پرورش شاگردان متخصص ویژگی بارز مکتب امام صادق
خانم فرزانه حکیم زاده، پژوهشگر و استاد جامعة الزهرا(س) در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا، به تبیین سیره شاگردپروری در مکتب امام صادق(ع) پرداخت و گفت: نخستین حوزه علمیه در مکتب شیعه از سوی حضرت امام باقر(ع) تأسیس شده است و حضرت امام صادق(ع) این حوزه را از منظر کمی و کیفی رشد و گسترش داده است، به گونه‌ای که شاگردان امام صادق(ع) به بیش از چهار هزار شاگرد رسیده است.
حکیم‌زاده با بیان اینکه شاگردان امام صادق(ع) از ملیت‌های مختلف بودند، گفت: از تمام قلمرو حکومت اسلامی و تمام نقاط امپراطوری ایران و روم شاگردانی در محضر حضرت امام صادق(ع) تربیت شدند و آنها از درس ایشان استفاده‌ها و بهره‌های فراوانی برده‌اند.
وی با بیان اینکه جضرت امام صادق(ع) شاگردان بسیاری را در زمینه‌های علوم اسلامی، انسانی و تجربی تربیت کرده است، ابراز کرد: در مکتب امام صادق (ع) آزاداندیشی وجود داشته است و در علم اصول، فقه، تفسیر، کلام و فقهیان و علمای برجسته و همچنین در دانش‌های شیمی، فیزیک هیأت، نجوم ریاضی شاگردان و دانشمندان بزرگی تربیت شدند.
استاد جامعة الزهرا(س) با بیان که تمام بشریت از علوم امام صادق(ع) بهره برده است، افزود: در دوره رنسانس و جنگ‌هایی که در غرب روی داده است، کتاب‌های بسیاری از کتابخانه‌های مسلمانان غارت شد و اروپاییان بسیاری از دانش‌های خویش را از این منابع کسب کردند، بنابراین باید منشأ اصلی پیشرفت و توسعه در غرب علوم اسلامی و مکتب امام صادق(ع) دانسته شود.
وی پرورش شاگردان متخصص از ویژگی‌های بارز مکتب امام صادق(ع) دانست و ابراز کرد: برخی تصور می‌کنند که تخصصی شدن علوم حاصل اندیشه غرب است، در حالی که حضرت امام صادق(ع) بر اساس استعداد و علاقه، هر فرد را در یک رشته تخصصی تربیت کرده است و بسیاری از شاگردان امام ششم متخصص علم کلام، تفسیر و علوم تجربی تربیت شدند.
حکیم زاده با بیان اینکه حضرت امام صادق(ع) با شاگردان خویش با صبر و شکیبایی رفتار می‌کردند، گفت: مالک نخستین پیشوای چهارگانه اهل سنت درباره حضرت امام صادق(ع) بیان کرده است که «فردی را با اخلاق‌تر و با تقواتر از جعفر بن محمد مشاهده نکرده‌ام و سالیان طولانی در کلاس ایشان شرکت کرده بودم و ایشان همواره در حال ذکر، نماز یا تحصیل و تدریس بودند و همواره زمان تدریس مرا مورد تکریم قرار داده بودند»، همچنین ابوحنیفه درباره ایشان گفته است که «اگر دوسال شاگردی امام ششم نبود، من به هلاکت می‌رسیدم»، بنابراین مبانی اصولی، فقهی و تفسیری اهل سنت از مکتب امام صادق(ع) منشأ گرفته است.
وی با بیان این که بسیاری از شاگردان حضرت امام صادق(ع) از بانوان بودند، گفت: حمیده همسر امام صادق(ع) نزد ایشان شاگردی کرده است و فقه و اصول را نزد ایشان فرا گرفته و به درجه اجتهاد رسیده است و امام ششم شیعیان در سخنی فرمودند که بانوان در احکام دینی به حمیده مراجعه کنند و به دستورهای وی عمل شود.
استاد جامعة الزهرا(س) در ادامه سخنانش بر ضرورت رشد و گسترش پژوهش‌محوری و آزاداندیشی در حوزه‌های علمیه تأکید کرد و عنوان داشت: مناسب است که مدیران و مسؤولان حوزوی رهنمودهای رهبر معظم انقلاب را در زمینه‌های تهذیب تحصیل و پژوهش و تعلیم و تربیت را سرلوحه برنامه‌ریزی خویش قرار دهند.
حکیم‌زاده بر ضرورت دفاع از فرهنگ شیعه و پاسخگویی شبهات از سوی مبلغان اشاره کرد و گفت: مناسب است که روحانیان شبهاتی که علیه مکتب شیعه وجود دارد، شناسایی کنند و پاسخگو این شبهات در جامعه باشند و همچنین مدیران حوزه علمیه طلاب مستعد را شناسایی کنند و در زمینه پاسخگویی به شبهات، آنها را آموزش دهند و مسؤولان نیز حمایت‌های مادی و معنوی خویش را از مبلغان افزایش دهند./998/ت302/ی