دین و تاریخ در مسلخ بی توجهی ها/ ناله های مسجد جامع ارومیه را بشنوید

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در ارومیه، مسجد جامع ارومیه یکی از آثار تاریخی- دینی ثبت شده در فهرست آثار ملی است که امروزه در اثر بی توجهی های مسؤولان، رسیدگی و مرمت این اثر تاریخی مذهبی در بروکراسی هزارتوی اداری گرفتار شده و از وضعیت نامناسبی رنج می برد و اگر اقدام عاجلی برای بهبو د این وضعیت صورت نگیرد، تخریب و نابودی این یادگار سده های گذشته دور از انتظار نخواهد بود.

مسجد جامع ارومیه که باید امروز به عنوان نماد هویت دینی و اسلامی شهر ارومیه مورد بازدید گردشگران داخلی و خارجی می بود، در سایه کم لطفی های مسؤولان امر حتی از پذیرش بازاریان و همسایگان خود برای اقامه نماز نیز معذور است.

درهای مشرف به بازار مسجد جامع ارومیه سالهاست در انتظار شکسته شدن قفل بی توجهی ها است تا بار دیگر با صدای اذان به پیشواز قدم های مبارک مؤمنان و کاسبان شهر، آغوش مهر گشوده و آنان را برای سخن با معبود خویش در آستانش به میزبانی بنشیند.

محراب این مسجد با آن عظمت و قدمت دوره ایلخانی، سالهاست که نمازگزاری را در جوار خویش ندیده، اما همین محراب با دلی پرخون اکنون شاهد است که چگونه مسؤولان به بهانه حفاظت از تاریخ و قدمتش، گچ بری هایش را آشیانه ای برای کبوترها و پرندگان کرده اند!

اینکه مسجدی تاریخی در قلب شهر به آشیانه کبوترها و مأمن گربه ها بدل شده و بر روی دیوار های آن یادگاری نوشته می شود، آیا در شأن مدیران اسلامی است؟!

مسجد جامع ارومیه از بی توجهی ها به تاریخش و هویت دینی و اسلامی اش نالان است و فریادش ترجمان"هل من ناصر بنصرنی" است اما گویی مسؤولان خود را به خواب زده و چشمانشان را بر درد بسته و گوشهایشان را مملو از پنبه تا این مصیبت را نبینند و نشنوند، ظاهرا قدمت بنای مسجد جامع ارومیه بهانه و دستمایه ای است تا نهادهای متولی از انجام وظایف محوله خویش در باب این مجموعه مذهبی- تاریخی شانه خالی کرده و  کوتاهی کنند!

خبرنگار خبرگزاری رسا برای اطلاع از آخرین وضعیت این مسجد، علاوه بر انجام کار میدانی، با تنی چند از مسؤولان مربوطه به گفت و گو نشسته که در قالب گزارش تحقیقی نتیجه را به سمع و نظر مخاطبان می رساند.

برکناری هیات امنای مسجد جامع ارومیه

حجت الاسلام محمد خان بابایی، مسؤول رسیدگی به امور مساجد آذربایجان غربی در ارتباط با اقدامات صورت گرفته برای ساماندهی وضعیت مسجد جامع به خبرنگار خبرگزاری رسا گفت: با توجه به تاریخی بودن بنای مسجد جامع ارومیه و  ثبت آن در فهرست آثار ملی، هر گونه عملیات عمرانی برای مرمت و تعمیر باید با هماهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان صورت گیرد که در همین راستا طی نامه ای به این اداره کل خواستار اقدام مناسب جهت حفظ و نگهداری و رفع مشکلات موجود مسجد شده ایم که در صورت عدم اقدام لازم، امورات مسجد جامع را به متولیان امور مساجد واگذار کنند.

وی افزود: اداره کل میراث فرهنگی استان در پاسخ این نامه ضمن اشاره به اقدامات انجام شده، حوزه علمیه ارومیه را مسؤول نظافت و رسیدگی به امورات داخلی مسجد جامع عنوان کرده است درحالی که این وظیفه براساس قانون، متوجه هیات امنای مسجد است.

حجت الاسلام خان بابایی تصریح کرد: هیأت امنای مسجد جامع ارومیه از اشخاص حقیقی و حقوقی است که متأسفانه چندان توجهی به امورات مسجد ندارند و در جلسه ای که پیش بینی می شود هفته آینده در دفتر امام جمعه ارومیه برگزار شود تعدادی از این افراد برکنار می شوند.

مسؤول رسیدگی به امور مساجد آذربایجان غربی اذعان کرد: وضعیت کنونی مسجد جامع ارومیه به عنوان مکان مقدس دینی که بنای تاریخی نیز هست، زیبنده شهر ارومیه و جایگاه این مکان مقدس نیست.

وی گفت: به نظر می رسد انتخاب هیات امنای جدید، احیاء موقوفات مسجد جامع ارومیه و باز شدن درب های مشرف به بازار این مسجد می تواند در ساماندهی وضعیت نامطلوب این مسجد و بخشیدن حیات دوباره به این مکان مقدس دینی تأثیرگذار باشد.

9 نفر هیات امنا برای مسجدی بسته/ سرقفلی رقبات مسجد جامع واگذار شده است

با توجه به مشکلات مسجد جامع ارومیه شامل حفظ و نگهداری مسجد، کوتاهی هیات امنا و همچنین وجود رقبات مسجد با آیت محمدی، سرپرست اوقاف و امور خیریه ارومیه به گفت و گو نشستیم.

محمدی در رابطه با درآمد رقبه های مسجد جامع و هزینه کرد آن گفت: مسجد جامع ارومیه دارای سه رقبه است که سرقفلی هر سه باب به فروش رسیده است و ارزش مالی ندارد و دریافتی اجاره بهای رقبات از بابت اعیان، حتی کفاف هزینه های مسجد را نمی کند.

وی در رابطه با وضعیت هیأت امنای مسجد جامع ارومیه اظهار کرد: هر 9 نفر هیات امنای مسجد جامع ارومیه دارای حکم رسمی بوده و طبق قانون متولی امورات داخلی مسجد هستند.

معاون بهره وری اقتصادی اداره کل اوقاف و امور خیریه آذربایجان غربی در خصوص اقدامات انجام شده این اداره کل برای مرمت و تعمیر بنای مسجد جامع گفت: با توجه به تاریخی بودن بنای مسجد جامع ارومیه، هرگونه عملیات عمرانی باید پس از تصویب در شورای فنی استان و با نظارت اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان انجام بگیرد که این امر روند اجرایی را در رابطه با مساجد تاریخی با تأخیر و کندی مواجه می کند.

محمدی در حالی از تلاش دوساله کارشناسان عمرانی اداره کل اوقاف و امور خیریه برای تصویب نقشه های اجرایی مرمت این مسجد تاریخی در شورای فنی استان خبر داد که مدیرکل میراث فرهنگی استان این موضوع را با صراحت رد کرده و به خبرنگار رسا گفت: اداره کل اوقاف و امور خیریه آذربایجان غربی هیچ گونه اقدامی در راستای مرمت و احیا مسجد تاریخی جامع ارومیه انجام نداده است.

اوقاف هیچ اقدامی برای مرمت مسجد جامع ارومیه انجام نداده است

جلیل جباری گفت: برای مرمت و تعمیر بناهای تاریخی نیازی به تصویب نقشه در شورای فنی نیست و کار باید از سوی کارشناسان باستان شناسی و متخصص میراث فرهنگی دنبال شود.

وی خاطرنشان کرد: اداره کل اوقاف و امور خیریه تا کنون نه از نظر فنی و اجرایی و نه به لحاظ اعتباری هیچ گونه اقدامی برای مرمت و تعمیر مسجد جامع ارومیه انجام نداده است.

جباری اظهار کرد: پیش از سال 93، مسجد جامع ارومیه 10 سال تعطیل بود بنابراین از سال 94 احیاء و مرمت این اثر تاریخی در دستور کار گرفت و در مدت یک سال با هزینه 410 میلیون تومان شبستان مسجد مرمت و به بهره برداری رسید.

شبستان مسجد جامع ارومیه آماده پذیرش نمازگزاران

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آذربایجان غربی افزود: شبستان مسجد جامع ارومیه دو سال است که به صورت کامل آماده پذیرش بازاریان، اصناف و کسبه بوده و در اختیار حوزه علمیه امام خمینی (ره) ارومیه است.

جباری در واکنش به انتشار تصاویری از وضعیت نامطلوب صحن مسجد جامع ارومیه در رسانه ها گفت: وظیفه اصلی نگهداری و نظافت داخلی مسجد با توجه به توافقات بعمل آمده برعهده حوزه علمیه ارومیه است.

وی گفت: وظیفه اصلی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، حفظ و احیاء آثار تاریخی است و نحوه بهره برداری از مسجد جامع نیز همچون دیگر مساجد، متولی مشخصی دارد، متولی مسجد و هیأت امنا باید همت کرده و از محل در آمد موقوفات مسجد، نسبت به تأمین هزینه های جاری آن و امورات روزمره اقدام کنند.

جباری اظهار کرد: از طرف دیگر با توجه به استقرار حوزه علمیه امام خمینی (ره) در محوطه حیاط مسجد جامع، این نهاد می تواند همچنان که از فضای مسجد برای برگزاری مراسم ها و همچنین برگزاری کلاس های درس بهره می گیرد، در نظافت و رسیدگی به امورات مسجد نیز همکاری داشته باشد.

وی انعکاس تصاویر از حضور پرندگان و وضعیت کف مسجد جامع ارومیه را در راستای تخریب اقدامات انجام شده این اداره کل دانست و افزود: مرمت اثر تاریخی نیازمند گمانه زنی و مطالعات باستان شناسی است و حفاری های کف گنبدخانه نیز، به علت استقرار کارگاه و انجام مطالعات است.

جباری تصریح کرد: مرمت آثار تاریخی با توجه به حساسیت نوع کار، زمانبر بوده و مرمت این بنای تاریخی مذهبی نیز از این قاعده مستثنا نیست.

اتمام مرمت گنبدخانه مسجد جامع ارومیه تا پایان سال 96

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی با بیان اینکه طرح جامع احیاء مسجد جامع ارومیه آماده شده و از طریق پیمانکاران متخصص در حال انجام است، گفت: بر این اساس حسینیه الحاقی مسجد جامع تخریب و نقشه ها برای ایجاد حجرات قدیمی در ضلع غربی، شرقی، شمال و جنوب این اثر تاریخی، آماده شده است.

جباری گفت: اجرای طرح جامع احیا مسجد جامع ارومیه زمان بر است و نیازمند 8 میلیارد تومان اعتبار است.

وی تصریح کرد: مرمت های اضطراری شامل تزئیات گنبدخانه، محراب و گچ بری های مسجد از معماران دانشگاه هنر اسلامی تبریز به عنوان پیمانکار واگذار شده که امیدواریم تا پایان سالجاری به اتمام برسد.

به گفته مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آذربایجان غربی، این اداره کل در رابطه با حفظ و نگهداری از این بنای تاریخی _مذهبی اقدامات مؤثری انجام داده و عدم بهره برداری مناسب از مسجد جامع متوجه قصور متولیان امور مساجد است.

حوزه علمیه هیچ مسؤولیتی در رابطه با مسجد جامع ندارد

حجت الاسلام جواد ارجمندی، مدیر حوزه علمیه امام خمینی (ره) در رابطه با تفاهم نامه این مرکز علوم دینی با اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان در خصوص رسیدگی به نظافت و تمیز نگه داشتن محیط مسجد جامع ارومیه به خبرنگار رسا گفت: حوزه علمیه جزء نظافت شبستان مسجد که در محوطه حیاط حوزه قرار دارد، هیچ مسؤولیت دیگری ندارد.

وی از توضیح بیشتر در رابطه با مسجد جامع امتناع کرد و افزود: هیچ حرفی در رابطه با مسجد جامع ندارم، تصاویر منتشر شده گویای وضعیت نابسامان و نامطلوب صحن مسجد جامع ارومیه است که باید از سوی مسؤولان امر مورد توجه قرار گیرد./۵۰۲/۹۳۶/ب۱

گزارش از طاهره زینالی