جایگاه والای امام حسین از منظر آیات و احادیث در کتاب سفر با کشتی نجات
اشاره:
امام حسین علیه السلام، امام سوم شیعیان، شهید کربلا و ملقب به ثاراللّه است که نهضت عاشورا بر محور فداکاری و جانفشانی آن حضرت شکل گرفت. حسین علیه السلام، تاریخ بشری را پر از حماسه و ایثار کرد و درس آزادگی و عزت به انسان ها آموخت. او با تقدیم خون خویش در کربلا، درخت اسلام را آبیاری کرد و مسلمانان را بیدار ساخت.
شخصیت اباعبدالله علیه السلام را می شود از زوایای مختلف بررسی کرد.
از منظر آیات:
در قرآن آیات متعددی درباره اباعبدالله علیه السلام است که معروفترین آنها آیه آخر سوره فجر است که می فرماید «یَآ أَیَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ، ارْجِعِى إِلَى رَبِّکَ رَاضِیَةً مَّرْضِیَّةً».
براساس احادیث معتبر فریقین این آیه متعلق است به حضرت سیدالشهدا علیه السلام، می‌دانیم که در قرآن سه نفس ذکر شده است؛ نفس اماره، نفس لوامه و نفس مطمئنه که عالی ترین سطح نفس، نفس مطمئنه است و حضرت امام حسین علیه السلام مصداق عالی ترین نفس بشر است.
تعبیر نفس مطمئنه در این آیه شریفه این است که غایت خلقت نیل به نفس مطمئنه دارد، از آنجایی که نفس مطمئنه از اطمینان است می شود نتیجه گرفت که هدف از خلقت بشر نیل به نفس مطمئنه و آرامش عمیق و واقعی است.
نکته دیگر این است که مصداق واقعی نفس مطمئنه سیدالشهدا علیه السلام است، اگر این مطلب را در کنار مطلب قبلی قرار بدهیم نتیجه بالاتری به دست می آید، غایت خلقت بشر نیل به نفس مطمئنه است، انسان آماده است تا به نفس مطمئنه برسد و نیز انسان آماده است تا حسینی شود، حسینی شدن به معنای انسان کامل است و سیدالشهدا علیه السلام عالی‌ترین سطح انسان کامل است.
از منظر احادیث:
امام حسین علیه السلام در احادیث هم جایگاه ویژه‌ای دارد جالب این است که بدانیم بسیاری از احادیث از کلمات مبارک خود امام حسین علیه السلام صادر شده است، شاید بعضی‌ها فکر کنند ابا عبدالله علیه السلام حدیث کم گفته است ولی احادیث بسیار فراوانی از اباعبدالله علیه السلام نقل شده که نمونه ای از این احادیث در کتاب 16 جلدی دانشنامه امام حسین علیه السلام از سوی مؤسسه دارالحدیث جمع آوری شده است که بخشی از احادیث امام حسین علیه السلام است.
منظر سوم، شخصیت امام حسین علیه السلام از نظر سیره است که جایگاه خاص خودش را دارد و منظر چهارم شخصیت امام حسین علیه السلام از نگاه زیارات و ادعیه است.
شخصیت امام حسین علیه السلام از منظر تاریخ، جامعه شناسی و روانشناسي نیز از دیگر زوایایی است که می شود به آن پرداخت.
در همین راستا گفت و گویی صمیمی با حجت الاسلام محمدتقی فعالی، مدیرعامل مؤسسه سبک زندگی آل یاسین و از مؤلفان برتر کتاب هایی دینی و مذهبی درباره تازه ترین اثرایشان به نام کتاب سفر با کشتی نجات، زندگی به سبک امام حسین علیه السلام داشتیم که تقدیم علاقه مندان می شود.
رسا ـ انگیزه حضرتعالی یا هدف شما از تألیف کتاب سفر با کشتی نجات، زندگی به سبک امام حسین علیه السلام چه بوده است؟
هدف اول اینجانب از تألیف کتاب سفر با کشتی نجات، زندگی به سبک امام حسین علیه السلام نشان دادن جایگاه والای امام حسین علیه السلام از منظر آیات و احادیث است.
هدف دوم این است که معمولا «امام حسین علیه السلام» را از زاویه سوگواری و ماتم و اندوه و مقتل نگاه می‌کنند و بنده خواستم از زاویه دیگری به امام حسین علیه السلام نگاه شود و آن زاویه این است که امام حسین علیه السلام با رفتارش و گفتارش چه درسی برای انسانها دارد و اگر بتوانیم درسهایی که از امام حسین علیه السلام می‌گیریم نشان دهیم می توانیم اثبات کنیم که امام حسین علیه السلام برای انسان امروز و برای همیشه زنده است.
می‌خواهیم ببینیم امام حسین علیه السلام در رفتارش(سیره ) و در گفتارش (حدیث) چه درسهایی را به انسان امروز و انسان آینده می‌دهد تا بتوانیم نشان دهیم امام حسین علیه السلام بهترین معلم تاریخ بشر است.
حسین علیه السلام درس بزرگ انسانیت است و از زاویه زاویه و لحظه لحظه عمرش از آغاز تا پایان یعنی از ولادت تا شهادت می‌تواند الگوی مهم برای انسان امروزی باشد و این مهمترین هدف بنده از تألیف کتاب سفر با کشتی نجات است.
در اکثر کتابها امام حسین علیه السلام را مرثیه و مقتل و ماتم معرفی می‌کنند ولی بنده از منظر دیگر یعنی الگو بودن ایشان را نشان داده ام و ازاین رو در این کتاب چندان مطلبی از مقتل و سوگواری دیده نمی شود واین مهمترین هدف بنده است.
امام حسین علیه السلام به عنوان معلم بزرگ بشریت و انسانیت دیده شده است و آن سخنرانی پایانی امام حسین علیه السلام را که نگاه کنیم امام در آن جا فرمودند:«من قیام کردم برای نجات و صلاح امت»؛ نجات به معنای موفقیت و پیروزی و صلاح به معنی صالح شدن است.
به تعبیری امام حسین علیه السلام از ما می‌خواهند شیوه‌های موفقیت و راههای صالح شدن را بیاموزیم امام حسین علیه السلام آمد، قیام کرد و به شهادت رسید و خون داد تا انسانها صالح شوند؛ هر کس بکوشد در خود یک تغییر و تحولی دهد تا یک انسان صالحی شود و به اصلاح نفس بپردازد او حسینی است.
رسا ـ زمان تألیف و انتشار کتاب مصادف با ایام عزاداری اربعین امام حسین علیه السلام است، آیا نگاه خاصی در این زمینه وجود داشته است؟
از 12 ماه سال دو ماه محرم و صفر مختص به اباعبدالله علیه السلام است و در این دو ماه مردم به لحاظ روحی و عاطفی بیشترآماده‌اند تا فرمایشات امام حسین علیه السلام را بفهمند و بپذیرند، ازاین رو انتشار این کتاب همزمان شد با اربعین حسینی تا به برکت نورانیت کلمات و شخصیت امام حسین علیه السلام مردم بیشتر بتوانند با راه حسینی آشنا شده و از شخصیت این بزرگوار بهره بگیرند.
رسا ـ به نظر حضرتعالی با توجه به این که آثار فراوانی در مورد ابعاد شخصیتی امام حسین علیه السلام و عاشورا تألیف شده، خصوصیات ویژه این کتاب چیست؟
کتاب سفر با کشتی نجات، زندگی به سبک امام حسین علیه السلام چندین فرق با آثار دیگر دارد و در واقع باید گفت، ویژگی‌ها و شاخصه های متعددی دارد.
ویژگی اول: این است که چنانچه عرض کردم در کتب دیگر امام حسین علیه السلام را با سوگواری معرفی می‌کنند اما در این کتاب به امام حسین علیه السلام به عنوان معلم بزرگ انسانیت پرداخته و هدف اصلی اش این است که می‌خواهد نشان دهد که گفته‌ها و رفتارهای امام حسین علیه السلام چگونه می‌تواند برای انسان امروز درس و عبرت باشد و اگر یک انسان امروزی بخواهد راجع به شرایط جهان امروز از حسین علیه السلام درس بگیرد و حسینی زندگی کند چگونه می‌تواند؟ مهمترین شاخصه کتاب همین موضوع است. به ما می‌گوید چگونه می‌توان در دنیای امروز حسینی زیست!
ویژگی دوم: اسم کتاب است که براساس یکی از فرمایشات پیامبر امرم صلی الله علیه و آله درباره امام حسین علیه السلام انتخاب شده است؛ از مجموعه کلماتی که پیامبر به امام حسین علیه السلام گفته سه مهم به دست می‌آید.
اول: سیدالشهدا علیه السلام مصباح الهدی، یعنی چراغ هدایت است.
دوم: اباعبدالله علیه السلام سفینه النجاة یعنی کشتی نجات است.
سوم: امام حسین علیه السلام رحمت عامه است.
از این سه تعبیری که حضرت رسول برای فرزندش امام حسین علیه السلام فرموده بود ما ویژگی دوم را انتخاب کردیم که سفینة النجاة است و اسم کتاب را گذاشتیم سفر با کشتی نجات؛ معتقدیم که هرکس درون کشتی امام سوار شود و با این بزرگوار از خلق و خو و صفات همراهی کند امام حسین علیه السلام می‌تواند او را به ساحل آرامش برساند و عامل آرامش مقام لقاءالله است و به خدا نزدیک می‌شود.
ویژگی سوم: از تک تک احادیثی که در این کتاب آمده درس گرفته شده و این درس‌ها با شماره و عدد در قالب یک کادری در متن برجسته شده است. 112 درس در این کتاب آمده و تمام دروس از کلمات خود امام حسین علیه السلام است.
ویژگی چهارم: احادیث این کتاب فقط از امام حسین علیه السلام است.
ویژگی پنجم: نام کتاب سفر با کشتی نجات است و سفر منزل به منزل صورت می گیرد منزل اول، منزل دوم و منزل سوم و مهمترین منزل، منزل سوم است و منزل سوم صفات اباعبدالله علیه السلام است و ارزشهایی که آن بزرگوار مطرح کرده و در این کتاب بیان شده است.
آن ارزشها عبارتند از بخشش، دوستی، همنشینی، مشورت، آداب معاشرت، خوشی خویی، مدارا، خویشاوندی، همسایه داری، بردباری، تواضع، شجاعت، پرهیزگاری، توکل، شکر، امانت داری، وفاداری و زیبا سخن گفتن.
اینها مجموعه ویژگی های یک انسان حسینی است که در کلام امام حسین علیه السلام به صراحت آمده و در این میان بخشش و رحمت و ایثار جایگاه ویژه‌ای دارد.
رسا ـ در رابطه با خصوصیات ظاهری کتاب نیز توضیح بفرمایید؟
اول اینکه طراحی این کتاب به شکل چمدان است و چمدان منقّش به نام زیبای اباعبدالله علیه السلام شده و چمدان رمزدار است یعنی هرکس بخواهد با امام حسین علیه السلام همسفر باشد باید رازدار و رمزدار ابی عبدالله علیه السلام باشد، بزرگترین رازی که امام حسین علیه السلام دارد عشق به خداست، از این رو مهمترین ابزارعشق به خداست.
دومین ویژگی این است که هشت صفحه اول کتاب سبزرنگ است، چون رنگ سبز مربوط به ولایت و امامت است.
ویژگی سوم این که درسهایی که از امام حسین علیه السلام گرفته می‌شود داخل کادر و به صورت برجسته در کنار صفحات آمده است.
چهارمین ویژگی ظاهری کتاب این است که درباره امام حسین علیه السلام داستانهای زیبایی نقل شده، بخشی از زیباترین داستانها در این کتاب راجع به شخصیت امام حسین علیه السلام است.
ویژگی پایانی کتاب سفر با کشتی نجات این است که مجموعه اشعاری مربوط به مقام امام حسین علیه السلام درخلال صفحات این کتاب آمده است.
رسا ـ از میان ابعاد شخصیتی امام حسین علیه السلام کدامیک در این کتاب بیشتر برجسته شده و مورد نظر حضرتعالی بوده است؟
من در اول کتاب حدیثی از پیامبر آوردم که پیامبر فرمود «من به حسن حلم بخشیدم و به حسین سخاوت و رحمت»، و دقیقا همین حدیث سبب شد یکی از نامهای امام حسین علیه السلام رحمت الله الواسعه باشد، می توان بر اساس این حدیث به دست آورد که یکی از مهمترین ویژگی های امام حسین علیه السلام گذشت و فداکاری است.
این که در منابع گفته می‌شود که حسین علیه السلام کسی است که از همه چیزش گذشت، این درست و به حق است؛ ایثار، فداکاری و بخشندگی سیدالشهدا علیه السلام همان رحمت واسعه الهی است، پس مهمترین ویژگی امام حسین علیه السلام همین است و بزرگترین درس امام حسین علیه السلام است و هر کس مدعی عشق به اباعبدالله علیه السلام است، باید این صفات، بیشتر در او دیده شود، پس هر چه بخشنده تر و فداکارتر باشد آن فرد حسینی تراست و به شخصیت امام حسین علیه السلام نزدیک‌تر است.
رسا ـ کتاب سفر با کشتی نجات در چند صفحه و با چه تیراژی به چاپ رسیده است؟
این کتاب چاپ اول است که در 248 صفحه و با تیراژ 3000 جلد منتشر شده و قیمت پشت جلد این کتاب 10 هزار تومان است.
رسا ـ رسالت مؤسسه فرهنگی هنری سبک زندگی آل یاسین در چه راستایی است؟
یکی از اهدافی که مؤسسه سبک زندگی آل یاسین دارد انتشار مطالبی راجع به سبک زندگی پیامبر و امامان معصوم علیهم السلام است.
از سوی مؤسسه درباره سبک زندگی امام رضا علیه السلام یک دوره 8 جلدی چاپ و در چند جشنواره برگزیده شده است و کتاب سفر با کشتی نجات، زندگی به سبک امام حسین علیه السلام دومین اثر است که درباره اباعبدالله علیه السلام است.
یک دوره 10 جلدی دیگری هم در حال نگارش است که سه جلد ان آماده شده و بناست مجموعا چاپ شود که درباره سبک زندگی امیرمؤمنان علی علیه السلام است و همچنین درباره سبک زندگی پیامبر و دیگر امامان هم دوره‌های آثاری مربوط به سبک زندگی هرکدام در حال تهیه است و مؤسسه درنظر دارد 50 جلد کتاب درباره پیشوایان دین منتشر کند که تا الان 9 جلد چاپ شده و بقیه در دست نگارش است.
رسا ـ آیا غیر از کتاب سفر با کشتی نجات هم تألیفاتی داشته اید؟
بنده بیش از هفتاد جلد کتاب و 200 مقاله نوشته ام و بیش از سی سال است که تدریس دارم و تاکنون 500 پایان نامه هم هدایت کرده‌ام و از مجموعه آثار بنده 19 عنوان برگزیده کشوری و بین المللی شده است.
«ادراک حسی از دیدگاه ابن سینا»، «درآمدی بر معرفت شناسی دینی و معاصر»، «ایمان دینی در اسلام و مسیحیت»، «علوم پایه نظریه بداهت»، «تجربه دینی و مکاشفه عرفانی»، «معرفت شناسی دینی»، «ایمان و چالش‌های معاصر»، «دین و عرفان»، «اسرار عرفانی حج»، «آفتاب و سایه‌ها»، «درسنامه اسرار حج»، «نگرشی بر آراء و اندیشه‌های اشو»، «نگرشی بر آراء و اندیشه‌های کریشنا مورتی»، «نگرشی بر آراء و اندیشه‌های یوگاناندا»، «نگرشی بر آراء و اندیشه‌های دالایی لاما»،«نگرشی بر آیین تولتک شمنیزم»، «نگرشی بر آراء و اندیشه‌های کارلوس کاستاندا»، «نگرشی بر آراء و اندیشه‌های پائولوکوئیو»، «نگرشی بر آیین دن بودیسم»، «لطفاً فریب نخورید!»، «زمزمه‌های شیطانی»، «سبک زندگی توحیدی و موفقیت الهی در هفت جلد شامل موضوعات آرامش، گذشت، رزق، مدیریت، خشونت، خودباوری و بخشش»، «مسجد و سبک زندگی»، «خانه آرام من در شش جلد شامل موضوعات بسوی آرامش، پگاه آرامش، خزان آرامش، پنجره‌ای روی به آرامش، کوچه باغ آرامش و ساحل آرامش»، «خودت را باور کن در چهار جلد دربردارنده موضوعاتی همچون تکیه‌گاهی امن، تشویش درون، شکوفه‌های خودباوری و گام‌های محکم من»، «راهی به آسمان شامل موضوعات چرا ببخشیم؟، چگونه بخشنده شویم؟، چگونه ببخشیم، چرا نمی‌بخشیم؟ و به چه کسی ببخشیم؟»، «سبک هتلداری پایدار با نگرش به منابع اسلامی»، «سبک زندگی رضوی شامل موضوعات روابط میان فردی، مناسبات اجتماعی، زندگی معنوی، بهداشت غذا و تغذیه، بهداشت فردی و محیط زیست، سن الرضا علیه السلام، بینش ها و ارزش ها و زندگی معنوی» و «نحله‌ها، فرقه‌ها و نمادها» عناوین برخی از آثار بنده است که تاکنون به چاپ رسیده است.
مطلب پایانی:
عشق به امام حسین علیه السلام نشانه می خواهد و مهم ترین نشانه عشق، معرفت است، بیایید حسین علیه السلام را بشناسیم و گریستن بر او را با نگریستن بر او همراه کنیم. هنگامی که مراسم تمام شد، قصه حسین علیه السلام برای ما تمام نشود، امام حسین علیه السلام قیام کرد تا ما تغییر کنیم و صالح شویم. حسین علیه السلام «درس بزرگ انسانیت» است.
اگر کسی عاشق اباعبدالله علیه السلام است باید ارادت و عشق نشان دهد و مهمترین نشانه عشق، معرفت است، ازاین رو فرد عاشق امام حسین علیه السلام، باید لایق معشوقش باشد و بداند که معشوقش کیست؟ جایگاه و شخصیتش کدام است؟ چه آرزوهایی دارد ؟ چه چیزهایی می‌خواهد و چه چیزهایی نمی خواهد؟ و دقیقآ براساس الگویی که امام حسین علیه السلام معرفی می‌کند زندگی اش را پایه ریزی کرده و حسینی زندگی کند و عشق خویش را نشان دهد./907/گ403/ق
رسا ـ با تشکر از شما بابت فرصتی که در اختیار ما گذاشتید.
گفت و گو از: محمدباقر محجوب