی، استاد راهنمای این پایان نامه نیز جامعیت در پردازش بحث را از ویژگی های ممتاز این پایان نامه عنوان کرد و از طرح اکثر شبهات حدیث منزلت در آن تمجید کرد.  

شایان ذکر است؛ حجج اسلام مهدی مقامی و افضل آبادی اساتید راهنما، مشاور  این پایان نامه بودند و حجت الاسلام حسن نقی زاده همراه با علیرضا کهنسال به عنوان اساتید داور و ارزیاب به بیان نقطه نظرات خود پرداختند و در پایان پس از مشورت اساتید داور، راهنما و مشاور، این پایان نامه با کسب نمره 18.5 پذیرفته و تدوینگر موظف به رفع اشکالات آن شد./864/پ۲۰۲/ب۱