اهل‌سنت کشمیر نه تکفیری‌اند و نه رابطه‌ای با عربستان دارند/ امام خمینی الگوی رهبران آزادی‌خواه کشمیر است
خبرگزاری رسا_ گروه بین الملل: با آنکه از تب و تاب حادثه خونبار کشمیر کاسته شده اما هنوز ابعاد آن برای بسیاری معلوم نیست. با آنکه کشمیر در طول سالیان متمادی همواره شاهد چنین اتفاقاتی بوده است اما آنچه که این رخداد را از حوادث قبل متمایز می‌سازد مساله حمایت گروهک‌های تروریستی از اعتراضات مردمی و یا گسترش دامنه اعتراضات به دوازده شهر در کشمیر بود. این ابهامات ما را بر آن داشت تا درگفت‌وگویی با حجت الاسلام احمدعلی موسوی از فعالان سیاسی کشمیر به بررسی ابعاد مختلف حادثه کشمیر بپردازیم. آنچه در ادامه می‌آید متن این گفت‌و‌گو است:
نظرات ضد و نقیضی در مورد چگونگی شکل‌گیری حوادث اخیر کشمیر وجود دارد. به نظر شما جرقه حادثه از کجا زده شد؟
حوادث اخیر کشمیر مساله تازه‌ای نیست و مردم ما با چنین حوادثی آشنایی دارند. جرقه حوادث اخیر کشمیر با کشته شدن یک جوان مبارز کشمیری به نام برهان وانی شروع شد. این جوان از مبارزان کشمیری بوده که مدت‌ها تحت تعقیب ارتش هند قرار گرفت و حتی مبلغی نزدیک به 15 هزار دلار جایزه نیز برای دستگیری‌اش تعیین شد. در ماه رمضان امسال زمانی که وانی عازم نماز جمعه بود جاسوس‌های حکومتی موقعیت وی را شناسایی کرده و بلافاصله با حضور نیروهای امنیتی دستیگر و به زندان منتقل شد. متاسفانه پس از دستگیری و بدون برگزاری هیچگونه دادگاهی در همان زندان برهان وانی به قتل می‌رسد. با انتشار خبر کشته شدن این جوان کشمیری جمعیتی بالغ بر 200 هزار نفر در مراسم تشییع جنازه وی شرکت کردند. مردم اعتراض داشتند که چرا ارتش بدون تحویل برهان وانی به دادگاه، او را به قتل رسانده است. در مراسم تشییع جنازه مردم می‌گفتند که دستگاه نظامی باید وانی را تحویل دادگاه می‌داد و اگر در دادگاه ثابت می‌شد که او تروریست بوده و یا اقداماتی علیه امنیت ملی هند انجام داده است آنگاه او را مجازات می‌کردند. به دنبال این اعتراض‌ها و شعارهایی که مردم معترض علیه اقدامات ارتش هند سر دادند، نیروهای نظامی نیز برای مقابله با مردم، به سمت آنها گازهای اشک آور پرتاب کرده و در همین درگیری‌ها 23 نفر کشته می‌شوند. این اولین باری نیست که ارتش به سمت مردم اسلحه نشانه می‌رود. متاسفانه ما همیشه شاهد چنین برخوردی از سوی ارتش در کشمیر هستیم. اینکه عده‌ای از مردم با شرکت در مراسم تشییع جنازه شعارهایی علیه حکومت ظالم هند سر بدهند، مجوز نمی‌شود که ارتش مردم را به گلوله بسته و آنان را به قتل برساند. در ابتدا تنها در منطقه سرینگر تظاهرات مردمی شکل گرفته بود اما با این اقدام ارتش تقریبا در دوازده شهر دیگر مردم به خیابان‌ها آمده و اقدام ارتش را محکوم کردند.
برخی می‌گویند که این جوان با ماموران امنیتی درگیر شده بود؟
نه این صحیح نیست که ایشان درگیر شده است. وانی وقتی 15 ساله بود به هنگام بازگشت از مدرسه با یکی از ماموران نظامی هند برخورد می‌کنند. این مامور به برادر وانی دستوی می‌دهد که برایم سیگاری بیاورید آنها نیز سیگار خریده شده را به مامور تحویل می‌دهند اما با این حال ارتشی‌ها اقدام به کتک‌کاری کرده و برادر وانی را به شدت مورد ضرب و شتم قرار می‌دهند به طوری که او بیهوش می‌شود. وانی عصبانی می‌شود و آنجا ماموران را تهدید می‌کند که من شما را می‌کشم. بعد که به خانه بر می‌گردند پدر و مادر وانی متوجه رفتار عجیب فرزندشان می‌شوند. وانی پس از حادثه ضرب و شتم برادرش ساکت و گوشه‌گیر شده و از خوردن غذا هم ممانعت می‌کرد تا اینکه یک روز اعضای خانواده متوجه شدند خبری از پسرشان نیست. بعدها متوجه شدند که وانی شروع به جمع آوری بچه های هم سن و سال خود و تحریک آنها علیه ارتش هند کرده و خودش با ضبط فیلم‌های کوتاه ارتش را به انتقام گیری تهدید می‌کند. وانی با پخش این فیلم‌ها در شبکه‌های اجتماعی به محبوبیت فراوانی در میان مردم دست یافت. با آنکه ارتش اقدامات برهان وانی را خطری برای خودش به حساب می‌آورد اما او هیچگاه اقدام به عملیات نظامی نکرد و تنها به تهدید بسنده کرده بود. البته همانطور که عرض کردم وانی توانست حدود 60 جوان را با خود همراه ساخته و همگی به حزب مجاهدین که یک حزب چریکی در کشمیر است بپیوندند اما تنها به همین مقدار بسنده کرده و هیچگاه عملیات نظامی انجام نداده و کسی را نکشت.
حزب مجاهدین وابسته به طالبان و پاکستان است؟
این که بگویند وابسته به پاکستان است و یا اینکه یک گروهک تروریستی است حرف دقیقی نیست. من منکر نمی‌شوم که اعضای این حزب در ابتدای تاسیس از سوی پاکستان آموزش نظامی دیده بودند و حتی پاکستان به آنها کمک‌های تسلیحاتی و مالی نیز می‌کرد اما آنها تا سال 92 میلادی عملیات نظامی علیه ارتش هند انجام می‌دادند اما از سال 95میلادی به بعد اسلحه را کنار گذاشته و از طریق مذاکرات و گفت‌و‌گوهای مسالمت آمیز اهداف خود را پیش می‌بردند. وانی هم زمانی به این حزب ملحق شد که دیگر فعالیت نظامی نداشت.
هدف آنها از تاسیس حزب مجاهدین چه بود؟
آنها دنبال استقلال کشمیر بودند. البته این فقط خواسته آنها نیست بلکه خواسته تمام مردم کشمیر است.تمام مردم کشمیر به دنبال استقلال از هند هستند.
اما برخی می‌گویند که شیعیان با استقلال موافق نیستند و جدایی از هند را موجب تشدید مشکلات می‌دانند.
به نظر من اینکه بگویند شیعه مخالف یا موافق استقلال و جدایی از هند است تنها برداشت برخی افراد است به این دلیل که شما فرض کنید کشمیر مستقل شود، در این صورت شیعیان کجا باید زندگی کنند؟ یعنی با فرض استقلال کشمیر آیا شیعیان این منطقه از کشمیر مهاجرت می‌کنند؟ خب مسلما اینطور نیست. شیعیان جزو ساکنان اصلی کشمیر هستند و هیچ‌وقت از کشورشان بیرون نخواهند رفت و می‌خواهند با اکثریت اهل سنت زندگی مسالمت آمیزی داشته باشند. بنابر این شیعیان در شرایط فعلی موضع شفاف و قطعی ندارند.
الان مساله جدایی‌طلبی و الحاق کشمیر به پاکستان طرفدارانی دارد؟
شاید زمانی در میان برخی گروه‌ها این دیدگاه وجود داشت که کشمیر از هندوستان جدا و به پاکستان ملحق شود اما الان هیچ گروهی از شیعیان و اهل سنت با الحاق به پاکستان موافق نیستند. شیعیان که از ابتدا موافق نبودند اما در میان اهل سنت برخی خواهان ملحق شدن به پاکستان بودند که الان من با قاطعیت خدمت شما عرض می‌کنم که شاید تعداد این افراد به ده درصد هم نرسد. بنابر این یا باید کشمیر به صورت مستقل اداره شود و یا آنکه همچنان تحت حاکمیت هندوستان بماند. با توجه به ظلم و ستم‌هایی که در طی بیش از نیم قرن بر مردم کشمیر تحمیل شد، اکثریت مردم کشمیر از حکومت هند دل خوشی ندارند و خواهان جدایی هستند. موضع اهل سنت که یقینا همین است اما سوال این است که شیعیان چه نظری دارند. با توجه به شرایط فعلی شیعیان اعلام کردند که ما با اهل سنت هستیم اما این بدین معنا نیست که لزوما باید جدا شویم. نکته حائز اهمیت آن است که وقتی یک منطقه‌ای بخواهد مستقل شده و اعلام موجودیت کند و در میان جامعه جهانی به عنوان یک کشور مستقل شناخته شود باید بتواند تمامی امکانات لازم را برای اداره کشور فراهم کند. شاید الان چنین ظرفیتی وجود نداشته باشد بنابر این خدمت شما عرض کردم که شیعیان تصمیم قطعی نگرفتند. آنها از سویی خواستار جدایی هستند اما از سوی دیگر شرایط برای استقلال فراهم نیست لذا موضوع استقلال کشمیر مقداری مشکل است.
برخی معتقدند که اهل سنت وابسته به عربستان سعودی و وهابیت با سوء استفاده از شرایط پیش آمده در حادثه اخیر اقدام به هدایت مردم به سمت درگیری‌ها کرده و آنان مردم را به خیابان‌ها کشاندند. این نظر را قبول دارید؟
نه این حرف صحیح نیست. ببینید الان نزدیک به شصت سال است که در میان اهل سنت یک نهضتی به نام نهضت آزادی‌خواه شکل گرفته که رهبرانی مانند سید علی گیلانی، میر واعظ و یاسین ملک و ... دارد. پس از آغاز درگیری، آنها از مردم درخواست می‌کنند که به خیابان‌ها آمده و دامنه اعتراض‌ها را افزایش دهند. دولت هند هم در اولین اقدام رهبران نهضت آزادی‌خواه را در منزلشان حبس کرده و اجازه خروج از منزل را به آنان نداد زیرا می‌دانست که اگر آنها در جمع معترضان حاضر شوند دیگر به سادگی نمی‌توان بحران پیش آمده را مدیریت کرد. بله ممکن است در این میان گروهی از حادثه کشمیر سوء استفاده کرده باشند اما اینطور نیست که آنها جریان مردمی را منحرف کرده و آنها را به سمت اهدافشان هدایت کنند. همینجا این نکته را عرض کنم که اصلا در کشمیر هیچ جریان تکفیری وجود ندارد.
اما برخی از فعالان کشمیری معتقدند که جریان‌های تکفیری در کشمیر وجود دارد؟
متاسفانه این یک شبهه‌ای است که از سوی برخی ناآگاهان در میان رسانه‌ها مطرح شد که بنده و چند تن از دوستان با این جریان به شدت برخورد کرده و با آنها گفت‌و‌گویی داشتیم. اینجا یک مغالطه‌ای پیش آمد که منجر به ابهام بیشتر در حادثه اخیر شد. مفهوم تکفیر که امروزه در میان مردم ایران رواج دارد با مفهوم تکفیری که مد نظر برخی از این افراد ناآگاه است تفاوت دارد. برخی از دوستان ما یک برداشت خاصی از تکفیر دارند که آن را به حادثه اخیر هم سرایت داده و در همه جا اعلام کردند که افراد حاضر در تظاهرات کشمیر تکفیری و یا دارای اندیشه تکفیری هستند. ما در ایران و در میان شیعیان به گروهک‌هایی مانند داعش، جبهة النصره و ... تکفیری می‌گوییم. این گروهک ها هیچ ارتباطی با اسلام حقیقی نداشته و هرکسی را که نام ائمه اطهار (ع) و یا محبت آنها را در دل داشته باشند، به قتل می‌رسانند و برای آنها فرقی ندارد که فرد مورد نظر از چه آیین و مذهبی باشد. اما برخی به صرف اینکه اختلاف عقیده‌ای میان اهل سنت و شیعیان وجود داشته باشد آنها را تکفیری و خارج از دین می‌دانند و همین تعریف از تکفیر باعث شد تا شبهه تکفیری بودن اهل سنت کشمیر در رسانه‌ها منتشر شود.
پس بنابر گفته حضرتعالی اینکه گفته می‌شود اهل سنت کشمیر با جمهوری اسلامی ایران مخالف هستند نیز باید یک سوء برداشت یا جنگ رسانه‌ای باشد.
من به صراحت اعلام می‌کنم که تمام اهل سنت کشمیر از دوست داران اهل بیت (ع) و از حامیان جمهوری اسلامی ایران هستند تا آنجا که برخی از همین اهل سنت همواره تاکید کردند که الگوی ما امام خمینی(ره) است. بله ممکن است در این میان عده‌ای باشند که با برخی از رویکردهای ایران موافق نباشند اما همین اختلاف نظرها در ایران هم وجود دارد و برخی گروه‌های داخل ایران نیز ممکن است نسبت به یک اقدام و یا فعالیتی انتقاد داشته باشند اما به صرف اینکه ما انتقادی به برخی از رویکردها داشته باشیم مانع از این نیست که جمهوری اسلامی ایران را دوست نداشته و یا حمایت نکنیم. اهل سنت کشمیر بسیار رابطه خوب و مناسبی با شیعیان دارند و رابطه میان اهل سنت و شیعیان در کشمیر بسیار رابطه خوب و برادرانه‌ای است. در تکمیل بحث قبلی این نکته را عرض کنم که بسیاری از اهل سنت کشمیر از دیدگاه‌های حسن البنا، سید قطب و ... تاثیر پذیرفته‌اند و افراد بسیار معتدلی هستند و هیچگاه به تکفیر شیعیان نپرداخته و از طرفداران وحدت میان شیعه و اهل سنت هستند.
در خبرها آمده که تظاهرات کشمیر پایان یافته است. چرا با وجود گسترش دامنه تظاهرات مردم از اعتراض‌ها دست برداشتند؟ آیا ممکن بود که ادامه تظاهرات به شکل گیری انقلابی تازه در کشمیر و نهایتا استقلال آن منجر شود؟
نهضت آزادی‌خواه کشمیر با یک سیاست و کیاستی تظاهرات مردمی را در تمام این سال‌ها مدیریت کرده است. الان در کشمیر مشکلات دارویی، غذایی و بهداشتی بسیار زیاد است. از طرفی مردم به شدت تحت فشار هستند و اگر این تظاهرات ادامه پیدا می‌کرد تنها به ضرر مردم می‌بود و مشکلات دوچندان می‌شد. همانطور که عرض کردم هنوز شرایط مناسب برای استمرار اینچنین حرکت‌هایی وجود ندارد و ادامه تظاهرات تنها به کشتار بیشتر مردم منجر می‌شد.
آینده کشمیر را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ تا چه زمانی این نوع درگیری‌ها ادامه خواهدیافت؟
کارشناسانی که در مسائل کشمیر تحقیق و پژوهش می‌کنند چه از اهل سنت و چه از شیعیان معتقدند که با توجه به شرایط فعلی استقلال کشمیر بسیار بعید و دور از ذهن است. از سویی الحاق به پاکستان هم که یقینا گزینه مورد قبول مردم نیست. تنها راهکاری که وجود دارد نشست سه جانبه کشمیر، هند و پاکستان است که در این نشست آزادی عمل بیشتری به مردم کشمیر داده شود. فرض بفرمایید کشمیر یک حکومت مستقل، با قوانین داخلی خود داشته باشد که در ضمن از حکومت مرکزی هم تبعیت می‌کند و یا آنکه در مسائل پولی از پول واحد کشوری مثل هند تبعیت کند اما درآمدهای حاصله در خود کشمیر هزینه شود. یا آنکه در ارتش و مسائل نظامی از هند یا پاکستان تبعیت کند. الان تنها راهکار مناسبی که به ذهن می‌رسد همین است.
من در پایان این نکته را عرض کنم که شیعیان کشمیر همواره حامی انقلاب اسلامی ایران بوده و هستند. اهل سنت کشمیر هم از دوست‌داران جمهوری اسلامی هستند و توقع دارند که از طرف حکومت و مردم ایران حمایت بیشتری شوند. رسانه‌های ایران همانگونه که تا کنون اینگونه بوده از این به بعد هم ندای مظلومیت مردم کشمیر را به گوش جهانیان برسانند. این اقدام‌ها باید به گوش اهل سنت کشمیر برسد و آنها بدانند که جمهوری اسلامی ایران و ملت بزرگ آن همواره حامی کشمیر بوده و هستند./981/ب403/ک
گفت‌و‌گو: محمد رایجی