مروری بر کتاب حوزه علمیه مروی و نقش آن در تاریخ معاصر

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، کتاب حوزه علمیه مروی و نقش آن در تاریخ معاصر با مقدمه مرحوم آیت الله مهدوی کنی از سوی انتشارات دانشگاه امام صادق علیه السلام چاپ و روانه بازار شده است.

تهیه کننده این اثر سعی کرده است ابعاد تاریخی، اجتماعی و علمی این حوزه را به تفصیل بیان کند.

در بخشی از مقدمه نخست این کتاب که به قلم مرحوم آیت الله مهدوی کنی نگاشته شده است، می خوانیم: «اهمیت فقه و تلاش برای رسیدن به مقام والای تفقه تا به آنجاست که خداوند متعال اقدام عده ای از فرزانگان جامعه برای رسیدن به توانمندی و گام نهادن در مسیر فهم، استنباط و بیان احکام الهی را ضرورتی بزرگ دانسته که پیوسته باید به آن اهتمام ورزید.

بر این اساس آشنایی با احوال و مجاهدت های صورت گرفته طی تاریخ برای تحقق این امر بزرگ الهی، حاوی نکات ارزنده و درس آموزی است که تمام خوانندگان ـ اعم از نخبگان علمی و عامه مردم ـ می توانند از ان بهره ببرند. در این چشم انداز حوزه های علمیه نهادی مبارک و برامده از درون مکتب اسلام، نقش متمایزی دارند.

حوزه های علمیه نهادهایی منحصر به فرد ارزیابی می شوند که کارکردی جامع(شامل علمی، اخلاقی، کاربردی) دارند و در تولید علم دینی که همان علم مفید باشد، پیشگام بوده اند. به همیه خاطر است که در عصر حاضر و به رغم تمام پیشرفت های حاصل آمده در تأسیس نهادهای علمی ـ پژوهشی مدرن، توجه به حوزه ها و مدارس علمیه و بهره مندی از ظرفیت های آنها مفید و کارگشا است.

از جمله حوزه های علمیه ای که در ایران دارای تبار تاریخی طولانی و نقش سازنده و درخور توجهی بوده، می توان به حوزه علمیه مروی اشاره داشت».

کتاب از دو مقدمه، یک پیشگفتار و چهار بخش با عناوینی همچون «موقعیت جغرافیایی و بانی حوزه علمیه مروی»، «متولیان حوزه علمیه مروی»، «احیاگر موقوفات مروی» و «مدیران ارشد موقوفات حوزه علمیه مروی» تشکیل شده است.

بخش اول: موقعیت جغرافیایی و بانی حوزه علمیه مروی

بخش اول که به مبانی و بانی حوزه علمیه مروی اختصاص دارد، سه فصل ابتدایی کتاب را تشکیل داده است.

در فصل اول با عنوان «موقعیت تهران»؛ پیرامون تهران، مسجد جامع قدیم، مدرسه جنب امامزاده سیدولی، مسجد و مدرسه حکیم هاشم، مسجد و مدرسه چال حصار، مدرسه رضائیه؛ و همچنین ظرفیت فلسفی(علمی) و آثار و شاگردان آن بحث شده است.

فصل دوم با عنوان «تاریخچه مدرسه مروی»؛ پیرامون موقعیت جغرافیایی، تاریخ بناء، موقوفات، باغ مروی، دبیرستان مروی، و پیشینه تاریخی تحولات مدرسه مروی مطالبی را در خود جای داده است.

در فصل سوم با عنوان «بانی مدرسه و مسجد مروی»؛ در مورد حیات محمد حسین خان مروی و ویژگی های علمی ایشان صحبت شده است. همچنین در این فصل در مورد وفات و نظر دیگران در مورد مؤسس و بانی مدرسه مروی نیز بحث شده است.

بخش دوم: متولیان حوزه علمیه مروی

بخش دوم به معرفی متولیان حوزه علمیه مروی اختصاص دارد. این بخش فصول چهارم تا یازدهم کتاب حاضر را تشکیل می دهد.

در فصل چهارم در مورد میرزا مسیح تهرانی؛ در فصل پنجم در مورد ملامیرزا محمد اندرمانی طهرانی؛ در فصل ششم در مورد ملا علی کنی؛ در فصل هفتم در مورد میرزا زین العابدین(امام جمعه طهران)؛ در فصل هشتم در مورد آیت الله میرزا محمد حسن آشتیانی؛ در فصل نهم در مورد آیت الله شیخ مرتضی آشتیانی؛ در فصل دهم در مورد آیت الله حاج میرزا احمد آشتیانی؛ و در فصل یازدهم در مورد آیت الله حاج میرزا باقر آشتیانی صحبت شده است.

در مورد هر یک از متولیان سعی شده است تا شرح نسبتاً جامعی از زندگانی؛ فعالیت های مختلف مذهبی، علمی، سیاسی و غیره آنان ذکر گردد.

بخش سوم: احیاگر موقوفات مروی؛ آیت الله مهدوی کنی

بخش سوم با عنوان «احیاگر موقوفات مروی؛ آیت الله مهدوی کنی»؛ به معرفی شخصیت سیاسی، مذهبی، علمی، و غیره آیت الله مهدوی کنی پرداخته است. این بخش فصول دوازدهم تا چهاردهم کتاب حاضر را شامل می گردد.

در فصل دوازدهم به معرفی حیات فردی ـ اجتماعی؛ خانواده و دوستان؛ علمای کن؛ رخدادهای سیاسی؛ تحصیلات حوزوی؛ خاطرات و فعالیت های قبل و بعد انقلاب آیت الله مهدوی کنی پرداخته شده است.

فصل سیزدهم در مورد پانزده خرداد؛ تحویل گرفتن مدرسه مروی؛ ورود به مدرسه مروی؛ تعمیرات اساسی؛ موقوفات مروی؛ احیای موقوفات؛ بازگردادن دبیرستان مروی؛ گزینش طلاب جدید؛ دعوت از اساتید و شرایط وقف نامه برای طلاب مطالبی را طرح و بررسی کرده است.

در فصل چهاردهم با عنوان تأسیس دانشگاه امام صادق علیه السلام؛ پس از بیان کلیات؛ در مورد اقدامات اولیه؛ محل دانشگاه؛ ساختار دانشگاه و واحد خواهران دانشگاه صحبت شده است.

بخش چهارم: مدیران ارشد موقوفات حوزه علمیه مروی

بخش چهارم با عنوان «مدیران ارشد موقوفات حوزه علمیه مروی»؛ فصول پانزدهم تا هفدهم کتاب را شامل می گردد.

در فصل پانزدهم در مورد آقای لبانی؛ ناظر بر موقوفات حوزه علمیه مروی؛ در فصل شانزدهم در مورد آقای کیانی؛ مدیر موقوفات حوزه علمیه مروی؛ و در فصل هفدهم در مورد حجت الاسلام شیخ احمد اسلامی، مسؤول بازسازی مدارس صحبت شده است و در پایان نیز شش ضمیمه، آلبوم تصاویر و فهرست نسخ خطی کتابخانه حوزه مروی آورده شده است.

حوزه علمیه مروی با قدمتی نزدیک به 200 سال در شهرستان تهران که امام خمینی رحمة الله علیه از آن به عنوان فیضیه تهران نام برده اند، همچو نگینی می درخشد. این مدرسه علمیه که اساس آن بر پایة تقوا و علم پی ریزی شده است همواره منشأ خدمات و برکات بوده و زبانزد علماء، طلاب و مردم است.

خان مروی مؤسس مدرسه بوده و پس از ایشان علما و فقهای بسیاری از جمله آیت الله حاج شیخ محمد حسن آشتیانی از شاگردان مبرز شیخ انصاری، تولیت این مدرسه را به عهده داشته اند. پس از انقلاب اسلامی، حضرت امام خمینی رحمةالله علیه تولیت حوزه علمیه مروی را به عهده آیت الله مهدوی کنی قرار دادند.

کتاب پیش رو پیشینه ای مختصر از شرح حال مدرسه علمیه مروی و بزرگان آن می باشد، امید آن که مقبول نظر حق افتد و گامی کوچک در معرفی این نهاد بزرگ دینی و فرهنگی باشد.

کتاب حوزه علمیه مروی و نقش آن در تاریخ معاصر با مقدمه مرحوم آیت الله مهدوی کنی و به اهتمام حجت الاسلام مجید آژده، با شمارگان 1000 نسخه در 544 صفحه از سوی انتشارات دانشگاه امام صادق علیه السلام منتشر شده است./907/پ202/ق